Winstbewijzen in de praktijk


Om alle twijfel te voorkomen, wordt geadviseerd in ieder geval een statutaire basis op te nemen. Een minimum zou afdoende moeten zijn, namelijk een artikel waarin is bepaald dat winstbewijzen kunnen worden uitgegeven onder nader tussen de vennootschap en winstbewijshouder overeen te komen voorwaarden. Voor de bescherming van de positie van de winstbewijshouder is het vanzelfsprekend verstandig om een uitgebreidere regeling op te nemen, waarin daarnaast bepaald is welke rechten de winstbewijshouder zijn toegekend, maar bijvoorbeeld ook of en zo ja hoe het winstbewijs kan worden overgedragen, bezwaard of beëindigd.


3. Uitgifte


Een winstbewijs ontstaat door het aangaan van een overeenkomst daartoe tussen de vennootschap en de winstbewijshouder. In deze overeenkomst wordt bepaald wat de rechten en verplichtingen zijn die aan het winstbewijs verbonden zijn, eventueel in samenhang met de statutaire bepalingen op dit vlak. Als een winstbewijs wordt toegekend aan een van de oprichters of een bij de oprichting betrokken derde, kan het bepaalde in art. 2:204 BW van toepassing zijn.


In de literatuur wordt betoogd dat een uitgiftebesluit vereist is voordat de winstbewijsovereenkomst kan worden gesloten, genomen door het daartoe bevoegde vennootschapsorgaan. Dit kan mijns inziens onderschreven worden nu, zoals Schwarz en Fernández ook betogen, de uitgifte van een winstbewijs van directe invloed is op de winstaanspraken van de aandeelhouders (art. 2:217 BW). Zonder een dergelijk uitgiftebesluit gelden de verplichtingen uit hoofde van de winstbewijsovereenkomst slechts als een verplichting van de vennootschap, in de zin dat het geen recht geeft op een deel van de winst maar op een bedrag gelijk aan een bepaald deel van de winst, dat derhalve via de winst- en verliesrekening dient te lopen.


Voor het nemen van het uitgiftebesluit kunnen in de statuten nadere voorwaarden worden gesteld of kan voorafgaande goedkeuring worden geëist. Ook kunnen kwaliteitseisen worden opgenomen voor de winstbewijshouders. Als voorwaarde kan bijvoorbeeld gesteld worden dat dit alleen werknemers van de vennootschap mogen zijn. Het sluiten van de winstbewijsovereenkomst, volgend op het uitgiftebesluit, kan worden beschouwd als uitgiftehandeling van de vennootschap.


Een belangrijk verschil tussen de statuten en de winstbewijsovereenkomst is dat de statuten openbaar zijn. Het kan daarom wenselijk zijn om de verhouding tussen de winstbewijshouder en de vennootschap het meest in detail in te vullen in de winstbewijsovereenkomst. Er zijn echter ook redenen waarom het toch voordelig is een uitgebreidere regeling op te nemen in de statuten.


Als het gaat om een statutaire regeling, is de regeling bijvoorbeeld uniform voor alle winstbewijshouders, en is deze ook bekend bij andere bij de vennootschap betrokken stakeholders. Het kan ook gaan om een aantal afspraken die voor iedereen dienen te gelden (bijvoorbeeld alle werknemers) en in individuele overeenkomsten verder kunnen worden uitgewerkt. Bestuurders en aandeelhouders zullen rekening moeten houden met de regels die voor winstbewijshouders zijn vastgelegd en zij zijn bovendien krachtens de statuten bij de organisatie van de rechtspersoon betrokken. Dat betekent dat zij een beroep kunnen doen op de beschermende werking van de redelijkheid en billijkheid ingevolge art. 2:8 BW. Dit betekent daarnaast dat ze de mogelijkheid hebben om besluitvorming op grond van art. 2:15 BW aan te tasten, voor zover zij daar een redelijk belang en voldoende processueel belang bij hebben, bijvoorbeeld als die besluitvorming afbreuk doet aan hun rechten.


5. Overdracht


Zonder een bijzondere regeling gelden voor de overdracht van winstbewijzen de regels van contractsoverneming (aannemende dat in nagenoeg alle gevallen de winstbewijshouder ook enige verplichtingen heeft tegenover de vennootschap), te weten een akte tussen de winstbewijshouder en de verkrijger ervan, en


fbn.nl/pe-notariaat 21


In principe hoeft geen storting te worden gedaan op winstbewijzen, behalve als dat is bepaald in de winstbewijsovereenkomst of in de statuten. In dat geval wordt de storting gedaan ten behoeve van de overige reserves van de vennootschap. Winstbewijzen vormen derhalve geen deel van het kapitaal van de vennootschap en geven daar ook geen recht op.


4. Statuten of winstbewijsovereenkomst?


Bij het bepalen of onderwerpen beter kunnen worden behandeld in de statuten dan wel in de winstbewijsovereenkomst, kunnen verschillende afwegingen een rol spelen.


Page 1  |  Page 2  |  Page 3  |  Page 4  |  Page 5  |  Page 6  |  Page 7  |  Page 8  |  Page 9  |  Page 10  |  Page 11  |  Page 12  |  Page 13  |  Page 14  |  Page 15  |  Page 16  |  Page 17  |  Page 18  |  Page 19  |  Page 20  |  Page 21  |  Page 22  |  Page 23  |  Page 24  |  Page 25  |  Page 26  |  Page 27  |  Page 28  |  Page 29  |  Page 30  |  Page 31  |  Page 32  |  Page 33  |  Page 34  |  Page 35  |  Page 36  |  Page 37  |  Page 38  |  Page 39  |  Page 40  |  Page 41  |  Page 42  |  Page 43  |  Page 44  |  Page 45  |  Page 46  |  Page 47  |  Page 48