Energiebesparing wordt steeds belangrijker, niet alleen met het oog op het milieu maar ook met het oog op de steeds verder stijgende energieprijzen. Daarnaast heeft de overheid op Euro-
pees en mondiaal niveau afspraken gemaakt over CO2-reductie. Inmiddels hebben veel bedrijven zich hieraan gecommitteerd. Ook in de poederproducerende industrie is een breed pakket aan energiebesparende activiteiten beschikbaar. De overheid heeft hierbij een stimulerende rol. Een goed voorbeeld is de ontwikkeling van de vacuüm-walsdroger die onder meer met overheidsgeld wordt ontwikkeld.
In het kader van de Meerjaren Energie Afspraken (MJA) hebben veel branche- organisaties zich verenigd en werken ze samen met de overheid aan meer energie- efficiency en ontwikkeling van energie- zuinige technieken. Zo bestaan er al samenwerkingsverbanden op dit gebied binnen industriële sectoren als papier en karton, zuivel en vlees. Maar ook tussen de verschillende sectoren zijn er projecten. Zo delen zij kennis en ervaring en bestuderen ‘best practices voor energie besparing’. Dit levert vaak al direct implementeerbare oplossingen op voor energiebesparing. Daarnaast zorgt deze samenwerking ervoor dat het wiel niet steeds opnieuw wordt uitgevonden én het voorkomt teleurstellingen in energieprestatiemaat- regelen. De MJA stimuleert eveneens de ontwikkeling van energiezuinige processen. Een goed voorbeeld is de ontwikkeling van een nieuw type droger. En dat is goed nieuws want drogen is een energie- slurpend proces. In Nederland gaat het om enkele PJ per jaar.
Detail van een walsdroger 48
Solids Processing Nr. 6 - december 2011
Minder sproeidrogen, meer besparen Sproeidrogen is een droogproces dat veel voorkomt binnen industrieën als zuivel, babyvoeding, ingrediënten en chemie. Er is al veel gedaan om energie te besparen, maar het blijft nog steeds een energieslurpend proces. Voorbeel- den van energiebesparende maatrege- len die de afgelopen jaren zijn ingevoerd, zijn luchtontvochtiging, het sproeien van vloeistoffen met drogere stof, het imple- menteren van betere monitoring, slimme
verstuiving, procesregeling en betere procescondities. Er is al een project gaande waarbij de best practices van sproeidrogen worden gedeeld. Daarvoor wordt zelfs een Wikipedia gemaakt. Een andere voor de hand liggende maatregel is minder sproeidrogen en meer gebruik maken van andere droogtechnieken. Zo wordt in Nederland gewerkt aan de ontwikkeling van een monodisperse verstuiving voor sproeitorens. Hierbij maken uniforme druppels het mogelijk om sneller en met minder energie te drogen. Ook wordt gewerkt aan de ontwikkeling van een dunne-filmdroger. Hiermee wordt in één stap een dunne vloeistof omgezet in een poederproduct. Een andere ontwikkeling, die ondersteund wordt door de overheid, is de vacuüm-walsdroger. Deze contactdroger kan vele, tientallen procenten energiewinst opleveren in vergelijking met een sproeidroger.
Vacuüm-walsdroger goed alternatief? De Koninklijke Goudsche Machine Fabriek (GMF) uit Waddinxveen is al jaren leidend in walsdroogtechnologie. Walsdrogers zijn contactdrogers en werken veelal 30-40 procent energie-efficiënter dan vergelijkbare sproeidroogprocessen. De drogers gaan de gehele wereld over voor toepassingen in de zuivel en baby- voeding, bij zetmeel-, gist- en chocolade- productie. De walsdrogers vormen in veel gevallen een prima alternatief voor sproeidrogers. Toch blijven er nog genoeg producten over waarvoor de sproeidroger de enige, goede optie is. Dit is bijvoorbeeld het geval bij temperatuur- gevoelige producten, zoals fruit, zuivel- producten, zetmeel en kleurstoffen. Dat maakte dat GMF wilde onderzoeken of er een alternatieve droger te ontwerpen valt. Samen met Nizo food research in Ede heeft het bedrijf subsidie bij de over- heid aangevraagd en gekregen voor dit onderzoek. Uitgangspunt voor de nieuw te ontwikkelen droger vormde de basis van het walsdroogprincipe. Het idee voor een walsdroger onder vacuüm was snel geboren. Vacuümdruk verlaagt immers het kookpunt van het oplosmiddel dat in de meeste gevallen water is. Daarmee kan