Een groter probleem dan we tot nu toe dachten


De zin en onzin van Chroom-6-metingen


Veel objecten in de infrastructuur zijn in het verleden bewerkt met chroom-6 houdende coatingsystemen. Uit onderzoeken van SEEF B.V. weten we inmiddels dat de omvang van de toepassing van chroom-6 gigantisch te noemen is. De gevallen en toepassingen die algemeen bekend zijn, zijn slechts het topje van de ijsberg. Uit een recent onderzoek naar gemeentelijke kunstwerken bleek dat er in 55% van de monsters chroom-6 aanwezig was. Nu we de gevaren kennen, ligt er een enorme opgave in het onderkennen van de problematiek om zo de mensen die deze objecten bewerken te kunnen beschermen. Dat begint met betrouwbare metingen.


Ferdy de Smet, directeur SEEF B.V.


S


inds de Tweede Wereldoorlog vertrouwde


het leger op chroom-6 om hun voer-


tuigen, uitrusting, luchtvaart en raket- systemen tegen corrosie te beschermen. De primer werd als voorbehandeling en beschermlaag op blank metaal gespo- ten. Dit is het begin van een tijdperk van ruim 70 jaar chroom-6 gebruik in alle soorten denkbare toepassingen. In de opvolgende jaren was het gebruik van deze stof wereldwijd niet meer weg te denken als beschermer tegen corrosie. Fabrikanten van coatingsystemen had- den een revolutionair product in handen die een betere bescherming dan ooit tevoren bood. Binnen de infrastructuur zijn er enorm veel objecten die van metaal zijn ver- vaardigd en een goede bescherming nodig hebben van het coatingsysteem. Deze objecten zijn in het verleden dan ook veelvuldig bewerkt met chroom-6 houdende coatingsystemen. Daarnaast komen we het nu op allerlei soorten toe- passingen tegen waaronder ook hout en beton. Pas tientallen jaren later kwamen de eerste


algemeen bekende vermoe-


dens over de gevaren van chroom-6. De eerste onderzoeksrapporten van de Nederlandse Overheid dateren uit 1985. De veiligheid van mensen werd steeds belangrijker op de werkvloer en tot op


12 Nr.1 - 2021 OTAR Amerikaanse


de dag van vandaag zijn er nog steeds diverse onderzoeken gaande. Chroom-6 valt onder het ‘beleid voor gezond en veilig werken met kankerverwekkende stoffen’ van het ministerie van SZW. Vanaf 1 maart 2017 geldt een verlaagde wettelijke grenswaarde voor blootstel- ling van werknemers aan chroom-6-ver- bindingen van 1 µg/m3. Grenswaarden geven duidelijkheid over de mate van blootstelling die volgens de wet is toe- gestaan voor de werkgever en werkne- mer. Deze grenswaarde geldt niet alleen voor het gebruiken van chroom-6-hou- dende verbindingen, maar ook


voor


andere blootstellingen die bijvoorbeeld kunnen optreden bij bewerkingen zoals schuur- en slijpwerkzaamheden aan chroom-6-houdende verflagen.


(Bron:


Webpagina Ministerie van SZW ‘Wat zegt de wet over Chroom-6?’)


Wat is chroom-6? Metalen kunnen verschillende vormen hebben waarin zij voorkomen. Zo kan ijzer als enkel ijzer voorkomen, maar wanneer het reageert met zuurstof ook als roest. Op het moment dat een metaal reageert met een ander molecuul, vindt er een elektronenoverdracht plaats die binnen de chemie een REDOX-reactie wordt genoemd. Na zo’n elektronen- overdracht


verandert de oxidatietoe-


stand waarin het metaal zich bevindt. Hiermee wordt bedoeld dat bijvoor- beeld het metaal ijzer twee elektronen heeft afgestaan aan zuurstof waardoor het een positieve lading krijgt (2+). Het-


zelfde geldt voor chroom. Deze kan in bepaalde verbindingen zes elektronen hebben afgestaan om deze verbinding te vormen. Als dat het geval is, heeft chroom nu een 6+ lading. Zo’n verbin- ding wordt in de volksmond chroom-6 genoemd. Chroom-6 betreft dus te allen tijde een verbinding met andere atomen en is dus geen unieke stof op zichzelf. Voorbeelden van zoutverbindingen met chroom in deze oxidatietoestand zijn kalium(di)chromaat en chroomtrioxide. In het laboratorium wordt een chroom-6 verbinding gebruikt als oxidator. Het is een reactieve verbinding en omwille van die eigenschap wordt het dan ook toe- gepast in coatings om zo de duurzaam- heid ervan te verlengen doordat er geen corrosie optreedt. Chroom-6 is een zeer giftige, kanker- verwekkende en milieugevaarlijke stof. In 2014 werd duidelijk dat in Nederland tussen 1984 en 2006 zo’n 2500 perso- neelsleden van Defensie aan materieel werkten dat was bewerkt met chroom-6- houdende verf. Zij droegen hierbij onvol- doende bescherming. Vooral monteurs werden blootgesteld aan chroom-6. Dat gebeurde op de zogeheten Poms-loca- ties (afkorting van ‘prepositioned orga- nizational material storage’)


in Bruns-


sum, Eygelshoven, Coevorden, Ter Apel en Vriezenveen. In 2018 bleek uit onderzoek van het RIVM dat het minis- terie van defensie in elk geval sinds 1987 wist dat in verf met het bestanddeel chroom-6 schadelijke stoffen zaten. Defensie erkende het verzuim om haar


Page 1  |  Page 2  |  Page 3  |  Page 4  |  Page 5  |  Page 6  |  Page 7  |  Page 8  |  Page 9  |  Page 10  |  Page 11  |  Page 12  |  Page 13  |  Page 14  |  Page 15  |  Page 16  |  Page 17  |  Page 18  |  Page 19  |  Page 20  |  Page 21  |  Page 22  |  Page 23  |  Page 24  |  Page 25  |  Page 26  |  Page 27  |  Page 28  |  Page 29  |  Page 30  |  Page 31  |  Page 32  |  Page 33  |  Page 34  |  Page 35  |  Page 36  |  Page 37  |  Page 38  |  Page 39  |  Page 40  |  Page 41  |  Page 42  |  Page 43  |  Page 44  |  Page 45  |  Page 46  |  Page 47  |  Page 48  |  Page 49  |  Page 50  |  Page 51  |  Page 52  |  Page 53  |  Page 54  |  Page 55  |  Page 56