ZATERDAG 13NOVEMBER2010
amsterdam 19 Nogjaar pionierenvoor perfect Stedelijk
Alskunstenaarsmoeten lijden,geldtdat wellicht ookvoordebouwersvan hetnieuweStedelijk Museum. Tegenslagen en techniek vaneen nieuwe landmark.
ALBERTDELANGE
werk binnenkortaan het zicht zal onttrekken. Niet dat de vorderingen geheim moeten blijven; het is weer zo’nonvoorzienprobleem. Als straks de badkuip aan de nieuwe gevelzit,moet diewordengecoat bij eentemperatuurvan ongeveer vijf- tien graden. Die wordt dan niet ver- wachtendus wordt ‘eenhal’ ge- bouwd,diemetheteluchtkanonnen kanwordenverwarmd. Maar zo verishet nogniet.Deim- mense staalconstructie boven de nieuwe ingang, aan de kant vanhet Museumplein,moet eerstmet be- hulp vangps worden doorgemeten en zo nodigwordenaangepast.De delen vandebadkuip,zes bijvier meter elk, liggenal klaarinLelystad en moeten straks vrijwelnaadloos worden aangebracht; de afwijking maghooguit vijf millimeter zijn. Dat luistertdusnauwopeenoppervlak- te vanhonderd bij veertigmeter. AmbtelijkprojectleiderHerman
D
vanVliet–hij is er al bijna tien jaar bij betrokken –zegt: “De architec- tenvan Benthem Crouwelhebben bedacht dat we iets doenwat nog nooit isgedaan.Hetzitquatechniek op de rand: hoe krijgje’msuper- strak?Wemoeten steeds dingenuit- vinden tijdens de rit.” Methetbevestigenvandeplaten–
gemaakt vaneen vezel die niet krimptofrekt –had men al begon- nen moetenzijn, maar er is toch be- sloten eerstdestaalconstructie aan eenlaatstehypermetingteonder- werpen; het is eigenlijk de laatste kans voor correcties. Zo’n besluit leidtook weer totenige vertraging in de bouw, iets waar VanVliet zich niet bijneerlegt,maar waar hij mee
estorm raast over de bouwplaats vanhet Stede- lijkengiertdoor de nieu- we hoge stellage die het
nummeréén bijdebouwvan een nieuwmuseum.Indekrochtenvan de nieuwbouwzijn halve kerncen- tralesondergebracht, de nogopen- liggende plafonds bestaan geheel uit aluminiumslurfen. “Aan kli- maatbeheersingwordenongeloof- lijke eisen gestelddoor verzeke- raarsenuitleners. Oudeschilderij- en kunnen heelwat hebben –an- ders warenzeook niet zo oud ge- worden –maar moderne kunst is vaak niet voor de eeuwigheid ge- maakt.”HetStedelijkheeft in depot een dertigjaar oudechocolade- taart, die met de grootstmogelijke zorgonsterfelijkwordt gehouden. Hetinregelen vanaldie techniek
HermanvanVliet (tweedevanrechts)onder de staalconstructie aan de kantvan hetMuseumplein.
