Werken
regels te overtreden. De Inspectie stuitte op situaties waarin arts-assistenten tot wel 21 uur achter elkaar werkten. De gevolgen van die werkdruk kwamen
in 2009 naar voren in een onderzoek van psycholoog Jelle Prins. Daaruit bleek dat iets meer dan 20 procent van de aiossen een burn-out had. Prins, die promotieon- derzoek naar burn-out onder specialisten in opleiding deed aan de Rijksuniversiteit Groningen, denkt dat de stress niet alleen wordt veroorzaakt doordat ze te veel uren maken. “Ze zijn in opleiding, ze werken in een ziekenhuis en ze doen vaak ook nog onderzoek. Daarnaast veranderen er op privévlak allerlei dingen, zoals het aangaan van een relatie, een verhuizing en het krijgen van kinderen. Ze hebben er moeite mee om alle ballen tegelijk in de lucht te houden en lopen daardoor een groot risico op een burn-out.” Prins heeft wel de indruk dat de situ-
atie sinds zijn onderzoek is verbeterd, omdat ziekenhuizen er beter op letten dat het aantal uren niet de spuigaten uit loopt. Hoewel ook de Inspectie SZW dit in 2013 constateerde en er sinds enkele jaren officieel grenzen bestaan aan het aantal uren dat arts-assistenten mogen werken (zie kader), leeft volgens De Jonge Specialist een significant deel van de ziekenhuizen de wet niet na. Daarom gaat de beroepsorganisatie in 2015 een grootschalige enquête uitzetten om de problemen rond werkdruk, stress en burn-out in kaart te brengen. Vicevoorzit- ter Chella van der Post: “We vinden het belangrijk dat we meer te weten komen over hoe jonge specialisten hier tegenaan kijken, zodat de discussie openlijk kan worden gevoerd.”
Kwestie van cultuur “In het ziekenhuis waar ik werd opgeleid, was het normaal om zeker een halve dag per week langer te werken, en daarnaast elke dag een uur langer”, zegt Mara. “Nie- mand hield die uren bij.” In het zieken- huis waar Eline werkte moest dit officieel wel, om te voorkomen dat de aiossen te veel werkten, maar het gebeurde niet. “De ‘oudste-assistent’ (hoofd van de arts- assistenten, red.) drukte ons op het hart de overuren niet op te schrijven, omdat het ziekenhuis dan in de problemen zou raken met de Inspectie vanwege het over- schrijden van de urennorm. Dat zou tot
020 december 2014 ArtsenAuto
Maximaal aantal uren
Voor arts-assistenten geldt sinds 2011 de Arbeidstijdenwet. Zij mogen per week maximaal 48 uur werken. Voor medisch specialisten is eerder dit jaar in de Arbeidsvoorwaarden- regeling Medisch Specialisten in dienstverband (AMS) vastgelegd dat zij per week 45 uur mogen werken, plus maximaal 7 uur tijdens diensten. Verder geldt dat alle werkzaamheden van medisch specialisten binnen deze uren moeten vallen, dus ook manage- menttaken of opleidingsactiviteiten. De LAD en de Orde van Medisch Specialisten ontwikkelen een instru- ment waarmee artsen de benodigde capaciteit voor hun vakgroep kunnen bepalen. Hiermee kunnen ze het gesprek aangaan met de raad van bestuur en duidelijk maken welke werkzaamheden met de bestaande formatie kunnen worden verricht.
