857 | WEEK 16-17 19 APRIL 2017


AUTENA-OPRICHTER SAVELKOUL VOORZIET ALLEEN MAAR VERANDERING BINNEN DE SECTOR ‘Binnenvaartschipper dreigt de boot te gaan missen’


49


Autena-directeur Desiré Savelkoul aan het Maas-Waalkanaal: “Van de romantiek van het varen blijſt straks alleen de ondergaande zon over”.


NIJMEGEN Een innovatiestorm lijkt te zijn opgestoken in binnenvaartland. Links en rechts ziet vernieuwend ondernemer Desiré Savelkoul van Autena Marine in Nijmegen allerlei groene initiatieven opduiken om deze bedrijfstak te verduurzamen. Hij is er blij mee, maar niet zonder zorg: de plannen komen namelijk amper van schippers zelf.


MARK VAN DIJK


“Het gaat zó snel allemaal”, zo verwijst Autena-directeur Savelkoul naar de ontwik- kelingen in het vrachtvervoer over de weg. Platooning en elektrisch rijdende vrachtwa- gens zullen over enkele jaren al realiteit zijn, terwijl de scheepvaartbranche in de tussentijd lijkt stil te zitten: “De sector is nog aan het bij- komen van de crisis”.


En juist kort voor die financiële crisis is de scheepvaartsector volgens Savelkoul opge- zadeld geweest met een naar zijn zeggen een ‘giga-golf’ aan nieuwbouwschepen. “Die zijn echt allemaal niet even duurzaam te noemen. De sector wordt het laatste halfjaar wel be- stookt om duurzamer en schoner te gaan va- ren, maar het aanschaffen van nieuwe mo- toren vormt een enorm probleem. Omdat de oude nog lang niet zijn afgeschreven”.


Savelkoul kan het weten. Het 51-jarige schip- perskind heeſt jaren zelf gevaren en zette in 1996 het sterk innoverende bedrijfje Autena op – samenvoeging van de drie kernactivi- teiten: automatisering, telecommunicatie en navigatie. Dankzij zijn praktische kennis is Autena betrokken geraakt bij diverse binnen- vaartprojecten, zoals INDRIS (riviernavigatie), SAVE (brandstof besparen in ondiep water), MoVe IT (kostenefficiënt moderniseren), IDVV (dynamisch verkeersmanagement) en meer recent: Co2Vadem+ (vaardieptevoorspelling).


Heinekens De druk voor verduurzaming wordt volgens Savelkoul opgevoerd door milieubewuste ver- laders als opdrachtgever: “De Heinekens en Ikea’s van deze wereld”. Maar die wensen uit de markt hebben de individuele schippers/


ondernemers of hun coöperaties nog niet in beweging kunnen zetten. Groene investeringen zijn moeilijk terug te verdienen. Bevrachters en met name de containeroperators hebben het initiatief overgenomen: “Nedcargo en BCTN worden gedwongen om zelf schepen te gaan ontwikkelen”.


Savelkoul: “Je ziet de vraag aankomen, als er elektrische vrachtwagens op de weg gaan ko- men, die ook nog eens onbemand in colon- ne kunnen rijden. Waar staat de binnenvaart dan? Eigenlijk hebben we nu al hybride sche- pen nodig. En misschien komt Uber wel naar de sector, want je móet gewoon mee met de wensen van de verladers”. De keuze van de in- dividuele schipper wordt wel een zware, weet de Autena-directeur, die de naverbrandings- systemen als voorbeeld noemt: “Die hebben nog geen dubbeltje extra opgeleverd”.


Een andere ontwikkeling die er met grote ze- kerheid aan zit te komen, is die van de grote accu’s. Die innovatie staat volgens Savelkoul nog in de kinderschoenen. Bij nieuwbouw van een schip doet de ontwerper er goed aan, om een latere inbouw van powerpacks mogelijk te maken. Een partij die weleens van door- slaggevend belang kan zijn, is de overheid. Savelkoul: “Er bestaan voor de binnenvaart wettelijke regelingen die stammen uit de tijd van stoommachines. De technische ontwikke- ling gaat zo snel, dat de overheid daarin mee zal moeten gaan”. Dat betreſt onder meer de bemanningsregels – die autonoom varen mo- menteel in de weg staan – als ook de vast- stelling van toekomstige emissienormen. De overheden willen graag de innovatie aanzwen- gelen – zoals met de Smart Shipping Challenge


Desiré Savelkoul


Een investering van nu kan over vijf jaar achterhaald zijn


– maar door de (internationale) regelgeving niet snel genoeg aan te passen, remmen die de innovatie weer.


