Tekst: Frank van Kolfschooten Beeld: De Beeldredaktie/Arie Kievit


Favoriete pil 069


Klinisch ethicus Erwin Kompanje


“Ik heb Waarom zou ik liegen in één weekend uitgelezen en daarna was ik verliefd op Marie Bashkirtseff”, zegt de Rotterdamse klinisch ethicus Erwin Kompanje. “Haar mooie, literai- re, overdachte zinnen zorgden ervoor dat ik via een tijdmachine met een tas vol penicil- line naar het negentiende-eeuwse Parijs wilde reizen om haar te genezen van haar dodelijke ziekte.” De Oekraiënse Marie Bashkirtseff hield


tussen 1873 en 1884 een dagboek bij, dat na haar vroege dood op haar 25ste door haar moeder en tante is gepubliceerd. Marie droomde van een zangcarrière, maar dat bleek onmogelijk toen ze tuberculose kreeg. In plaats daarvan begon ze met schilderen en werd ondanks haar ziekte toegelaten tot de vooraanstaande Académie Julian. “In haar dagboeken leer je haar kennen als een heel ambitieus meisje met een bittere zelfspot en aandoenlijke zelfverheerlijking, dat in grote eenzaamheid leefde”, zegt Kompanje. “Ze wist dat ze niet lang zou leven, maar dat belette haar niet te dromen van schitteren, het hoogste aanzien verwerven en rijk worden. Ze wilde laten zien dat ze ertoe deed. En dat is haar gelukt met ruim honderd prachtige schilderijen en enkele beeldhouwwerken en natuurlijk met dit dagboek.” Wat Kompanje aanspreekt is dat Marie zich


in haar korte leven, ondanks de dodelijke ziekte die ze onder de leden had, heeft laten


leiden door haar mogelijkheden en niet door haar beperkingen. “In mijn werk als klinisch ethicus op de afdeling intensive care van het Erasmus MC heb ik geregeld te maken met patiënten die, áls ze de ic al overleven, grote beperkingen overhouden aan hun ziekte. Ik houd hun voor dat hun oude leven waarschijn- lijk nooit meer terug zal komen, maar dat ze niet bij de pakken neer moeten zitten en dat je altijd iets van je leven kunt maken.” Kompanje vindt dat artsen die chronisch


zieke patiënten behandelen ook vaker de boodschap moeten brengen dat leren leven met ziekte ook een optie is, in plaats van steeds andere geneesmiddelen voor te schrij- ven met bijwerkingen die vaak ernstiger zijn dan de primaire symptomen van de ziekte.


‘Benut de mogelijkheden die je nog wél hebt’


“Aanvaard je beperkingen en benut de moge- lijkheden die je nog wél hebt.” Dat benadrukt hij ook bij consulten bij kin-


dergeneeskunde, in gesprekken met ouders van gehandicapte kinderen. “Laat beperkin- gen niet het hele leven van je kind domine- ren. Marie Bashkirtseff is wat dat betreft een lichtend voorbeeld.”


Erwin Kompanje (Rotter- dam, 1959) is klinisch ethi- cus op de afdeling intensive care van het Erasmus MC. Zijn favoriete pil: Waarom zou ik liegen, het dagboek van de Oekraïense kunste- nares Marie Bashkirtseff.


Page 1  |  Page 2  |  Page 3  |  Page 4  |  Page 5  |  Page 6  |  Page 7  |  Page 8  |  Page 9  |  Page 10  |  Page 11  |  Page 12  |  Page 13  |  Page 14  |  Page 15  |  Page 16  |  Page 17  |  Page 18  |  Page 19  |  Page 20  |  Page 21  |  Page 22  |  Page 23  |  Page 24  |  Page 25  |  Page 26  |  Page 27  |  Page 28  |  Page 29  |  Page 30  |  Page 31  |  Page 32  |  Page 33  |  Page 34  |  Page 35  |  Page 36  |  Page 37  |  Page 38  |  Page 39  |  Page 40  |  Page 41  |  Page 42  |  Page 43  |  Page 44  |  Page 45  |  Page 46  |  Page 47  |  Page 48  |  Page 49  |  Page 50  |  Page 51  |  Page 52  |  Page 53  |  Page 54  |  Page 55  |  Page 56  |  Page 57  |  Page 58  |  Page 59  |  Page 60  |  Page 61  |  Page 62  |  Page 63  |  Page 64  |  Page 65  |  Page 66  |  Page 67  |  Page 68  |  Page 69  |  Page 70  |  Page 71  |  Page 72  |  Page 73  |  Page 74  |  Page 75  |  Page 76  |  Page 77  |  Page 78  |  Page 79  |  Page 80  |  Page 81  |  Page 82  |  Page 83  |  Page 84  |  Page 85  |  Page 86  |  Page 87  |  Page 88  |  Page 89  |  Page 90  |  Page 91  |  Page 92