ZATERDAG 25 SEPTEMBER 2010
kunst&media
Zondag 3oktober gaat Petticoat in première.Een musical over een zangeres in de jaren vijftig, verdampende traditiesenhet verliesvan onschuld. Erwin van Lambaart, samenmet Joop vanden Ende producentvan deze gloednieuweNederlandse musical:‘Artistieke drang, iets bijzonderswillen maken.Dat is onzebasis.’
RONALDOCKHUYSEN
Uitliefdevoor theater, nietvoor hetgeld
E
rwin vanLambaartkrijgt het soms Spaans be- nauwd. Waarom toch? denkt hijdan. Waarom heeft hij ingestemd met
het plandemusicalPetticoat in pro- ductie tenemen?“Zeker indezetijd, met eenmoeilijkemarkt,zegtde zakenman in mij: kandit wel? Een eigenproduct,met een verhaal dat nogniemand kent?” Aandeandere kant: hij weet na-
tuurlijk heel goed watdereden is om een gloednieuwe musical van de grondtetrekken. Hetgaat in het theater in de eerste plaats,bena- drukt de algemeendirecteurvan Joop vanden Ende Theaterproduc- ties,omdeartistiekeprikkel.Omde kickeen voorstellingvan nul af aan op te bouwenendaarbij elke gele- dingbinnen de cast en de crew op scherp te krijgen. “Wehebben een ultieme uitdagingaangenomen: bij Petticoat is echt alles nieuw. Elk ak- koord, elketekst,elkekomma.Maar de basis vanhet verhaal isweldiep- geworteld in onze cultuur.Inde jaren vijftigvan Nederland, bezien vanuit 2010.” De jaren vijftiggelden in onscol-
lectieve bewustzijn als donkere, saaie jaren,waarin hetlanddewon- denvan de Tweede Wereldoorlog probeerde te helen met hardwer- ken. VanLambaart: “Dat beeld is niet juist.Het waseen enerverende tijd, we weteneralleen weinigvan. Er gebeurde vanalles.Onderhuids. Er werden ontwikkelingeningezet die later heel belangrijk blekente zijn. De ontzuilingkwamopgang. De vastewaardenbegonnen te schuiven. Tegelijkgroeide de angst voor het communisme en kreegde KoudeOorlogeen gezicht.” Petticoat moest worden gemaakt.
Hetkon niet anders.“Wijhebben ons die opdracht gegeven. Dat we iets willen toevoegenaanwatweuit het buitenland importeren. Voor- stellingendie Nederlands zijn, en waarin we onze eigencultuur be- schouwen. Dathoortbij het palet vanmusicals dat wijhet publiek aanbieden.” Hetistijdeen misverstanduit de
wegteruimen. Ruim twee miljoen kaartenverkoopt zijnbedrijf in Ne- derland. Toch kleeft in sommige kringen aanmusicalnog altijdhet imagovan luid gezongendeuntjes. “Als je zegt:‘ik houd niet vanmusi- cals,zegje eigenlijk net zoiets als:ik hou niet vanlezen. Er zijnbinnen het genrezoveelsubgenres.Zoveel varianten en stijlverschillen. Die
proberen wijals grootste theater- producent allemaal te brengen.” “Petticoat is binnen dat kader een
traditionele musical met een sterk verhaal. Toch zijndezenuwenin deze week voor de première groot. Hetisnooit duidelijk of iets aan- slaat.Eenmusical overdejarenvijf- tigvindendemensen niet bijvoor- baat sexy.Eneen zuiverrationele stem in mijn hoofd zegt voortdu- rend: het is anno 2010 eigenlijk krankjorum om dagelijks met hon- derdman op pad te gaan.” De economische crisis raakt ook
de theaters. Bedrijven kopen min- derkaartjes voor personeelsavon- deninendegemiddelde bezoeker
Toch maakt VanLambaartzichover het ‘veranderdeconsumentenge- drag’niet de meestezorgen. Hij is meerverontrust over de mentale staatvan Nederland, waar angst lijkt te regerenenbravoureheeft plaatsgemaakt voor platitudes. “Angstisslecht.Voor eencultuur. Angstremt af,beknelt.”Nederland is een antilandgeworden, zegt hij. “Wezijn overal tegenennergens meervoor.DeNederlanderszijn groot geworden doorhet onmoge- lijkmogelijktemaken. Of het nou omdedijkengaat,Schiphol, hetNe- derlands Dans Theater of Toneel- groep Amsterdam –inhet buiten- land kijken ze daar met grotebe-
bij hetLeidseplein, is in die zin sym- bolisch. VanLambaartdenkt dat het nieuwe theater,inhet hart van de hoofdstad, veel los zal maken. “Erontstaat eenechte theatersfeer in de binnenstad.Die podia, zo dicht bij elkaar,gaan elkaar verster- ken. Daar zal eenimpulsvan uit- gaan.Datis zelfsnual hetgeval, ter- wijl er nogvolop wordt gebouwd. Als je daarrondloopt,zijn de hustle and bustle al bijna tastbaar.”
