GEZONDHEID DROOGZETTEN


Selectief droogzetten financieel vaak aantrekkelijk


Zelfs als de celgetalcriteria worden opgerekt, leidt selectief droogzetten op bedrijfsniveau nauwelijks tot meer mastitis. Dit blijkt uit promotie- onderzoek van GD-dierenarts Christian Scherpenzeel. ‘Economisch is er geen reden om alle koeien droog te zetten met antibiotica’, concludeert hij. TEKST WICHERT KOOPMAN


‘M


elkveehouders verdienen een groot compliment’, vindt Christian Scherpenzeel. Als uiergezondheids- expert bij GD volgt hij de ontwikkeling van de ui- ergezondheid in Nederland op de voet. In minder dan tien tijd jaar tijd is het aantal koeien dat standaard wordt drooggezet met antibiotica, verminderd van 77 naar rond de 30. Negatieve gevolgen voor de uiergezondheid had dit niet. Sterker nog: het gemiddelde tankcelgetal daalde van rond de 220.000 cellen per milliliter in 2006 naar minder dan 190.000 in 2016. En het per- centage koeien met een hoog celgetal nam in dezelfde periode af van ongeveer 24 naar 18 procent. ‘De cijfers tonen aan dat het management op het gebied van uiergezondheid in de praktijk de laatste jaren sterk is verbeterd’, stelt dierenarts Scherpenzeel. Sinds 2012 is preventief gebruik van antibiotica in de Nederland- se melkveehouderij niet meer toegestaan. ‘Aanvankelijk voelde de verplichting om gezonde koeien zonder antibiotica droog te zetten wellicht nog als een risico. Maar veehouders en dierenart- sen hebben het selectief gebruik van droogzetantibiotica in de praktijk succesvol opgepakt’, constateert de specialist die aan dit onderwerp een promotie-onderzoek wijdde.


Van veldproef naar voorbeeldbedrijf Tussen juni 2011 en maart 2012 voerde Scherpenzeel een grote veldproef uit om de gevolgen van selectief droogzetten in kaart te brengen. Hierbij werden de effecten op uiergezondheid, anti- bioticumgebruik en economie onderzocht. In de proef zaten in totaal 1657 melkgevende dieren, waaronder 657 vaarzen, op 97 bedrijven. De dieren werden gevolgd vanaf de dag van droogzet-


celgetalgrenzen bij


droogzetten met antibiotica (x 1000 cellen per milliliter)


Tabel 1 – Effect van verschillende strategieën van droogzetten (bron: GD)


alle dieren met antibiotica vaarzen > 50, koeien > 50 vaarzen > 100, koeien > 100 vaarzen > 150, koeien > 150 vaarzen > 150, koeien > 50 vaarzen > 150, koeien > 100 vaarzen > 150, koeien > 200 vaarzen > 150, koeien > 250


26 veeteelt DECEMBER 1/2 2017


klinische mastitis (gevallen/


10.000 koedagen) 11,6


11,8 13,3 13,9 12,1


13,5 14,1


14,5


ten tot 100 dagen in de volgende lactatie. Bij droogzetten werden per koe willekeurig de linker- of rechteruierkwartieren behan- deld met antibiotica. De twee andere kwartieren gingen onbe- handeld de droogstand in.


Op basis van de resultaten van de veldproef rekende Scherpen- zeel de gevolgen door van acht scenario’s voor het selecteren van koeien om droog te zetten met antibiotica. Het celgetal op de laatste mpr-uitslag was het uitgangspunt. De aanpak varieerde van alle dieren droogzetten met antibiotica tot alleen de hoog- celgetaldieren behandelen, dat wil zeggen vaarzen met meer dan 150.000 cellen per milliliter en koeien met meer dan 250.000 cellen per milliliter. Om de uitkomsten goed te kunnen vergelij- ken werden ze vertaald naar een representatief voorbeeldbedrijf met 100 melkgevende dieren, waaronder 33 vaarzen.


Nauwelijks meer behandelingen


In tabel 1 is een overzicht gegeven van het effect van de verschil- lend strategieën voor het selecteren van koeien om te behande- len met droogzetantibiotica. Hierbij is gekeken naar klinische mastitis, subklinische mastitis, antibioticaverbruik en kosten. Het risico op uierontsteking in de periode tussen de dag van droogzetten en dag 100 in de volgende lactatie is uitgedrukt in het aantal gevallen van klinische mastitis per 10.000 dagen dat een koe vatbaar is voor mastitis. ‘Het risico op uierontsteking is het kleinst als alle koeien worden drooggezet met antibiotica’, geeft Scherpenzeel aan. ‘Maar het verschil met selectief droog- zetten is voor een aantal scenario’s maar heel klein. Bij de in- voering van selectief droogzetten werd in de praktijk rekening


subklinische mastitis


(aantal gevallen) 38,8


42,3 43,5 45,9 42,5 44,1 47,2 48,3


antibioticum (dierdag- doseringen)


3,15


2,48 1,94 1,56 2,09 1,83 1,37 1,27


kosten (euro)


5070 4946 5190 5261 4893 5223 5276 5383


Page 1  |  Page 2  |  Page 3  |  Page 4  |  Page 5  |  Page 6  |  Page 7  |  Page 8  |  Page 9  |  Page 10  |  Page 11  |  Page 12  |  Page 13  |  Page 14  |  Page 15  |  Page 16  |  Page 17  |  Page 18  |  Page 19  |  Page 20  |  Page 21  |  Page 22  |  Page 23  |  Page 24  |  Page 25  |  Page 26  |  Page 27  |  Page 28  |  Page 29  |  Page 30  |  Page 31  |  Page 32  |  Page 33  |  Page 34  |  Page 35  |  Page 36  |  Page 37  |  Page 38  |  Page 39  |  Page 40  |  Page 41  |  Page 42  |  Page 43  |  Page 44  |  Page 45  |  Page 46  |  Page 47  |  Page 48  |  Page 49  |  Page 50  |  Page 51  |  Page 52  |  Page 53  |  Page 54  |  Page 55  |  Page 56  |  Page 57  |  Page 58  |  Page 59  |  Page 60  |  Page 61  |  Page 62  |  Page 63  |  Page 64  |  Page 65  |  Page 66  |  Page 67  |  Page 68  |  Page 69  |  Page 70  |  Page 71  |  Page 72  |  Page 73  |  Page 74  |  Page 75  |  Page 76  |  Page 77  |  Page 78  |  Page 79  |  Page 80  |  Page 81  |  Page 82  |  Page 83  |  Page 84  |  Page 85  |  Page 86  |  Page 87  |  Page 88  |  Page 89  |  Page 90  |  Page 91  |  Page 92  |  Page 93  |  Page 94  |  Page 95  |  Page 96  |  Page 97  |  Page 98