Operator Ook het werk van de ondernemende schip- per zal stilaan veranderen: “Die rol verandert in een operator, al dan niet aan boord. Een soort piloot. Hij hoeſt pas in te grijpen als er iets fout gaat”. Want daar zou de ontwikkeling van het Europese project Novimar al op wij- zen; autonoom varen en de introductie van vessel-trains over het water. Desiré Savelkoul: “Scheepvaartbedrijven worden serieuze on- dernemingen, met meerdere schepen. Dat worden kleine rederijen of coöperaties. Van de romantiek van het varen blijſt straks alleen de ondergaande zon over. En ook de rivier zal elke keer weer anders zijn”.


Ook de particuliere schippers zullen moe- ten meebewegen, zoals met het meten van de uitstoot aan de pijp van hun schip. Zo kan er straks per container worden aangege- ven welk verbruik aan CO2 en NOx er tijdens het transport is geweest. Savelkoul: “Dat ge- beurt straks op bierfles-niveau of per Billy- boekenkast. En tijdens dat veranderings- proces moet de binnenvaart oppassen dat ze niet wordt ingehaald door het wegvervoer en het spoor”.


De noodzakelijk innovatie van de binnen- vaartsector is volgens de Autena-directeur alleen mogelijk door het zoeken van samen- werking en op verschillende vlakken tege- lijk. Zo hecht hijzelf aan de koppeling met wetenschappelijke instituten, zoals Marin en Deltares – omdat daar veel academische


Desiré Savelkoul


Je móet gewoon mee met de wensen van de verladers


kennis aanwezig is. Maar ook aan vooruit- strevende bedrijven, zoals machinefabriek De Waal en de scheepsbouwers. “Toch zie ik deze partijen niet in onze vernieuwings- projecten. Innovatief denken is ook moeilijk voor ondernemers”.


Waterstof Het huidige tijdsgewricht is ook een lastige, zo stelt Savelkoul vast: “Een investering van nu kan over vijf jaar best wel eens achter- haald zijn voor een schipper. Maar het besef is er niet eens bij het gros, terwijl de rest van de wereld in verandering is. Zelfs de volop in be- weging zijnde automotive-industrie heeſt nog niet eens de volledige transitie doorgemaakt naar elektrische auto’s of rijdend op waterstof. Die autofabrieken maken ook al meer dan een eeuw hun verbrandingsmotoren”.


Bijkomend probleem is dat de binnenvaart- sector niet zomaar met een schone lei kan be- ginnen, omdat de huidige schepen nog lang niet zijn afgeschreven. Savelkoul: “Je zult de ontwikkeling van andere technieken moe- ten afwachten. Zo kan ik me de bouw van zonneparken voorstellen naast een container- terminal. Een bezoekend vrachtschip kan daar een geladen energiecontainer als batterij op het schip laden, om daarmee de volgende reis te kunnen maken”.


Een handicap is evenwel dat de binnen- vaart nauwelijks te groeperen valt. Opnieuw Savelkoul: “Het ontstaan van Koninklijke BLN- Schuttevaer is belangrijk voor de sector als geheel, maar die organisatie moet nog meer slagkracht krijgen om samen met de andere partijen het transitieproces in gang te zetten”.


Toch is de situatie nog verre van hopeloos, stelt Savelkoul gerust. Wel zou het tijd zijn voor een wake-up call: “Waar sta je als binnen- vaartondernemer en waar wil je naar toe?” Daarbij vooral kijkend naar de veranderende regelgeving en de wensen van toekomstige opdrachtgevers. De Autena-directeur: “Zonder jezelf gek te laten maken, moet je nu schake- len en er iets mee doen. Want anders ga je la- ter de boot missen”.


Page 1  |  Page 2  |  Page 3  |  Page 4  |  Page 5  |  Page 6  |  Page 7  |  Page 8  |  Page 9  |  Page 10  |  Page 11  |  Page 12  |  Page 13  |  Page 14  |  Page 15  |  Page 16  |  Page 17  |  Page 18  |  Page 19  |  Page 20  |  Page 21  |  Page 22  |  Page 23  |  Page 24  |  Page 25  |  Page 26  |  Page 27  |  Page 28  |  Page 29  |  Page 30  |  Page 31  |  Page 32  |  Page 33  |  Page 34  |  Page 35  |  Page 36  |  Page 37  |  Page 38  |  Page 39  |  Page 40  |  Page 41  |  Page 42  |  Page 43  |  Page 44  |  Page 45  |  Page 46  |  Page 47  |  Page 48  |  Page 49  |  Page 50  |  Page 51  |  Page 52  |  Page 53  |  Page 54  |  Page 55  |  Page 56  |  Page 57  |  Page 58  |  Page 59  |  Page 60