42 Ultra-lichtgewichte e-ferries voor Riveer


Holland Shipyards over de e-ferries De randvoorwaarde voor het design van deze twee schepen was “het laadvermogen aan de wal”, aldus Leendert Hoogendoorn, twee- de generatie scheepsbouwer bij Holland Shipyards Group.


Hoogendoorn legt uit: “De gemeente Gorinchem kon een aansluiting met een maximaal vermogen van 1500 kilowatt ge- ven. Infrastructuur en vaarprofiel moesten we daarom volledig omgooien en daar omheen dan het bootje bouwen. Het bootje moet na- melijk in een dik uur op één batterijlading zijn rondje kunnen doen.” Zie hier de reden waar- om deze Riveer-ponten zo extreem licht van gewicht zijn geworden: om geen energie te verliezen aan ballast.


De thuishaven in Gorinchem wordt het enige laadpunt voor de e-ferries. ‘s Nachts worden de batterijen er vol geladen en bij het aandoen van de steiger in Gorinchem wordt een pauze van tien minuten gebruikt om ze weer bij te laden. Bij andere haltes op de route vindt het aanleggen en afmeren in rap tempo plaats. “Om geen onnodige energie te verbruiken.”


Animatie van het schip in Gorinchem.


GORINCHEM Het is een echt Drechtsteden- project. Lokaal gemaakt, lokaal gevaren. Begin volgend jaar komen er twee nieu- we elektrische veerponten op de Merwede in de vaart. Aannemer/ scheepswerf Holland Shipyards Group uit Hardinxveld- Giessendam staat garant voor de bouw. En de veerdienst Riveer uit Gorinchem gaat deze fiets- en voetgangersponten uitba- ten. Apetrots zijn Johan Hania van Riveer en Leendert Hoogendoorn van Holland Shipyards Group op de door en door innova- tieve oplossingen die in deze twee - identie- ke - schepen worden toegepast.


JUDITH STALPERS


Het bijzondere aan deze schepen is het feit dat ze volledig elektrisch zijn. Er is geen dieselge- nerator meer aan boord om als back-up te die- nen, zoals tot nu toe op bijna alle elektrische schepen het geval is. Wel is het elektrische voortstuwingssysteem in dubbele uitvoering aangebracht: twee thrusters, twee e-motoren en twee batterijpakketten. De modules van de ene installatie kunnen daarmee als back-up dienen voor de andere.


Op alles gespaard Een verdere bijzonderheid is de extreme re- ductie aan gewicht en andere energiebespa- rende maatregelen. De ontwerpers van het schip, CoCo Yachts uit Gorinchem, hebben daarvoor alle onderdelen met een verse blik onder de loep genomen en het schip als het ware gestript van overbodige ‘ballast’.


De catamaran-constructie van het 35,3 me- ter lange, 7,6 meter brede en 1,65 meter diep stekende schip is van aluminium. Aluminium, als materiaal extreem licht van gewicht, heeſt geen verflaag nodig. Dus vermijden de


bouwers 400 tot 500 kilo aan verf. De alumini- um platen zijn met de zogenoemde extrusion blow molding-methode precies in vorm gego- ten. Daardoor kunnen de niet-last-dragende vlaktes tot wel 2,5 millimeter dun blijven.


De deuren op de schepen zijn niet langer com- pleet waterdicht, maar ‘slechts’ regenwater- dicht. Per deur levert dat een gewichtsreduc- tie van 20 kilo op. De schepen hebben geen verwarming, wel een automatisch ventilatie- systeem dat op CO2-sensoren reageert. Verder zijn de aluminium rompen relatief lang, waar- door minder weerstand en minder golfslag optreedt. Voorts zijn de veerponten symme- trisch: er is geen boeg en hek meer, maar aan beide kanten kan worden afgemeerd. Zonder draaimanoeuvres vaart ieder schip efficiën- ter en kan sneller optrekken. In het algemeen wordt het vaarprofiel met het aan- en afmeren veel efficiënter door de nieuwe inrichting van de ‘golfslag-arme’ aanlegsteigers.


Dankzij de combinatie van technische en in- frastructurele oplossingen kan iedere veer- pont op twee relatief lichte motoren en thrus- ters varen, geleverd door Veth Propulsion (VL-160-CR) uit Papendrecht, en met twee relatief kleine, lichtgewicht batterijenstacks (à 600 kilowattuur) van EST Floattech uit Badhoevedorp. Behalve dat de casco’s bij de Poolse werf Alumare worden gebouwd, gaat het hier om een project dat van oorsprong tot afbouw en zelfs gebruik in de Drechtse mari- tieme sector wordt omgezet.


Riveer aan het roer “Het neusje van de zalm”, noemt Johan Hania, manager van veerbedrijf Riveer gemeente Gorinchem, de schepen die hij begin 2023 in zijn vloot hoopt in te zetten. De ‘Gorinchem XII’ en ‘Altena VI’ gaan straks dienst doen


Animatie van de aanlegsteiger.


vroeger binnenschipper was. Bovendien speelt bij veerdiensten ook het algemeen belang mee. “We willen met zijn allen dat die verbindingen er zijn.” Een verder voordeel is de lage geluids- pegel van elektrisch varen.