heeft lerenleven. Hetgemorop straat en in de politiekdat het alle- maal zo langduurt,hij kanerwei- nigmee–als je nergensopwiltinle- veren, is tijdjeenige ventiel. Onlangs gingtijdverlorentoen onderaannemers hun aandacht naar andere projecten verlegden, na sterkegeruchten dat hoofdaan- nemer Midreth op omvallen stond. VanVliet:“Dat heeft eenhele hoop heen-en-weergepraat opgeleverd. We hebben er een paar wekenlast vangehad.” Toen schotengeld- schietersdebouwertehulp. Nogzoiets:voor de enorme onder-
grondse bak tussenhet Stedelijken de AH,detoekomstige GroteZaal vanhet Stedelijk, moest geen zand worden verwijderd,zoals men had gedacht,maar eensoortklei. “We kondenniet zuigen, het moest met draglines gebeuren, hapje voor hapje.Dan ben je weer twee, drie maanden achterop.” Hettrillen vandedamwanden
voordebouwputveroorzaakte grote schrik bijhetConcertgebouw,totdat bleek dat de sensorsdaar ook rea- geerden op het verschuivendeei-
genstoelen. Datviel samen met de rampen die de NZ-lijn op de Vijzel- gracht aanrichtte;het warenniet VanVlietsopgewektste dagen. De badkuip,die het in zichheeft
een nieuwe landmark vandestad te worden, overkluiststraks de pu- blieksentree,een restaurant,een boekhandel/giftshop en het audito-
‘Zoismet eenbuslading verregendeJapanners je klimaatnaar de kloten’
rium. Hetisniet louterarchitecten- esthetiek,deoverkappinghoudt het licht uit het museum en biedt bezoekerseen zekeregeborgenheid en eenschuilplaats.Het uiteinde zal bijstorm drie totvier centimeter uitslaan, maar magdie beweging natuurlijk niet doorgevenaan het gebouw. Hetprobleem lijktmet op- nieuwtijdrovendeberekeningen bezworen te zijn. VanVliet draagt een arty bril, pas- send bij het project,maar is op het
Faroebijna een dame
Overgoor wist te vertellen dat deon- derduikersbijna allemaal in de Roofdierengalerijzaten. “Erwas weleens watonenigheid omdat ze daarzaten te roken. Dan kregen ze vandeoppassersophundonderna- tuurlijk. Rokenopdehooizolder wasveel te gevaarlijk.” Of alles in het boekjehonderd pro- cent waar is,durftdeschrijverniet
Zatenonderduikers te rokenophooizolder vanRoofdierengalerij
1955.HetdoorpremierNehruvan India geschonken olifantjeMuruganwordtin de Spaarndammerbuurt verwelkomd.
paardJan. Maar ook over Artis in oorlogstijd. Dat Artis eenpopulair uitjewas voor Duitse militairen. Te-
te garanderen. ‘Misschien zijn de verhalenindeloop vandejaren on- bewust wataangepast of aange- dikt,’ schrijft De Boer in zijnvoor- woord. ‘Het doeterniet toe, het blij- venmooie verhalen.’
FOTO SPAARNESTAD
gelijkertijdhebben er naar schat- ting150 tot250 mensen ondergedo- kengezeten. Financiëleman Jan
RobertJandeBoer:Wildedieren sterkeverhalen–Uitdegeschiedenis vanArtis UitgeverijBoom,€19,50.
AANMELDEN EN TIJDEN: WWW.NOTENBOOM.NL
FOTO KLAASFOPMA
werk bouwvakker met de bouwvak- kers,blijkt bijeen rondleiding. De tijdelijketrappen zijn alvast van kerstverlichtingvoorzien, de werk- zaamhedenbeginnen ’s morgens in deduisternis.Deondergrondse Gro- te Zaal is nogeen slagjegroterdan VanVliet al met weidse armbewe- gingenhad geschetst.Dehangar kanmet verrijdbarewandeninklei- nereruimteswordenverdeeld, maar,zegtVanVliet,hetzounatuur- lijk prachtigzijn als de ruimteook vaak in z’n geheelwordt gebruikt. “Hier kunjejeganggaan.” De wan- den, versterkt met Oekraiens multi- plex, kunnen op armlengte zeshon- derdkilo houden. “Voor als iemand eenvliegtuigwilophangen.” De belangrijkstebeperkingwordt
veroorzaaktdoor de goederenlift, altijd nogter groottevan eenkleine vrachtwagen. “Kiefer kanerwel in,” zegt VanVliet. Datveertigprocent vanhet bouw-
budget(107miljoen euro,inclusief eengloednieuwdepotinhetWeste- lijkHavengebied)isbesteed aan techniek,isnunog goed zichtbaar. Luchtbehandelingisvraagstuk
is na het overwinnenvan de bouw- perikelen eennieuweuitdaging, zo- als dat heet.“Als de bouwers weg zijn, zullen we voor de opening eerstdrie maandentesten, en daar- na zijn we zeker nogeen jaar bezig. Je kunt het prachtigoppapier zet- ten, de praktijk moet het uitwijzen. Welkeluchtvochtigheid kanikme in welkeruimte permitteren en bij welketentoonstelling? Dan praat je over afwijkingenvan éénprocent. En komt eenbusladingverregende Japannersbinnen, dan is je klimaat naar de kloten en moet je dat met apparatuur zo snel mogelijkonder controle brengen.” De aan- en afvoer vankunstwer-
kenisstraks ook vollediggeaccli- matiseerd mogelijk. Een nieuwe to- ren, tegendeAH-driehoek aan, her- bergt eenlift waar vrachtwagens in z’n geheelinkunnen. Moderne kunst zietgeen daglicht meer. Die torenwas ook nodigomdat het nieuwe Stedelijk Museum, met straks twee hoofdingangen (de ou- de voor busladingenendekonin- gin, de nieuwe voor het publiek), geen echte‘achterkant’ meerheeft voor leveranciers, vuilafvoer en dat soortzaken. De torenwordt opge- leukt met een staalconstructieop het dak,omteverbloemen dat het een noodzakelijkkwaad is. Dehamvraag–dieophet stadhuis
nietmeerwordtbeantwoord–isna- tuurlijk: wanneerben je hier klaar, Herman?Van Vlietgrijnst: “Eind volgend jaar sta ik hier eenglas te heffen. Dan sta ik bij allespeeches achteraanendenk ik: jullie moes- teneensweten.”
