029


werkelij k zou hebben gehad. Dergelij ke dilemma’s waren om radeloos en wanho- pig van te worden.” Joodse mannen krij gen vanaf januari 1942 een oproep om gekeurd te worden voor tewerkstelling in de werkkampen. Die keuring is aanvankelij k in handen van joodse artsen. Zij proberen de te- werkstellingen te voorkomen door foute diagnoses te stellen, ziekten te verzin- nen en valsheid in geschrifte te plegen. Van den Ende geeft voorbeelden: ‘Bloed inspuiten via de urethra in de blaas, zalf es aanbrengen waarmee je eczeem- plekken kon opwekken, sleutelen aan röntgenfoto’s, bij voorbeeld door wat kwikzalf op de huid te smeren: op de foto verscheen dan een vlekje omdat de kwikzalf de röntgenstralen tegenhield.” Veel mensen die een veilig heenkomen


zoeken, vinden dat in een van de joodse ziekenhuizen. Maar ook in die zieken- huizen ben je je leven uiteindelij k niet zeker. Nadat op 21 januari 1943 het psy- chiatrisch centrum Het Apeldoornsche Bosch wordt ontruimd, is volstrekt dui- delij k dat ook gehospitaliseerde joden niet meer veilig zij n. Van den Ende: “Het geloof dat zieken uitgezonderd zouden worden, viel toen weg.”


Joodse oortjes Sommige (huis)artsen speelden in de oorlog wel een dubieuze rol. Dat wordt raak geïllustreerd in het boek Remi, de oorlogsgeschiedenis van twee broers van schrij ver/journalist Frank van Kolf- schooten. Daarin gaat het over de joodse vondeling Remi van Duinwij k die maan- denlang in de crèche tegenover de Hol- landsche Schouwburg verblij ft, vanwaar joden op transport worden gesteld naar Westerbork en van daar naar Auschwitz,


Gejus van der Meulen tijdens zijn berechting.


Sobibor of andere concentratiekampen. Omdat onduidelij k is of het jongetje joods is (het is niet besneden) wordt de Amsterdamse huisarts Johan Lode- wij k Strak in consult geroepen. Strak


Veel mensen die een veilig heenkomen


zoeken, vinden dat in joodse ziekenhuizen


is wethouder gezondheid en lid van de NSB. Hij woont in de Beethovenstraat in Amsterdam-Zuid. Begin januari 1943 stelt hij bij Remi vast dat het om een joods kind gaat vanwege zij n vermeend ‘joodse oortjes’. Van Kolfschooten: “Na de oorlog werd Strak berecht, maar zij n


Trouw, toen nog een verzetskrantje.


advocaat probeerde twij fel te zaaien of hij het nou wel of niet had gezegd. Veel directe getuigen waren dood. Een feit was dat Strak het doodvonnis van het kind bezegelde. Remi werd in april 1943 moederziel alleen, zonder enige fami- lie naar Westerbork getransporteerd en vandaaruit naar Sobibor, waar hij vergast is.” Strak, lid van de Germaansche SS,


heeft de consequenties van zij n daad misschien niet ten volle beseft, maar zij n rol bij de keuring van Remi wordt hem zwaar aangerekend, evenals andere vormen van collaboratie met de bezetter. Hij krij gt gevangenisstraf, maar als hij enkele jaren later vrij komt, zet hij zij n carrière als huisarts elders voort. Dat dit laatste geen uitzondering is, toont ook het verhaal van Gejus van der Meulen aan. Van der Meulen is behalve arts ook een populaire keeper in het Nederlands Elftal. In 1933 vestigt hij zich in Haarlem als kinderarts en hij promoveert in 1935 aan de Universiteit van Amsterdam met een proefschrift over het foramen van Magendie in de hersenen. Tij dens de Tweede Wereld- oorlog collaboreert Van der Meulen met de Duitsers door onder meer vrij willig dienst te nemen bij het SS-Feldlazarett Freiwilligen Legion Niederlande en af te reizen naar het oostfront. Dit wordt hem na de oorlog zwaar aangerekend. Hij wordt tot gevangenisstraf veroordeeld, maar neemt na zij n vroegtij dige vrij la- ting in 1949 in Haarlem een huisartsen- praktij k over.


<


Page 1  |  Page 2  |  Page 3  |  Page 4  |  Page 5  |  Page 6  |  Page 7  |  Page 8  |  Page 9  |  Page 10  |  Page 11  |  Page 12  |  Page 13  |  Page 14  |  Page 15  |  Page 16  |  Page 17  |  Page 18  |  Page 19  |  Page 20  |  Page 21  |  Page 22  |  Page 23  |  Page 24  |  Page 25  |  Page 26  |  Page 27  |  Page 28  |  Page 29  |  Page 30  |  Page 31  |  Page 32  |  Page 33  |  Page 34  |  Page 35  |  Page 36  |  Page 37  |  Page 38  |  Page 39  |  Page 40  |  Page 41  |  Page 42  |  Page 43  |  Page 44  |  Page 45  |  Page 46  |  Page 47  |  Page 48  |  Page 49  |  Page 50  |  Page 51  |  Page 52  |  Page 53  |  Page 54  |  Page 55  |  Page 56  |  Page 57  |  Page 58  |  Page 59  |  Page 60  |  Page 61  |  Page 62  |  Page 63  |  Page 64  |  Page 65  |  Page 66  |  Page 67  |  Page 68  |  Page 69  |  Page 70  |  Page 71  |  Page 72  |  Page 73  |  Page 74  |  Page 75  |  Page 76