‘Schouwburgenenproducenten moetenals partners opererenen samenhet publiekbinnenhalen’
denkt langernaoverdeaanschaf vaneen toegangsbewijs.Iederepro- ducent en theatergroep krijgt zijn portie te verwerken, steltVan Lam- baart.“Wij zittenmomenteelopeen zaalbezetting vanzo’n 84 procent. Dat is de topindit land.Maar wij zijn gewend boven de 90 procent te draaien.Dat hebben we ook nodig, bedrijfseconomisch. Kwaliteit kost geld.”
kers minderper jaar –die gemid- deld vijftigeurovoor eenkaartje neertellen. “Datgeld vandekaart- jesisoverigens niet alleenvoor ons. Vergeet niet: zes procent gaat naar de belasting. Ongeveer vijftien pro- cent naar royalty’s.Het theater neemteen hap. En we moeten dan ook nog, voordat er winst wordt ge- maakt,onze groteinvestering en de kosten terugverdienen.” VoorVanLambaartishetmedicijn
D
tegendestagnatie simpel:zijn team moetharderwerken.Enhijprobeert bij de leveranciersscherper in te ko- pen. Maar op het toneelweigert Van Lambaarttebezuinigen. “Wij heb- ben eenzeer betrouwbaar imago. Mensen wetendat wij hoogwaardi- ge kwaliteit leveren. Dat moet zo blijven. Dus gaat Petticoat met een orkest met vijftienman op reis.En niet met twaalf man.”
ie zes procent verschil laat zichvoelen. Dat cijfer komt toch neerop120.000 bezoe-
wonderingnaar.Die ambitie om boven onszelf uit te stijgen, steunt op ons specifieke karakter.Een gro- temondentegelijkzeer kritisch.Die kritische houdingisnuaan het ver- anderen. In eennegatieve,alles af- wijzende grondhouding. Dat nega- tieve hebben we helemaal niet no- dig. Daar zijnwete goed voor.” Ook binnen de theatersector stuit
VanLambaarttevaak op cynisme en behoudzucht.Zeker gezien de nabije toekomst is een beteresa- menwerkinggewenst. “Er komen hoe dan ook bezuinigingenopons af. Dat betekent dat schouwburg- directiesenproducentenelkaardie- nenopte zoeken. Diemoetenelkaar niet wantrouwend bekijken, maar samen optrekken, als partnersope- reren. Zodat we collectief het pu- bliek kunnen binnenhalen. Ik zie ook eenrol voor de publiekeom- roep daarin. Een frontvan kunst en cultuur.” De komst vanDeLaMar,het initia- tiefvandeVandenEndeFoundation
‘wildgroei’. Te vaak zijn er voorstel- lingen, vindthij,die onterecht het etiket musical met zichmeedragen. “Het aanbod is te groot en te verwa- terd.Tegenwoordigwordt elk lied- jesprogramma eenmusicalge- noemd,omdat die term het goed doet bijdeverkoop. Dat maakt me soms razend. Want daarmeeraakt het beeld bij het publiek bevlekt. Hetiseenbloedserieus vak.Datkan alleenmet een grootartistiek in- zichtworden uitgeoefend. Dat moet de basis zijn. Artistiekedrang. De liefde voor theaters. En niet alleen de handelsgedachte.” Pardon?Joop vanden Ende Thea-
D
terproductiesistochgeen idealisti- sche organisatie? “Natuurlijk niet.Wemoeten geld
verdienen, vooral ook omdat we weer nieuwe voorstellingenwillen maken. Maar ons uitgangspunt is de ontembarebehoefteiets moois en bijzonders te maken. Dat heeft meermet intuïtieengevoel te ma- kendan met economie en winstmo- dellen. Om die reden zittenwij nu vlak voor de première vanPetticoat. Datgaat in de eerste plaats over een innerlijkedrang. Pas daarna komt het hoofdstukgeld verdienen.”
