Tekst: Flip Vuijsje Beeld: ANP/Carlos Chavarria


035


Ze ging zwarte coltruien dragen om maar zo veel mogelijk op Steve Jobs te lijken


verdund, ook al ging dit onvermijdelijk ten koste van de betrouwbaarheid van de uitkomsten. Bovendien werd een deel van de bloedmonsters niet getest met Theranos’ eigen nieuwe machines, maar – al even stiekem – in bestaande appara- tuur van traditionele fabrikanten zoals Siemens. De opkomst en ondergang van


stelen


helemaal in zaken te gaan. De aaneen- schakeling van leugens en bedrog waar- mee Theranos meer dan een decennium lang wist weg te komen, had één rode draad: die nieuwe manier van bloed- onderzoek-technologie werkte niet. De leiding bij Theranos – Elizabeth Holmes – voorop, wist dit drommels goed, maar deed er tegelijk alles aan om de buiten- wacht te misleiden. Investeerders werd gouden bergen beloofd. Toezichthouders werden om de tuin geleid, bijvoorbeeld bij inspecties van Theranos’ laborato- ria. De eigen raad van commissarissen werd voorgelogen. En drogisterij keten Walgreens en supermarktketen Safeway, die met Theranos in zee gingen om in hun winkels bloedafname te gaan doen, werden opgezadeld met een aanbod van tests waaraan van alles niet deugde. Die paar druppels bloed, in plaats


van die ouderwetse buisjes vol, bleken te weinig om alle beloofde tests mee te doen. Dus werden die druppels stiekem


Theranos is veel in verband gebracht met de ‘cultuur van Silicon Valley’, waar het doen van voorbarige beloftes heel gewoon is en waar potentiële investeer- der steeds hijgerig op zoek zijn naar een ‘nieuwe Google’ of ‘nieuwe Apple’. Ook Theranos speelde hier nadrukkelijk op in, tot en met de zwarte coltruien die Elizabeth Holmes ging dragen om maar zo veel mogelijk op Steve Jobs te lijken. Maar Silicon Valley was niet de enige


vruchtbare voedingsbodem waarop een luchtkasteel als Theranos kon verrijzen. Een tweede was Amerika’s ‘health care industry’ zelf. Die is veel duurder en inefficiënter dan de gezondheidszorg in West-Europa. Beloftes om de zorg in Amerika te ‘transformeren’ en patiënt- vriendelijker en goedkoper te maken, vinden hierdoor vanzelf een welwillend gehoor. Een van de redenen waarom Safeway-ceo Steve Burd zo graag, en zo goedgelovig, met Theranos in zee ging, was dat hij vreesde dat de zorgkosten voor zijn eigen personeel zijn bedrijf op een kwade dag failliet zouden doen gaan.


Ook binnen de zorg zelf geldt dat kos- tenvraagstuk als een groot issue, en ook de bestuurlijke top van gerenommeerde instituten als Stanford Hospital, Harvard Medical School en Cleveland Clinic bleek niet bestand tegen de boodschap van Elizabeth Holmes. Met haar blonde haar en blauwe ogen, en met een uniek talent


om dingen te verkopen (vooral aan al wat oudere mannen in invloedrijke posities) wist ze hen moeiteloos voor haar kar te spannen. Het was ook niet de zorgsector zelf


die het corrigerend vermogen opbracht waarmee het bedrog van Theranos kon worden blootgelegd. Dit gebeurde door de media, The Wall Street Journal voorop (nadat diezelfde media eerst zelf een tijdlang waren meegegaan in de hype rond Theranos). En het gebeurde door regelgevers en toezichthouders van de federale overheid, in dit geval de Centers for Medicare and Medicaid Services.


Steunbetuigingen Die ruim elf jaar gevangenisstraf krijgt Elizabeth Holmes voor het misleiden van haar investeerders, die in totaal bijna een miljard dollar in Theranos staken. Een veroordeling voor het bedriegen van geteste patiënten kwam er niet. Hun aantal was nog relatief klein toen de bom barstte en blijvende schade is niet aangetoond. Het ging vooral om vals- positieve uitkomsten. Tot komend voorjaar blijft Holmes op


vrije voeten, op dit moment zwanger van een tweede kind. Er komt ook nog een hoger beroep en als zij eenmaal in de gevangenis belandt, zal dat in een laag beveiligde inrichting zijn, omdat ze nog zonder strafblad was en haar misdrijf niet-gewelddadig. Niet iedereen is overtuigd van de


kwaadheid van haar bedoelingen. De rechtbank ontving meer dan honderd steunbetuigingen voor Holmes, van onder meer een aantal hoogleraren van Stanford University en van senator Cory Booker uit New Jersey, lid van de Demo- cratische Partij en potentieel toekomstig presidentskandidaat. Natuurlijk, was de strekking van hun


pleidooien, heeft Elizabeth Holmes fou- ten gemaakt, en onder druk van omstan- digheden grenzen overschreden. Maar dit doet niets af aan haar initiële missie: het helpen realiseren van een betere gezondheidszorg, iets wat Amerika heel hard nodig heeft. Nobele intenties, maar het spoor kwijt


in de uitvoering. Dat kan gebeuren. Maar of dit ook voor Elizabeth Holmes opgaat, dat blijft een vraag. <


Page 1  |  Page 2  |  Page 3  |  Page 4  |  Page 5  |  Page 6  |  Page 7  |  Page 8  |  Page 9  |  Page 10  |  Page 11  |  Page 12  |  Page 13  |  Page 14  |  Page 15  |  Page 16  |  Page 17  |  Page 18  |  Page 19  |  Page 20  |  Page 21  |  Page 22  |  Page 23  |  Page 24  |  Page 25  |  Page 26  |  Page 27  |  Page 28  |  Page 29  |  Page 30  |  Page 31  |  Page 32  |  Page 33  |  Page 34  |  Page 35  |  Page 36  |  Page 37  |  Page 38  |  Page 39  |  Page 40  |  Page 41  |  Page 42  |  Page 43  |  Page 44  |  Page 45  |  Page 46  |  Page 47  |  Page 48  |  Page 49  |  Page 50  |  Page 51  |  Page 52  |  Page 53  |  Page 54  |  Page 55  |  Page 56  |  Page 57  |  Page 58  |  Page 59  |  Page 60  |  Page 61  |  Page 62  |  Page 63  |  Page 64  |  Page 65  |  Page 66  |  Page 67  |  Page 68  |  Page 69  |  Page 70  |  Page 71  |  Page 72  |  Page 73  |  Page 74  |  Page 75  |  Page 76  |  Page 77  |  Page 78  |  Page 79  |  Page 80  |  Page 81  |  Page 82  |  Page 83  |  Page 84