Column 079 Vraag en antwoord


Beveiliging omzeilen De tekst van een beveiligde pdf laat zich niet kopiëren. Dat is onhandig als iemand de tekst voor eigen gebruik wil vertalen of samenvatten. De afzender kan de beveiliging opheffen. Maar zijn er andere middelen om aan de tekst te komen?


De beveiliging van een pdf verhindert dat de gebruiker iets met de tekst doet, zelfs als dit is toegestaan, zoals bij citeren of samenvatten voor eigen gebruik. Wie snel kan typen, heeft niet zo’n last van de beveiliging, maar anderen helpt het wan- neer zij de tekst uit het document kunnen peuteren. Dat kan met de Text Extractor uit Microsoft Powertools (bit.ly/pwrtls). Dat levert een onopgemaakte tekst op. Foto- graferen met een telefoon kan ook. Op de iPhone brengt Livetekst de tekst terug, op Android is dat Google Lens.


Talen leren Internet biedt vele mogelijkheden om het Engels te perfectioneren, het vastgeroeste Duits los te maken of een begin te maken met Italiaans. Maar wat zijn de beste hulpmiddelen?


Veel talenscholen zijn na corona door- gegaan met groepscursussen via Zoom of Teams (zie bijvoorbeeld uvatalen.nl en babel.nl). Online les geeft veel vrijheid, want reizen is niet nodig, maar de lessen zijn wel op vaste tijden. Veel losser is Babbel Live (babbel.com/live). Met een abonnement van 28 tot 79 euro per maand is het mogelijk deel te nemen aan online lessen van een uur, met maximaal zes deelnemers. Tijdstippen en niveau zijn vrij te kiezen, klasgenoten en leraren wisselen steeds. Omdat de lessen geen vaste volgorde kennen, sluiten ze niet al- tijd goed aan, waardoor soms voorkennis ontbreekt. Tussendoor zijn er schriftelijke oefeningen, via de bijbehorende app. Wie minder intensief wil leren, kan


beginnen met alleen een app. De eerste app die gratis taalcursussen aanbood – in ruil voor advertenties – was Duolingo (duolingo.com). In die app gaat het voor- namelijk om het vertalen van woorden en


korte zinnen en het formuleren van een zin door de juiste woorden aan te klikken. De app heeft podcasts en verhaaltjes, tekstjes die grammatica uitleggen en uitspraak oefeningen die door de app wor- den beoordeeld. De app Rosetta Stone vermijdt juist vertalingen; alle communica- tie is in de te leren taal (rosettastone.com). Veel leermethoden vertrouwen erop dat


woorden in een vreemde taal vanzelf wor- den onthouden als ze maar vaak genoeg langskomen. Maar ouderwets woordjes stampen werkt sneller. Bijvoorbeeld in de bus of in de rij voor de kassa met virtuele fl itskaarten, waarop woorden willekeurig worden getoond. De woorden die iemand goed kent, komen minder vaak terug. De app Anki is hiervoor heel geschikt (apps.ankiweb.net, voor telefoon en laptop). Op beginnersniveau werken derge-


lijke apps goed, maar voor complexere communicatie zijn woordjes leren en standaardoefeningen doen niet toerei- kend. De apps leren namelijk niet om te improviseren of te reageren op sprekers die maar half te verstaan zijn. Daarvoor is contact met echte mensen toch het beste. Maar als dat niet kan, is kunst- matige intelligentie ook een mogelijkheid. Ik oefen met de app van ChatGPT op mijn telefoon, waarbij ik de invoertaal instel op de taal die ik wil trainen. Het gesprek start met het microfoon-icoon naast het invoerveld. Ik vraag aan de kunstmatige intelligentie om een rollenspel te spelen, bijvoorbeeld bij de receptie van een hotel: ChatGPT is de receptionist, ik de gast. De conversatie is natuurlijk en oefent me in verstaan, formuleren en snel antwoorden. Ik vraag ook aan ChatGPT om me te cor- rigeren als ik fouten maak, maar meestal wordt alleen bij de ernstigste vergissingen ingegrepen. De kunstmatige intelligentie is erg tolerant.