Petticoat.Regie:PaulEenens. Met:ChantalJanzen,FreekBartels, KeesBoot,MarjolijnTouw,Hajo Bruins.Première:3oktoberinCarré. Daartotenmet10oktober. Tournee:
www.musicals.nl
at betekent niet dat ‘meer’ perdefinitie ‘beter’ is.Opzijn eigenvakgebied ziethij veel
37
‘Elk liedjesprogramma wordtnu een musical genoemd,zoraakt hetbeeld bij hetpubliek bevlekt’
Page 1 |
Page 2 |
Page 3 |
Page 4 |
Page 5 |
Page 6 |
Page 7 |
Page 8 |
Page 9 |
Page 10 |
Page 11 |
Page 12 |
Page 13 |
Page 14 |
Page 15 |
Page 16 |
Page 17 |
Page 18 |
Page 19 |
Page 20 |
Page 21 |
Page 22 |
Page 23 |
Page 24 |
Page 25 |
Page 26 |
Page 27 |
Page 28 |
Page 29 |
Page 30 |
Page 31 |
Page 32 |
Page 33 |
Page 34 |
Page 35 |
Page 36 |
Page 37 |
Page 38 |
Page 39 |
Page 40 |
Page 41 |
Page 42 |
Page 43 |
Page 44 |
Page 45 |
Page 46 |
Page 47 |
Page 48 |
Page 49 |
Page 50 |
Page 51 |
Page 52 |
Page 53 |
Page 54 |
Page 55 |
Page 56 |
Page 57 |
Page 58 |
Page 59 |
Page 60 |
Page 61 |
Page 62 |
Page 63 |
Page 64 |
Page 65 |
Page 66 |
Page 67 |
Page 68 |
Page 69 |
Page 70 |
Page 71 |
Page 72 |
Page 73 |
Page 74 |
Page 75 |
Page 76 |
Page 77 |
Page 78 |
Page 79 |
Page 80 |
Page 81 |
Page 82 |
Page 83 |
Page 84 |
Page 85 |
Page 86 |
Page 87 |
Page 88 |
Page 89 |
Page 90 |
Page 91 |
Page 92 |
Page 93 |
Page 94 |
Page 95 |
Page 96 |
Page 97 |
Page 98 |
Page 99 |
Page 100 |
Page 101 |
Page 102 |
Page 103 |
Page 104 |
Page 105 |
Page 106 |
Page 107 |
Page 108 |
Page 109 |
Page 110 |
Page 111 |
Page 112 |
Page 113 |
Page 114 |
Page 115 |
Page 116 |
Page 117 |
Page 118 |
Page 119 |
Page 120 |
Page 121 |
Page 122 |
Page 123 |
Page 124 |
Page 125 |
Page 126 |
Page 127 |
Page 128 |
Page 129 |
Page 130 |
Page 131 |
Page 132 |
Page 133 |
Page 134 |
Page 135 |
Page 136 |
Page 137 |
Page 138 |
Page 139 |
Page 140 |
Page 141 |
Page 142 |
Page 143 |
Page 144