sensoren in onder meer bruggen is al een belangrijke trend, en die zal alleen maar belangrijker worden. De data die we zo krijgen, helpen ons bij het opstel- len van een kostenefficiënt onderhouds- programma.” De functionaliteit van de bruggen kan nog worden uitgebreid met sensors die bijvoorbeeld de luchtkwali- teit en de geluidsoverlast meten.


Samen op weg De brug in het Kralingse Bos is van bescheiden omvang. Mozafar Said: “We beginnen klein, omdat we willen dat de constructieve veiligheid in de praktijk wordt aangetoond, en omdat we zo ervaring kunnen opdoen voor de korte en de langere termijn. Het is voor beheerders immers ook nieuw. Beton en staal gebruiken we al honderd jaar, daarover is alles uitgezocht en zijn alle normen in detail uitgewerkt, zowel voor het materiaal als voor de constructie. Dat je de brug relatief eenvoudig kunt demonteren en verplaatsen, dat er bij onderhoud en reparatie minder hinder is en dat het materiaal kan worden her- gebruikt, maakt het concept als geheel mooi circulair. Dat past dus goed bij onze ambities. Maar we gaan het eerst goed testen. We willen in de praktijk zien hoe het materiaal zich gedraagt. En of repareren, of delen vervangen, van dit soort bruggen inderdaad relatief een- voudig is. Als die ervaring positief is, kunnen we overwegen om op te scha- len en de 3D-geprinte bruggen of brug- delen met VVK meer toe te passen. De


testen die deze nieuwe brug ondergaat, hoeft wellicht straks niet elke nieuwe brug te ondergaan, omdat we dan de kwaliteit goed tijdens het proces weten te borgen. Hij moet voldoen aan de nor- men en voorschriften, ook van bouw- en woningtoezicht.” Maurice Kardas sluit zich daarbij aan: “We zetten kleine stap- pen, zodat je steeds nieuwe inzichten verkrijgt en vervolgens weer kunt toe- passen. Het is immers nieuwe technolo- gie, er is nog veel waar we meer van wil- len weten. Wat is de beste structuur, hoe liggen de spanningslijnen precies? Aan de hand van de sensoren en de digital twin kijken we of de brug zich gedraagt zoals we hebben voorspeld. Die ervaring geeft ons input om de printtechniek ver- der te verfijnen, en we kunnen er ook in het ontwerp rekening mee houden.”


Meer bruggen op komst Het zal nog wel even duren voor er een tweede volledig 3D-geprinte Erasmus- brug is, maar de ontwikkeling kan niet- temin snel gaan, zeker als het gaat om kleinere bruggen. Mozafar Said: “Onge- veer 60 procent van onze bruggen is vrij klein, tussen de 6 en 20 meter. Als de geprinte brug een succes is en we heb- ben goede ervaringen met het beheer en onderhoud, dan zie ik het als een aan- trekkelijk alternatief voor het vervangen van een deel van de kleinere bruggen. Het nieuwe concept komt dan in het rij- tje opties waaruit we in ons vervangings- programma kunnen kiezen.” Maurice Kardas voegt toe: “Ik verwacht dat we


Digital twin | Beeld: RoyalHaskoningDHV


binnen vijf jaar met 3D-printen toe zijn aan wegdekken voor verkeersbruggen, en complete bruggen op kleinere schaal met een minder hoge belasting en ver- keersintensiteit. Bijkomend voordeel van het vervangen van een wegdek is dat die bestaande constructie in de jaren daarna veel minder gewicht hoeft te dragen. Dat dat kan, hebben we te danken aan de ervaring die we onder meer opdoen in Rotterdam.


Implementatie is cruciaal


voor innovatie, dus daarvoor hebben we partners nodig die met ons die weg op willen gaan. Wij zijn ervan overtuigd dat 3D-printen met VVK zich zal bewijzen bij de enorme vervangings- en renova- tieopgave waarvoor Nederland zich de komende decennia gesteld ziet.”


Andere businessmodellen Opschaling is ook een voorwaarde om steeds meer expertise te vergaren en vervolgens steeds betere en ook steeds grotere bruggen bouwen, waar- aan steeds hogere eisen kunnen wor- den gesteld. En natuurlijk nog steeds met dezelfde voordelen. Maurice Kar- das: “We willen met de opschaling ook bereiken dat onze bruggen relatief een- voudig overal ter wereld kunnen wor- den geprint, onder de voorwaarde dat iemand daarvoor de uitrusting heeft en de vereiste printkwaliteit kan leveren. Mede in het verlengde daarvan kunnen er ook andere businessmodellen ont- staan. Je kunt denken aan het leveren van een brug als een service, inclusief het onderhoud, of met statiegeld op het materiaal. Ook wat dat betreft voorzie ik innovatie.”


Transitie naar circulaire stad Voor Royal HaskoningDHV staan 3D-geprinte bruggen niet op zichzelf, benadrukt Maurice Kardas. “Ze vormen voor onze opdrachtgevers in snel toene- mende mate een waardevolle aanvulling op de gereedschapskist waarmee ze hun ambities en vervolgens hun strate- gische plannen kunnen verwezenlijken. Zoals Rotterdam, op weg naar de duur- zame, circulaire en dus leefbare stad van de toekomst. En dat is ook steeds de basis waarop samen met onze opdrachtgevers bruggen slaan: van visie naar strategie naar implementatie, met weloverwogen toepassing van innova- tieve technologie.”


OTAR Nr. 1 - 2021 53


Page 1  |  Page 2  |  Page 3  |  Page 4  |  Page 5  |  Page 6  |  Page 7  |  Page 8  |  Page 9  |  Page 10  |  Page 11  |  Page 12  |  Page 13  |  Page 14  |  Page 15  |  Page 16  |  Page 17  |  Page 18  |  Page 19  |  Page 20  |  Page 21  |  Page 22  |  Page 23  |  Page 24  |  Page 25  |  Page 26  |  Page 27  |  Page 28  |  Page 29  |  Page 30  |  Page 31  |  Page 32  |  Page 33  |  Page 34  |  Page 35  |  Page 36  |  Page 37  |  Page 38  |  Page 39  |  Page 40  |  Page 41  |  Page 42  |  Page 43  |  Page 44  |  Page 45  |  Page 46  |  Page 47  |  Page 48  |  Page 49  |  Page 50  |  Page 51  |  Page 52  |  Page 53  |  Page 54  |  Page 55  |  Page 56