034 Historie gezondheidszorg


Verpleegster


sie, waarin gynaecologen, maatschappe- lij k werkers en een psychiater zaten. Die commissie moest beoordelen of omstan- digheden inderdaad zo bij zonder waren dat tot abortus kon worden overgegaan. De wens tot het legaliseren van abortus


werd langzaam een belangrij k maat- schappelij k issue. Toch duurde het nog tot 1984 voordat abortus echt gelegaliseerd werd. Eerdere pogingen daartoe strand- den op de onwilligheid van onder meer toenmalig minister van justitie Dries van Agt, die gedurende zij n ministerschap een harde dobber aan de kwestie had. In de jaren zestig werd de gezond-


heid van de Nederlander in rap tempo beter. Ook die van ouderen. Zij werden al sinds de jaren vij ftig steeds ouder en deze beginnende vergrij zing maakte dat de overheid overging op het bouwen van bejaardenhuizen. Doordat ouderen dankzij de invoering van de Algemene Bij standswet in 1965 meer geld hadden te besteden, konden zij zich een plek in zo’n huis fi nancieel permitteren. Daar- door ontstond er een run op bejaarden- huizen voor gezonde mensen, met lange wachtlij sten tot gevolg.


Seksdeur Ondanks alle vernieuwingen van de jaren zestig, kon de zorg op veel plekken in Nederland nog traditioneel of ouder- wets worden genoemd. De hoofdzuster had het veelal voor het zeggen en de gebruikelij ke hiërarchie tussen hoofd- zusters en artsen - maar ook tussen artsen onderling - hield lange tij d stand. De verzuiling van Nederland was in de zorg zichtbaar en voelbaar. Rooms-katho-


Analist


lieke instituten bestonden naast protes- tantse en openbare. Vanaf de jaren zestig veranderde dit in rap tempo. Wat eveneens anders werd, was een


toename van het aantal mannen in de verpleging, terwij l er op het gebied van de artsenij juist meer vrouwen hun in- trede deden. Verpleegkundigen in oplei- ding woonden veelal intern in het zuster- huis. Toen daar meer mannen bij kwa- men, achtten instituten het nodig maat- regelen te treff en. Mannelij ke verpleeg- kundestudenten moesten gescheiden blij ven van de vrouwelij ke die net als zij intern woonden. In een verpleeghuis in de Randstad werd de term ‘seksdeur’ gebezigd voor de deur in het zusterhuis die de meidengang van de jongensgang scheidde. Dit lukte lang niet altij d natuurlij k. Rond 1980 was het fenomeen scheiding der seksen achterhaald.


veroorzaakte ongekende aardbeving


Introductie van de pil


Tandarts


Net als alles evolueerde ook het uniform. Zo begon na 1950 de geheel witte kleding aan haar opmars. En in 1964 was een combinatie van witte broek en jas of hes ook voor mannelij ke verpleegkundigen standaard geworden. Ten slotte werd vanaf het einde van de jaren zestig het ‘zusterkapje’ in hoog tempo afgeschaft. ‘Verpleegster’ werd ‘verpleegkundige’ en deel van de leerling-verpleegkundigen kregen hun opleiding niet langer in het ziekenhuis, maar op een school (hbo-v). In 1964 vond de eerste Dag van de Verple- ging plaats en een jaar later trad de Wet op de Ziekenverzorgers en Ziekenverzorg- sters in werking, waardoor de functie van ziekenverzorgenden (de huidige VIG’ers) offi cieel haar intrede deed.


Harttransplantatie De medische wetenschap ontwikkelde zich in de sixties in een razend tempo. Tal van nieuwe behandelingen en diagnosti- sche methoden zagen het levenslicht. Een succes van wereldformaat was in 1967 de allereerste harttransplantatie door de Zuid-Afrikaanse hartchirurg Christiaan Barnard in het Groote Schuur Zieken- huis in Kaapstad. Het zou daarna nog zeventien jaar duren voordat deze zeer tot de verbeelding sprekende ingreep in Nederland plaatsvond. Intussen was in 1963 in de VS de eerste longtransplantatie uitgevoerd, gevolgd door de eerste pan- creastransplantatie in 1968. De toenemende globalisering in de


jaren zestig vergrootte de kans op pande- mieën, zoals de Hongkonggriep in 1968, een subtype van het H3N2 infl uenza A- virus. Wereldwij d stierven een miljoen


FOTO: WOUT VAN DE HOEF /1960


FOTO: HANS ESSENBERG /1967


1960-1980


FOTO: PIM STUIFBERGEN / 12 FEBRUARI 1960


<


Page 1  |  Page 2  |  Page 3  |  Page 4  |  Page 5  |  Page 6  |  Page 7  |  Page 8  |  Page 9  |  Page 10  |  Page 11  |  Page 12  |  Page 13  |  Page 14  |  Page 15  |  Page 16  |  Page 17  |  Page 18  |  Page 19  |  Page 20  |  Page 21  |  Page 22  |  Page 23  |  Page 24  |  Page 25  |  Page 26  |  Page 27  |  Page 28  |  Page 29  |  Page 30  |  Page 31  |  Page 32  |  Page 33  |  Page 34  |  Page 35  |  Page 36  |  Page 37  |  Page 38  |  Page 39  |  Page 40  |  Page 41  |  Page 42  |  Page 43  |  Page 44  |  Page 45  |  Page 46  |  Page 47  |  Page 48  |  Page 49  |  Page 50  |  Page 51  |  Page 52  |  Page 53  |  Page 54  |  Page 55  |  Page 56  |  Page 57  |  Page 58  |  Page 59  |  Page 60  |  Page 61  |  Page 62  |  Page 63  |  Page 64  |  Page 65  |  Page 66  |  Page 67  |  Page 68  |  Page 69  |  Page 70  |  Page 71  |  Page 72  |  Page 73  |  Page 74  |  Page 75  |  Page 76  |  Page 77  |  Page 78  |  Page 79  |  Page 80  |  Page 81  |  Page 82  |  Page 83  |  Page 84  |  Page 85  |  Page 86  |  Page 87  |  Page 88  |  Page 89  |  Page 90  |  Page 91  |  Page 92