ONDERNEMEN ▶▶▶ ARBEID ▶▶▶ ROBOTISERING


Robotisering vraagt aanpassing in arbeid


Robotisering en datatoepassing heeft invloed op menselijke arbeid. Deels verlichtend en ondersteunend, deels extra druk leggend om geautomatiseerde processen goed te laten lopen. Goed dus om na te denken over wat goed werkgeverschap inhoudt in zo’n veranderende situatie.


VAK | door Peter Visser E


r wordt voor de toekomst veel ver- wacht van robotisering, automati- sering en digitalisering. Er zijn daarvoor al allerlei technische ont-


wikkelingen gaande in de glastuinbouw. Maar vanuit de sector is er nog relatief weinig aandacht voor de impact die dit gaat hebben op menselijke arbeid. Mis- schien wel wat betreft ideeën over wat het oplevert aan arbeidsbesparing, maar minder wat het betekent voor personeel dat in een sterk geautomatiseerde en ge- robotiseerde omgeving moet gaan wer- ken. Wageningen University & Research heeft daarom in opdracht van Glastuin- bouw Nederland een onderzoek uitge- voerd, om meer inzicht te geven in de gevolgen die de transitie richting roboti- sering heeft op arbeid, al is de verwach- ting dat het nog zeker vijftien tot dertig jaar zal duren voordat de glastuinbouw volledig is gemechaniseerd.


Verhoogde werkdruk Machines en robots kunnen kort-cycli- sche vaste handelingen overnemen van mensen. Maar hun komst zal de werkdruk van overblijvend of nieuw personeel ver- groten. De capaciteit van apparaten gaat namelijk het tempo van handelingen meer bepalen. Het proces wordt sterker leidend. Er moet bijvoorbeeld snel inge- grepen worden als één onderdeel van in lijn staande apparatuur in storing gaat,


30


omdat dit de efficiëntie van de gehele mechanisatielijn bepaalt. Mensenwerk zal afnemen, maar het over- blijvende werk zal complexer worden en meer inzicht vragen, geeft WUR-onder- zoeker Gerben Splinter aan tijdens een webinar. Dit verschuift de behoefte ver- der naar meer gespecialiseerd en hoger opgeleid personeel. Dat zal bovendien werkzaam zijn in vakgebieden die vaker dan nu zullen concurreren met andere sectoren. Denk aan logistiek medewer- kers, procesautomatiseerders en mede- werkers voor onderhoud van machines. Vooral aan afstudeerders die teeltkennis combineren met IT-kennis is een tekort. Goed werkgeverschap en het aantrekke- lijk maken van werk wordt dus nog be-


langrijker, om in de toekomst over vol- doende en geschikte arbeidskrachten te blijven beschikken.


Transitiepaden Om schaars personeel aan te trekken en te behouden, geeft WUR een aantal kansrijke transitiepaden aan. Zo zal extra aandacht nodig zijn om de sociale interactie actief te faciliteren, als vaker vaste werkplekken ontstaan vanwege de automatisering. Zo- als op een automatisch voortbewegende gewaswagen, of op een vaste plek aan een lopende band bij apparaten of robots in een verwerkingslijn. Die sociale interac- tie kan bijvoorbeeld bevorderd gaan worden met gepersonaliseerde beeld- schermen en goede audio-microfoonver- bindingen. Mogelijk kunnen ook slimmere verbindin- gen gelegd worden tussen mens en ma- chine, waarbij mensen toch binnen be- paalde grenzen de machinecapaciteit middels eenvoudige commando’s kunnen aanpassen aan hun werkplezier.


Door robotisering verschuift arbeid meer naar machineonderhoud, procesbeheer- sing, en dataverwerking.


▶ GROENTEN & FRUIT | 12 maart 2021


FOTO’S: PETER VISSER


Page 1  |  Page 2  |  Page 3  |  Page 4  |  Page 5  |  Page 6  |  Page 7  |  Page 8  |  Page 9  |  Page 10  |  Page 11  |  Page 12  |  Page 13  |  Page 14  |  Page 15  |  Page 16  |  Page 17  |  Page 18  |  Page 19  |  Page 20  |  Page 21  |  Page 22  |  Page 23  |  Page 24  |  Page 25  |  Page 26  |  Page 27  |  Page 28  |  Page 29  |  Page 30  |  Page 31  |  Page 32  |  Page 33  |  Page 34  |  Page 35  |  Page 36  |  Page 37  |  Page 38  |  Page 39  |  Page 40  |  Page 41  |  Page 42  |  Page 43  |  Page 44  |  Page 45  |  Page 46  |  Page 47  |  Page 48