014 Interview


Blanche I van de Catalaanse kunstenaar Joan Miró. De surrealistische vormentaal ademt een ogenschijnlijk kinderlijke naïviteit, maar schijn bedriegt. Miró’s werk is het resultaat van een leven van onderzoek en een nauwgezette methodologie. Van Ranst, zoon van een onderwijsinspec-


teur, is minstens zo gedreven, zeggen mensen die hem goed kennen. Als eerstejaars student geneeskunde slaagde hij er al in om actief mee te mogen werken in een academisch laborato- rium, een omgeving waar, zoals de Belgische krant Het Laatste Nieuws het eens formuleerde, ‘een snotneus van achttien even zeldzaam is als een paaldanseres’. Voor de wetenschap moest je veel overhebben, vond Van Ranst toen al. Jeugdvriend Werner Verbruggen, inmiddels intensivist, beschreef in dezelfde krant dat zijn studiegenoot allerlei experimenten op zichzelf uitvoerde: ‘Hij heeft nu nog altijd littekens op zijn voorarm van een medische proef waaraan hij in zijn studententijd heeft meegewerkt. Later zou hij zichzelf opzettelijk met het norovirus besmetten, waardoor hij een paar uur boven de pot mocht gaan hangen. Neen, een normale is Marc nooit geweest.’


Russische griep Inmiddels is Van Ranst al 23 jaar hoogleraar aan de Faculteit Geneeskunde in Leuven, waar hij virologie doceert. In 2005 ontleedde hij samen met zijn collega’s het humane coronavi- rus OC43. De hypothese luidt dat dit virus een uitloper is van de Russische griep in 1890. Dat was waarschijnlijk helemaal geen griep, maar een coronavirus dat via runderen overging op mensen. Van Ranst ontdekte een verbluffende gelijkenis met SARS-CoV-2. Ook de symptomen kwamen overeen, inclusief geur- en smaakver- lies. Naar schatting kostte het Russchische virus een miljoen mensen het leven, op een wereldbe- volking van anderhalf miljard mensen. Uitein- delijk zwakte het af om verder door te leven als een zware verkoudheid. “Het is aannemelijk dat we dat ook zullen meemaken met ons huidige coronavirus”, zegt Van Ranst. “Sterker nog: mis- schien zien we dat nu live gebeuren.” De Vlaamse viroloog drukt zich net iets opti-


mistischer uit dan sommige andere wetenschap- pers. Daar is ook voldoende reden toe, meent hij. “Op een bepaald moment moet je kunnen uitspreken dat we uit de acute fase zijn. We heb- ben voor een groot deel bevolkingsimmuniteit en individuele immuniteit door vaccinaties en door opgedane infecties. Slechts 2 procent van het aantal bedden op de intensive care wordt op dit moment bezet door COVID-patiënten. Dat kunnen we aan. Het is minder dan in een gemiddeld griepseizoen. Tenzij er opeens een totaal ander coronavirus opduikt of een variant die veel ernstiger is, gaat het verhaal niet heel


anders worden. We zien nu alleen nog varianten van Omikron ontstaan. En dan móet je kunnen zeggen: deze pandemie loopt op haar laatste benen.”


