Onvergetelijk
Tekst: Theo de Vries Beeld: Marcel Leuning
What’s in a name?, vragen Engelstaligen zich weleens af. Antwoord: soms een heleboel. Dat ondervond oud-veearts Theo de Vries toen de boeren uit zijn Sallandse praktijk werden geconfronteerd met de ziekte van Aujeszky.
Spraakverwarring “
Oproep Iedere medisch professional heeft wel een patiënt (gehad) die hij of zij nooit vergeet. Omdat de omstandigheden bijzonder waren, het behan- deltraject aangrijpend, of juist omdat zich iets grappigs voordeed in het contact. Wilt u ons uw verhaal laten vertellen, dan nodigen wij u uit contact op te nemen, 030 247 40 23; m.enzlin@
artsenauto.nl.
042 februari 2014 ArtsenAuto
In het mooie Salland met zijn coulissenland- schap en kleinschalige veeteelt gaf het werk in de dierenartsenpraktijk van de jaren zeventig mij veel voldoening. Boerderijen met koeien, varkens en soms nog wat kippen. Maar dat ver- anderde, want langzaam kwam – mede onder invloed van plaatselijke ruilverkaveling – de schaalvergroting op gang. En dus moesten er keuzes worden gemaakt. Of koeien of varkens. Wat niet veranderde waren de fraaie fami-
lienamen in de streek. Zo had je Olde Byvanck, Nijen Twilhaar, Groote Schaarsberg, Kleinelange- velsloo en Olde Henske. Stuk voor stuk families, bestaande uit mensen met een gemoedelijke, be- rustende kijk op het leven, die gewend waren aan confrontaties met dierziekten als varkenspest en mond- en klauwzeer. Toch zorgde het manifest worden van de ziekte van Aujeszky (genoemd naar een Hongaarse hoogleraar veterinaire pathologie/microbiologie) rond 1975 voor veel beroering in de streek. De oorzaak van de ziekte is een herpesvirus
en de hoofdgastheer is het varken. De overdracht verloopt voornamelijk via de lucht. Jonge biggen vertonen nerveuze verschijnselen en de morta- liteit is hoog. Bij oudere varkens is het verloop meestal subklinisch met ademhalingsstoornis- sen en kan het virus latent aanwezig blijven. Bij andere diersoorten, zoals herkauwers, honden en katten, verloopt de infectie altijd fataal. Het virus dringt via de neus en de kopzenuwen in het centrale zenuwstelsel. De symptomen zijn heftig en lijken op rabiës: speekselen en automutilatie door enorme jeuk. Daarom wordt de ziekte ook wel pseudorabiës genoemd.
Op een dag werd ik bij een zieke koe geroepen. Bij aankomst vertoonde het dier jeukverschijn- selen, die heel snel toenamen. Het was een van de zesentwintig melkkoeien die aangebonden stonden op de deel. Achter een halfsteens muur, onder hetzelfde dak, waren nog enkele hokken met vleesvarkens. Die bleken al enkele dagen niet fit. De diagnose was duidelijk: ziekte van Aujeszky. De koe werd afgevoerd en binnen een week moesten we nog tweeëntwintig slachtoffers van het bedrijf laten verwijderen. Algehele verslagenheid en angst heerste in de buurt. Er werd zelfs gevreesd dat de kinderen
Algehele verslagenheid en angst heerste in de buurt
getroffen konden worden, maar gelukkig waren er in de literatuur geen gevallen bij de mens bekend. Het hele dorp leefde mee, acties werden gehouden en er werden zelfs nieuwe koeien om niet aangeboden, want geen verzekering dekte de schade. In de kerk werd voor de familie gebeden. Na enkele dagen werd ik op een schemeravond
bij een ziek varken in dezelfde buurtschap ontboden. Het bedrijf bestond uit acht koeien, evenzoveel kinderen en twee hokken met tien varkens. De boerin ging me voor, het donkere schuurtje in. Ik onderzocht het dier en zei: ‘Ik zie het al; longontsteking.’ Ze slaakte een zucht van verlichting en zei, de armen voor de niet geringe boezem slaand: ‘Goddank, wie dacht’n dat het de ziekte van Olde Hensky was.’
”
Page 1 |
Page 2 |
Page 3 |
Page 4 |
Page 5 |
Page 6 |
Page 7 |
Page 8 |
Page 9 |
Page 10 |
Page 11 |
Page 12 |
Page 13 |
Page 14 |
Page 15 |
Page 16 |
Page 17 |
Page 18 |
Page 19 |
Page 20 |
Page 21 |
Page 22 |
Page 23 |
Page 24 |
Page 25 |
Page 26 |
Page 27 |
Page 28 |
Page 29 |
Page 30 |
Page 31 |
Page 32 |
Page 33 |
Page 34 |
Page 35 |
Page 36 |
Page 37 |
Page 38 |
Page 39 |
Page 40 |
Page 41 |
Page 42 |
Page 43 |
Page 44 |
Page 45 |
Page 46 |
Page 47 |
Page 48 |
Page 49 |
Page 50 |
Page 51 |
Page 52 |
Page 53 |
Page 54 |
Page 55 |
Page 56 |
Page 57 |
Page 58 |
Page 59 |
Page 60 |
Page 61 |
Page 62 |
Page 63 |
Page 64 |
Page 65 |
Page 66 |
Page 67 |
Page 68 |
Page 69 |
Page 70 |
Page 71 |
Page 72 |
Page 73 |
Page 74 |
Page 75 |
Page 76 |
Page 77 |
Page 78 |
Page 79 |
Page 80 |
Page 81 |
Page 82 |
Page 83 |
Page 84 |
Page 85 |
Page 86 |
Page 87 |
Page 88 |
Page 89 |
Page 90 |
Page 91 |
Page 92