patiënt beschikt over die eigenschappen.” Rade- makers vat de cijfers over gezondheidsvaardighe- den, in het Engels health literacy genoemd, samen om dit aan te tonen. “Een op de tien volwassen Nederlanders heeft lage gezondheidsvaardig- heden wanneer we alleen kijken naar lezen en schrijven. Drie op de tien heeft moeite met het begrijpen van gezondheidsinformatie en het toe- passen van medicatie en therapie. Kijken we nog breder en nemen we ook aspecten als motivatie en zelfvertrouwen mee, dan heeft 48 procent van de Nederlanders moeite om zelf de regie te voeren over zorg, ziekte en gezondheid.” Uit een recente kennissynthese van het Nivel
blijkt dat de zorg nog onvoldoende aansluit op de behoeften en mogelijkheden van deze grote groep mensen. “Zowel op organisatieni- veau – waar vaak beleid ontbreekt ten aanzien van lage gezondheidsvaardigheden – als in het directe arts-patiëntcontact valt nog veel te verbeteren”, zegt Rademakers. “Zorgverleners moeten patiënten die geen actieve rol spelen bij de hand nemen. Ze moeten meer coachen dan instrueren. Niet: ‘Neem deze pil twee keer per dag in.’ Maar: ‘U kunt deze pil nemen, dan ge- beurt er dit; als we niets doen, gebeurt er moge- lijk dat. Zou het u lukken één pil bij het ontbijt en één pil bij het avondeten in te nemen?’ Lukt het echt niet om een patiënt erbij te betrekken, dan moet de zorgverlener uiteraard zijn verant- woordelijkheid nemen, maar hij moet het wel proberen. Want de patiëntgerichte benadering, waarbij de verantwoordelijkheden worden verdeeld tussen zorgverlener en patiënt, heeft een gunstig effect op de kwaliteit van zorg. Uit eerder onderzoek blijkt dat deze benadering tot positievere patiëntervaringen, betere gezond- heidsuitkomsten en minder zorggebruik leidt. In de praktijk is er vaak weinig tijd en zijn er weinig middelen om extra aandacht te besteden aan mensen met lage vaardigheden, maar op de langere termijn leidt deze extra aandacht dus tot tijd- en kostenbesparing.”
Niet in getraind Health literacy is een thema dat in Nederland pas de laatste jaren echt aandacht heeft gekre- gen. “De meeste zorgprofessionals zijn er tijdens de opleiding niet in getraind”, weet Rademakers. “Inmiddels worden er diverse cursussen aange- boden op dit gebied en ook zijn er al veel tools en methoden beschikbaar die ze kunnen gebruiken in het contact met patiënten met lage vaardig- heden. Van kaarten om iets visueel duidelijk te maken tot de effectieve teach-back-methode, waarbij de zorgverlener test of een boodschap
‘Positivisme over wat patiënten zelf willen en kunnen is te groot’
overkomt. ‘Mevrouw, kunt u vertellen wat de drie belangrijkste dingen zijn die ik u net heb verteld? Niet om u te checken, maar om te con- troleren of ik het wel duidelijk heb uitgelegd’.” In haar rede pleit Rademakers ervoor de
gezondheidszorg ‘eenvoudiger en toegankelijker’ te maken. “Denk aan duidelijke, eenvoudige navigatie in ziekenhuizen, gastvrouwen die mee- lopen naar een afdeling, maar ook aan websites en folders. Die moeten niet te ingewikkeld zijn. Gebruik veel plaatjes en zorg dat teksten voor iedereen begrijpelijk zijn. En laat de doelgroep het communicatie- en informatiemateriaal testen. Uit de kennissynthese blijkt dat dit opvallend genoeg nauwelijks wordt gedaan.” Op een begrijpelijke manier informatie
overbrengen, dat is wat Rademakers zelf ook doet, in haar rede en in de onderzoeksverslagen en artikelen die ze schrijft. “Dat wat uit onder- zoek komt zo goed en helder mogelijk opschrij- ven, vind ik een van de leukste onderdelen van mijn werk.” Er breekt een lach door op haar gezicht. “Zo heb ik van het schrijven toch een beetje mijn beroep gemaakt.”
< ArtsenAuto juli/augustus 2016 015
Page 1 |
Page 2 |
Page 3 |
Page 4 |
Page 5 |
Page 6 |
Page 7 |
Page 8 |
Page 9 |
Page 10 |
Page 11 |
Page 12 |
Page 13 |
Page 14 |
Page 15 |
Page 16 |
Page 17 |
Page 18 |
Page 19 |
Page 20 |
Page 21 |
Page 22 |
Page 23 |
Page 24 |
Page 25 |
Page 26 |
Page 27 |
Page 28 |
Page 29 |
Page 30 |
Page 31 |
Page 32 |
Page 33 |
Page 34 |
Page 35 |
Page 36 |
Page 37 |
Page 38 |
Page 39 |
Page 40 |
Page 41 |
Page 42 |
Page 43 |
Page 44 |
Page 45 |
Page 46 |
Page 47 |
Page 48 |
Page 49 |
Page 50 |
Page 51 |
Page 52 |
Page 53 |
Page 54 |
Page 55 |
Page 56 |
Page 57 |
Page 58 |
Page 59 |
Page 60 |
Page 61 |
Page 62 |
Page 63 |
Page 64 |
Page 65 |
Page 66 |
Page 67 |
Page 68 |
Page 69 |
Page 70 |
Page 71 |
Page 72 |
Page 73 |
Page 74 |
Page 75 |
Page 76 |
Page 77 |
Page 78 |
Page 79 |
Page 80 |
Page 81 |
Page 82 |
Page 83 |
Page 84 |
Page 85 |
Page 86 |
Page 87 |
Page 88 |
Page 89 |
Page 90 |
Page 91 |
Page 92 |
Page 93 |
Page 94 |
Page 95 |
Page 96 |
Page 97 |
Page 98 |
Page 99 |
Page 100 |
Page 101 |
Page 102 |
Page 103 |
Page 104 |
Page 105 |
Page 106 |
Page 107 |
Page 108 |
Page 109 |
Page 110 |
Page 111 |
Page 112 |
Page 113 |
Page 114 |
Page 115 |
Page 116 |
Page 117 |
Page 118 |
Page 119 |
Page 120 |
Page 121 |
Page 122 |
Page 123 |
Page 124