Hofdinsdagbeveiligd
AMSTERDAM –Het gerechtshof treftdinsdag extraveiligheids- maatregelenopdePrinsengracht. Die daggaat hetprocesrondom ‘desnelkookpanmoord’ verder.
Diezaak diende donderdagook en toen golden al extraveiligheids- maatregelen. Hetprocesdraait om de 53-jarige MehmetY.,diein2009doorderecht-
ADVERTENTIE
ARE YOUREADY FOR SUCCESS?
KOM LUISTEREN WAT JIJ MET JOUW TALENTEN KUNT BEREIKEN
bank in Haarlemwerdveroordeeld tottwintigjaar voor de moordop zijnjongere broer en doodslagop zijnex-vrouw. Hethoofd vanAli Y. zou hijin1997hebben uitgekookt in eensnelkookpan. Advocaat J. Taekema vanMehmet
Y. zei gisteren: “Donderdagwerdie- dereen extragecontroleerd, maar niemandzei toendat dit ietsmetde- ze zaaktemaken had.” (ANP)
OPENDAG+ INFOCAFÉ
20NOV
Page 1 |
Page 2 |
Page 3 |
Page 4 |
Page 5 |
Page 6 |
Page 7 |
Page 8 |
Page 9 |
Page 10 |
Page 11 |
Page 12 |
Page 13 |
Page 14 |
Page 15 |
Page 16 |
Page 17 |
Page 18 |
Page 19 |
Page 20 |
Page 21 |
Page 22 |
Page 23 |
Page 24 |
Page 25 |
Page 26 |
Page 27 |
Page 28 |
Page 29 |
Page 30 |
Page 31 |
Page 32 |
Page 33 |
Page 34 |
Page 35 |
Page 36 |
Page 37 |
Page 38 |
Page 39 |
Page 40 |
Page 41 |
Page 42 |
Page 43 |
Page 44 |
Page 45 |
Page 46 |
Page 47 |
Page 48 |
Page 49 |
Page 50 |
Page 51 |
Page 52 |
Page 53 |
Page 54 |
Page 55 |
Page 56 |
Page 57 |
Page 58 |
Page 59 |
Page 60 |
Page 61 |
Page 62 |
Page 63 |
Page 64 |
Page 65 |
Page 66 |
Page 67 |
Page 68 |
Page 69 |
Page 70 |
Page 71 |
Page 72 |
Page 73 |
Page 74 |
Page 75 |
Page 76 |
Page 77 |
Page 78 |
Page 79 |
Page 80 |
Page 81 |
Page 82 |
Page 83 |
Page 84 |
Page 85 |
Page 86 |
Page 87 |
Page 88 |
Page 89 |
Page 90 |
Page 91 |
Page 92 |
Page 93 |
Page 94 |
Page 95 |
Page 96 |
Page 97 |
Page 98 |
Page 99 |
Page 100 |
Page 101 |
Page 102 |
Page 103 |
Page 104 |
Page 105 |
Page 106 |
Page 107 |
Page 108 |
Page 109 |
Page 110 |
Page 111 |
Page 112 |
Page 113 |
Page 114 |
Page 115 |
Page 116 |
Page 117 |
Page 118 |
Page 119 |
Page 120 |
Page 121 |
Page 122 |
Page 123 |
Page 124 |
Page 125 |
Page 126 |
Page 127 |
Page 128 |
Page 129 |
Page 130 |
Page 131 |
Page 132 |
Page 133 |
Page 134 |
Page 135 |
Page 136