De schepen worden straks nog maar met één persoon bevaren. “Dat betekent een andere manier van werken. De stuurman blijſt op de brug. Hij vaart, legt aan, meert af, bedient van- uit zijn hut de slagbomen aan de wal en de se- miautomatische walstroomaansluiting. Je kan straks geen kaartjes meer op het schip kopen, alleen via de website of de Riveer-app.”


Kiellegging van een van de ferries. Foto Holland Shipyards Group


Hoe controle en inchecken allemaal precies gaat lopen, daar sleutelen ze bij Riveer nog aan. “Maar ook voor degenen die digitaal niet zo op hun gemak zijn, daarvoor vinden we een oplossing. We focussen in de toekomst vol- ledig op dienstverlening,” aldus Hania, die het geweldig vindt dat ‘zijn’ bedrijf de eerste in Nederland is met puur elektrische ferries. Riveer kijkt verder in de toekomst, want de vloot mag best verder verduurzamen. Dat zal wellicht eerst een retrofit worden, denkt Hania.


Foto Riveer


met één batterijlading te halen. “Dat zou fa- taal zijn.” Bij Holland Shipyards wachten ze dan ook met gewisse spanning de testvaar- ten in het water af. Tot nu toe zeggen de com- putermodellen van scheepsontwerper CoCo Yachts dat het klopt. “Ze hebben daar heel veel ervaring,” aldus Hoogendoorn, die er dus alle vertrouwen in heeſt.


De Riveer-schepen leveren de werf in ieder ge- val weer een hoop nieuwe technische kennis op om verdere stappen in de verduurzaming van schepen te zetten. “Veerponten lenen zich al 100 procent voor elektrisch varen. Ze zijn concurrerend met conventioneel als je inves- teringen en lopende kosten in je berekening combineert,” zo Hoogendoorn.


Hij ziet dat de binnenschepen nu ook echt de elektrische fase ingaan. Holland Shipyards gaat er binnenkort één in een waterstof- brandstofcellen e-schip ombouwen. En ook de eerste hybride e-coasters komen op de markt. “Als bedrijf geloven we echt in de noodzaak om van diesel en dergelijke af te stappen, ook al gaat dat nog wel een aantal jaren duren.”


Foto Riveer


voor de overtocht van in totaal 100 perso- nen met maximaal 100 fietsen. Ze vervan- gen twee oudere schepen. De naamgeving eert de twee gemeentes op de veerroutes van Riveer (onder andere Gorinchem, Hardinxveld, Werkendam, Sleeuwijk, Woudrichem, Altena, Slot Loevestein), namelijk de gemeenten Gorinchem en Altena die elk een schip financie- ren en aan de exploitatiekosten bijdragen.


Want goedkoop is zo’n nieuw type en vooral lichtgewicht schip niet. Circa 4,3 miljoen euro per stuk. “Daarvoor verdient het schip zich op termijn terug”, zegt Hania, want het is onder- houdsarm en de energie- en milieukosten lig- gen lager. “Je moet namelijk niet alleen naar de kosten van elektriciteit kijken. We gebrui- ken groene stroom. Dus de schepen varen 100 procent emissievrij”, benadrukt Hania, die zelf


Voor Holland Shipyards is de bouw van een elektrische ferry op zich niets nieuws meer, want het bedrijf heeſt er de afgelopen ja- ren ongeveer 25 opgeleverd. “Wat deze ten- der echt leuk maakt, is dat de Riveer-schepen voor onze deur komen te varen. Dat is natuur- lijk een geweldig visitekaartje.”


Ook betekent de keuze voor de extreem lich- te bouwwijze voor hoge snelheidsschepen (14 knopen) dat veel innovatieve oplossingen worden verlangd. “Je kiest voor een bouwme- thode die behoorlijk veel geld kost en waar al- les heel nauwkeurig op elkaar is afgesteld. Dat kan best kwetsbaar zijn,” zegt Hoogendoorn.


Want wordt het op een plek toch iets zwaar- der dan berekend, dan neemt de weerstand toe met als consequentie dat het schip moge- lijk toch niet de reikwijdte heeſt om het rondje


995 | WEEK 32-33 10 AUG 2022


Page 1  |  Page 2  |  Page 3  |  Page 4  |  Page 5  |  Page 6  |  Page 7  |  Page 8  |  Page 9  |  Page 10  |  Page 11  |  Page 12  |  Page 13  |  Page 14  |  Page 15  |  Page 16  |  Page 17  |  Page 18  |  Page 19  |  Page 20  |  Page 21  |  Page 22  |  Page 23  |  Page 24  |  Page 25  |  Page 26  |  Page 27  |  Page 28  |  Page 29  |  Page 30  |  Page 31  |  Page 32  |  Page 33  |  Page 34  |  Page 35  |  Page 36  |  Page 37  |  Page 38  |  Page 39  |  Page 40  |  Page 41  |  Page 42  |  Page 43  |  Page 44