specialisten. Dat jongeren veel werkdruk ervaren, vinden de oudere generaties doorgaans overdreven. “Ik stoor me eraan als ik jonge specialisten hoor mekkeren over de lange werkdagen”, zegt Angela Maas, al 27 jaar cardioloog en sinds 2012 hoogleraar aan de Rad- boud Universiteit Nijmegen. “Tegenwoor- dig mogen ze overwerk compenseren, toen ik net begon als specialist moest ik gewoon doorwerken. Als je specialist wordt en ambitieus bent, dan moet je veel tijd in dit werk steken. Wij specia- listen zitten aan de goede kant van de streep. We oefenen een geweldig vak uit en worden daar ook goed voor betaald. Ik heb dan ook geen boodschap aan geklaag van jonge collega’s.” Toch is juist die hoge werkdruk een
boetes leiden. Dus schreven we allemaal op dat we 48 uur per week werkten.” Ook Caroline van den Brekel, directeur
van de Landelijke vereniging van Artsen in Dienstverband (LAD), constateert dat er specialisten in dienstverband zijn die structureel overwerken. Volgens haar is dit een kwestie van cultuur én van geld. “Er is veel druk op de financiën van zie- kenhuizen, zeker sinds ze met zorgverze- keraars onderhandelen over de zorgin- koop.” Toch moeten ziekenhuizen met zorgverzekeraars praten over meer geld voor voldoende personeel, vindt Van den Brekel. “Als we echt willen dat medisch specialisten in vaste dienst hun werk- zaamheden binnen een 45-urige werk- week uitvoeren, dan moeten er gewoon meer artsen bijkomen.” Niet alleen is het ongezond voor de arts in kwestie om veel over te werken, zegt ze, het komt ook de kwaliteit van de zorg niet ten goede. Als het aan haar ligt, houden artsen zich aan het maximaal aantal uren dat is afgespro- ken in arbeidsvoorwaardenregelingen. Vooralsnog houden de oudere specia-
listen de hoge werkdruk in stand en dra- gen ze die cultuur over aan de jongere
van de redenen dat Eline heeft gekozen voor een loopbaan als huisarts. “Ik heb ook nog een leven naast mijn werk en ik besteed graag tijd aan mijn hobby’s”, zegt ze. “Als huisarts heb je bovendien meer tijd om aandacht te besteden aan de mens achter de patiënt.” Ook spoed- eisendehulparts Mara vond de werkdruk te hoog en besloot op een goed moment om tijdens haar opleiding parttime in plaats van fulltime te gaan werken in het ziekenhuis.
Energie en voldoening Hoewel ze veel heeft moeten laten toen ze nog in opleiding was, zegt Mara dat ze er tegelijkertijd veel energie en voldoe- ning uit heeft gehaald. Ze wil dolgraag aan het werk nu haar opleiding afgerond is. Maar wel fulltime, want ze verwacht een minder hoge werkdruk dan toen ze nog in opleiding was. Chella van der Post van De Jonge Speci-
alist weet dat de werktijden in ziekenhui- zen met regelmaat worden overschreden, maar ziet ook de andere kant: “Aiossen hebben een enorme intrinsieke motiva- tie. Het maken van veel uren is ook een investering die ze graag doen om een betere dokter te worden.”
<
Huisarts in opleiding Eline en specialist Mara willen niet onder hun eigen naam worden geciteerd. Hun echte namen zijn bij de auteur bekend. Andere jonge specialisten die zijn benaderd, wilden niet meewerken uit angst als zeurpiet over te komen.
<
Page 1 |
Page 2 |
Page 3 |
Page 4 |
Page 5 |
Page 6 |
Page 7 |
Page 8 |
Page 9 |
Page 10 |
Page 11 |
Page 12 |
Page 13 |
Page 14 |
Page 15 |
Page 16 |
Page 17 |
Page 18 |
Page 19 |
Page 20 |
Page 21 |
Page 22 |
Page 23 |
Page 24 |
Page 25 |
Page 26 |
Page 27 |
Page 28 |
Page 29 |
Page 30 |
Page 31 |
Page 32 |
Page 33 |
Page 34 |
Page 35 |
Page 36 |
Page 37 |
Page 38 |
Page 39 |
Page 40 |
Page 41 |
Page 42 |
Page 43 |
Page 44 |
Page 45 |
Page 46 |
Page 47 |
Page 48 |
Page 49 |
Page 50 |
Page 51 |
Page 52 |
Page 53 |
Page 54 |
Page 55 |
Page 56 |
Page 57 |
Page 58 |
Page 59 |
Page 60 |
Page 61 |
Page 62 |
Page 63 |
Page 64 |
Page 65 |
Page 66 |
Page 67 |
Page 68 |
Page 69 |
Page 70 |
Page 71 |
Page 72 |
Page 73 |
Page 74 |
Page 75 |
Page 76 |
Page 77 |
Page 78 |
Page 79 |
Page 80 |
Page 81 |
Page 82 |
Page 83 |
Page 84 |
Page 85 |
Page 86 |
Page 87 |
Page 88 |
Page 89 |
Page 90 |
Page 91 |
Page 92 |
Page 93 |
Page 94 |
Page 95 |
Page 96 |
Page 97 |
Page 98 |
Page 99 |
Page 100 |
Page 101 |
Page 102 |
Page 103 |
Page 104 |
Page 105 |
Page 106 |
Page 107 |
Page 108 |
Page 109 |
Page 110 |
Page 111 |
Page 112 |
Page 113 |
Page 114 |
Page 115 |
Page 116 |
Page 117 |
Page 118 |
Page 119 |
Page 120 |
Page 121 |
Page 122 |
Page 123 |
Page 124