CURRICULUM VITAE


Marc Van Ranst (1965) geboren in Bornem


1983-1985 Studie geneeskunde,


UHasselt, daarna Leuven 1990


Artsexamen,


Universiteit van Leuven 1990-1993


Albert Einstein College of Medicine, New York 1994


Promotie virologie 1998


Specialisatie klinische biologie


1999-heden


Hoogleraar virologie en epidemiologie,


Universiteit van Leuven 1999-2014


Hoofd vaccinatie,


Hoge Gezondheidsraad 2004


European Clinical Virology Heine-Medin Award van de


European Society for Clinical Virology 2014


Diensthoofd laboratorium- geneeskunde, UZ Leuven 2005


Eredoctoraat aan


de Universiteit van Kalmar in Zweden 2007-2016


Interministerieel


afgevaardigde Influenza 2020


Loopbaanprijs Weten- schapscommunicatie, Ko-


ninklijke Vlaamse Academie en de Jonge Academie 2022


Eredoctoraat aan de Vrije


Universiteit (VU) Amsterdam 2023


Eredoctoraat aan de Universiteit Leiden


Ophef De afgelopen jaren vormden een tumultueuze periode in het leven van Van Ranst. Al voor corona nam hij geen blad voor de mond. Zijn maatschappelijke betrokkenheid maakte toen al de tongen los. Hij schreef bijvoorbeeld in de zomer van 2014, samen met 119 andere Vlaamse artsen, een opiniestuk over de situatie in Gaza. In een interview dat daaruit volgde, sprak Van Ranst over ‘Gazacaust’, waarmee hij de rol van Israël in het fel opgelaaide Israëlisch-Palestijns conflict kapittelde. Deze term stuitte op grote verontwaardiging van een deel van de Joodse gemeenschap in België.


Fervent twitteraar Sinds 2014 is Van Ranst ook een fervent twit- teraar, waar hij met 183.000 volgers een grote schare fans heeft. Voor corona richtte hij zijn pijlen vooral op extreemrechtse accounts. De pandemie bleek een katalysator te zijn voor het ontstaan van tal van nieuwe complottheorieën. Vaccins zouden ontwikkeld zijn om de bevol- king te decimeren, corona zou een meesterzet zijn van de elite en verspreid worden via 5G en virologen zouden de mensheid bedotten door het ‘volk’ angst aan te jagen. Van Ranst krijgt, net als zijn Nederlandse collega Marion Koop- mans, tot op de dag van vandaag haattweets, vol scheldwoorden en bedreigingen van corona-complotdenkers. Regelmatig komen in


die tweets de woorden ‘moordenaar’, ‘genocide’ en ‘Mengele’ voorbij. Van Ranst zucht. “Vroeger dacht ik: 99,9 procent van de mensen is goed. Dat percentage is verlaagd.” Na de vraag hoeveel het nu is, fronst hij zijn wenkbrauwen. “Ik wil er optimistisch over zijn, dus ik ga niet onder de 99. Maar voor mij is dat een wereld van verschil, hè? Dat betekent dat ik nu op de wereld leef met tienmaal meer grote klootzakken.” De boosaardigheid die veel twitteraars


tentoonspreiden, wordt aangezwengeld door rechtsradicale politici, merkt hij. Daar lijkt geen rem meer op te zitten. “Als ik bijvoorbeeld het gemak zie waarmee Gideon van Meijeren een jaar geleden nog omfloerst tot revolutie opriep maar dat nu gewoon letterlijk doet, dat is ont- stellend gevaarlijk. Dat rechtsextremisten deel uitmaken van een bijzonder kleine minderheid, blijf ik hen voortdurend inpeperen, want daar kunnen ze niet tegen.” Bij dat inpeperen is humor Van Ransts


grootste wapen, zelfs in de periode dat een geradicaliseerde korporaal met een gestolen machinegeweer jacht op hem maakte en hij


<


Page 1  |  Page 2  |  Page 3  |  Page 4  |  Page 5  |  Page 6  |  Page 7  |  Page 8  |  Page 9  |  Page 10  |  Page 11  |  Page 12  |  Page 13  |  Page 14  |  Page 15  |  Page 16  |  Page 17  |  Page 18  |  Page 19  |  Page 20  |  Page 21  |  Page 22  |  Page 23  |  Page 24  |  Page 25  |  Page 26  |  Page 27  |  Page 28  |  Page 29  |  Page 30  |  Page 31  |  Page 32  |  Page 33  |  Page 34  |  Page 35  |  Page 36  |  Page 37  |  Page 38  |  Page 39  |  Page 40  |  Page 41  |  Page 42  |  Page 43  |  Page 44  |  Page 45  |  Page 46  |  Page 47  |  Page 48  |  Page 49  |  Page 50  |  Page 51  |  Page 52  |  Page 53  |  Page 54  |  Page 55  |  Page 56  |  Page 57  |  Page 58  |  Page 59  |  Page 60  |  Page 61  |  Page 62  |  Page 63  |  Page 64  |  Page 65  |  Page 66  |  Page 67  |  Page 68  |  Page 69  |  Page 70  |  Page 71  |  Page 72  |  Page 73  |  Page 74  |  Page 75  |  Page 76  |  Page 77  |  Page 78  |  Page 79  |  Page 80  |  Page 81  |  Page 82  |  Page 83  |  Page 84