Bram Vermeer is wetenschapsjournalist en is gespecialiseerd in innovatie


Loopgravenoorlog


Elk jaar is het een feest om naar de Re:publica in Berlijn te gaan, de grootse conferentie over internetcultuur in Europa. De deelnemers spreken over nieuwe technieken, gevaren en remedies. Ik word altijd vrolijk van de activiteit en actiebereidheid. Al werd er dit jaar weinig gelachen. Met de opkomst van extreemrechts in Europa groeide ook de verdeeldheid online. De techniek die mensen zou kunnen verbinden, heeft de maatschappij verdeeld in on- verzoenlijke kampen. Zint het je niet? Ontvrienden. Iemand zeurt? Schelden. Ben je het oneens? Doodsbedreiging. De algoritmes van sociale media maken dat mensen zich


helemaal kunnen ingraven in hun eigen loopgraven. Ursula von der Leyen, voorzitter van de Europese Commissie, werd er op de conferentie een uur lang over bevraagd, maar kon weinig troost bieden. Een andere spreker verge- leek zichzelf met Cassandra, beroemd fi guur in de Griekse mythologie, die gek werd omdat haar voorspellingen over de ondergang van Troje niet werden geloofd. Audrey Tang, de Taiwanese minister van Digitale Zaken,


bracht mijn glimlach weer terug. In het land, dat als geen ander wordt geteisterd door nepnieuws uit China, had tien


Via een soort stemwijzer worden ideeën getoetst


Heeft u een netelige computerkwestie of ander digitaal probleem, mail dan naar Bram Vermeer, redacteur van deze rubriek: digitaal@artsenauto.nl.


jaar geleden slechts 9 procent van de bevolking vertrouwen in de democratie. Nu is dat meer dan 50 procent, mede dankzij investeringen die Taiwan doet in internet. Daarmee neemt de staat de grote techbedrijven de wind uit de zeilen. Via een soort stemwijzer worden ideeën getoetst, waarbij burgers ook voorstellen kunnen doen. De algorit- mes brengen mensen samen in kleine groepen waarin consensus wordt gezocht. “Er is geen commentaarknop, dat verleidt alleen maar tot aanvallen op personen”, vertelde de minister. “Als je het oneens bent, kun je alleen op disagree klikken.” Goedkoop breedband internet is een grondrecht in Taiwan en de staat stimuleert projecten van burgers die kloven in de bevolking willen overbruggen met digitale projecten. “We bouwen eerst kleine bruggen”, zei Tang, “maar ze worden steeds langer, en uiteindelijk bereiken de grootste opponenten elkaar.”


Wilt u reageren? Mail dan naar digitaal@artsenauto.nl.


Page 1  |  Page 2  |  Page 3  |  Page 4  |  Page 5  |  Page 6  |  Page 7  |  Page 8  |  Page 9  |  Page 10  |  Page 11  |  Page 12  |  Page 13  |  Page 14  |  Page 15  |  Page 16  |  Page 17  |  Page 18  |  Page 19  |  Page 20  |  Page 21  |  Page 22  |  Page 23  |  Page 24  |  Page 25  |  Page 26  |  Page 27  |  Page 28  |  Page 29  |  Page 30  |  Page 31  |  Page 32  |  Page 33  |  Page 34  |  Page 35  |  Page 36  |  Page 37  |  Page 38  |  Page 39  |  Page 40  |  Page 41  |  Page 42  |  Page 43  |  Page 44  |  Page 45  |  Page 46  |  Page 47  |  Page 48  |  Page 49  |  Page 50  |  Page 51  |  Page 52  |  Page 53  |  Page 54  |  Page 55  |  Page 56  |  Page 57  |  Page 58  |  Page 59  |  Page 60  |  Page 61  |  Page 62  |  Page 63  |  Page 64  |  Page 65  |  Page 66  |  Page 67  |  Page 68  |  Page 69  |  Page 70  |  Page 71  |  Page 72  |  Page 73  |  Page 74  |  Page 75  |  Page 76  |  Page 77  |  Page 78  |  Page 79  |  Page 80  |  Page 81  |  Page 82  |  Page 83  |  Page 84  |  Page 85  |  Page 86  |  Page 87  |  Page 88  |  Page 89  |  Page 90  |  Page 91  |  Page 92  |  Page 93  |  Page 94  |  Page 95  |  Page 96  |  Page 97  |  Page 98  |  Page 99  |  Page 100