Interview
‘We moeten met zijn allen terug naar de vraag waar de dingen ook alweer voor bedoeld waren’
De artikelen worden door tijdschriften gepu- bliceerd en opgeteld in een cv. In deze weten- schapscyclus worden dus naast resultaten, vooral carrières gemaakt. Miedema: “Dat is de deal, ofwel het spelletje van de wetenschap. SiT vindt dat de aantallen publicaties veel te belangrijk zijn geworden bij benoemingen, het verdelen van onderzoeksgelden en het uitreiken van prijzen. Niemand heeft dit gewild en nie- mand heeft schuld, maar feit is dat het systeem zich sinds 1970 zo ontwikkeld heeft.”
Curriculum vitae Geboren in 1954
1979 afgestudeerd als biochemicus aan Rijksuniversiteit Groningen 1987-1992 senior fellow KNAW Pathogenese van hiv-infectie 1996-2004 hoogleraar immunologie van aids Universiteit van Amsterdam 2004-heden hoogleraar immunologie UMC Utrecht 2009-heden vicevoorzit- ter raad van bestuur UMC Utrecht en decaan van de medische faculteit van de Universiteit Utrecht
Frank Miedema schreef ruim 280 publicaties in gerenommeerde tijdschriften als Nature, Science en The Lancet.
012 februari 2014 ArtsenAuto
Eigen regels Miedema specialiseerde zich na zijn biochemie- opleiding in de immunologie. In 2004 werd hij hoogleraar immunologie en hoofd van de afdeling immunologie van het UMC Utrecht. Hij heeft zijn sporen in de wetenschap wel ver- diend en vindt het dan ook een uitdaging om jonge medisch onderzoekers en dokters klaar te stomen voor het wereldje van wetenschappelijk onderzoek. Die wereld kent zo zijn eigen regels, weet Miedema. “Veel jonge onderzoekers kun- nen soms niet geloven dat het inhoudelijke deel van onderzoek doen slechts onderdeel van het verhaal is en dat netwerken en politiek bedrij- ven minstens zo belangrijk is. Wie daar niet in mee wil, krijgt het moeilijk.” Miedema wijst dokters die een wetenschappe-
lijke loopbaan ambiëren ook op de grote risico’s die zij lopen. Zo kan het najagen van publicatie- punten ertoe leiden dat onderzoekers langzaam afdrijven van hun eigen onderzoeksgebied. “In het spel dat wij spelen snakt iedereen naar zuurstof. De zuurstof in dit geval is geld, geld dat nodig is om onderzoek te kunnen doen. Wat we nu aan het doen zijn, lijkt op een spelletje dat helemaal naar binnen is gekeerd. De Engelsen hebben daar een mooie naam voor: self-referen- tial. Het dreigt een carrièrespel te worden dat gaandeweg is ontstaan. Wetenschappelijk actieve dokters doen hier ook aan mee. Maar als bestuur- der deed ook ik mee. Het is mijn taak artsen erop te wijzen dat innovatie van zorg in het huidige systeem vaak een bijna afgeleid doel is geworden
in plaats van het hoofddoel. Iedereen is zo druk bezig met overleven in het systeem, dat het hoofddoel bijna uit het zicht verdwijnt.” Het grote probleem volgens Miedema is de
waarde die wordt gehecht aan publicaties in toonaangevende tijdschriften. Wie publiceert in de tijdschriften Nature of Science krijgt de meeste punten, waarmee onderzoekers en universiteiten zichzelf op de kaart kunnen zetten. Het gevolg daarvan is dat dokters zich vaak richten op popu- laire wetenschappelijke publicaties die veel pun- ten opleveren, waardoor onderzoek dat minder punten oplevert, blijft liggen. “Dat is een groot probleem”, erkent Miedema. “Neem kanker. Het moleculair biologisch onderzoek naar de vraag hoe kanker ontstaat, heeft een hoge impact en neemt daardoor in de ranking automatisch een heel belangrijke plek in. Maar een radiothera- peut die een nieuwe bestralingsmethode heeft uitgevonden, een combinatie van mri en radio- therapie, heeft veel minder impact, doordat zijn onderwerp niet interessant genoeg is voor Nature of Science. Het wordt dientengevolge gepubliceerd in een minder vooraanstaand tijdschrift en levert hierdoor 10 maal minder punten op.” En dus richten artsen zich steeds vaker op
onderzoeksterreinen waarmee zij kunnen scoren, ook al behoren deze in de kern niet tot hun corebusiness. Kinderartsen bijvoorbeeld moeten in kindergeneeskundetijdschriften publiceren, maar die hebben niet zo veel impact. Dus richten veel kinderartsen hun onderzoek op sexy onderwerpen waarmee ze hoge impact genereren. En dat moeten zij volgens Miedema helemaal niet doen. Zij moeten onderzoek doen dat de kindergeneeskunde verbetert. “Dat vinden mensen soms een ongemakkelijke boodschap, want ze zijn door het systeem op het verkeerde been gezet, maar het moet wel gezegd worden.”
Bancaire sector De wijze waarop het wetenschappelijk onder- zoek functioneert, doet Miedema denken aan de bancaire sector. “Banken hadden een duidelijke opdracht: ze moesten zorgen voor een dege- lijk financieel systeem dat de reële economie bedient. Maar in plaats daarvan zijn bankiers hun eigen spelletje gaan spelen met de daarbij behorende bonussen en hebben zij bewust het ri- sico genomen om rotzooiproducten in de markt te zetten. Met deze risico’s hebben bankiers de belangen van de maatschappij veronachtzaamd. Ik zie overeenkomsten met de wetenschap. Niet in de zin dat de wetenschap bijna failliet is, maar
<
Page 1 |
Page 2 |
Page 3 |
Page 4 |
Page 5 |
Page 6 |
Page 7 |
Page 8 |
Page 9 |
Page 10 |
Page 11 |
Page 12 |
Page 13 |
Page 14 |
Page 15 |
Page 16 |
Page 17 |
Page 18 |
Page 19 |
Page 20 |
Page 21 |
Page 22 |
Page 23 |
Page 24 |
Page 25 |
Page 26 |
Page 27 |
Page 28 |
Page 29 |
Page 30 |
Page 31 |
Page 32 |
Page 33 |
Page 34 |
Page 35 |
Page 36 |
Page 37 |
Page 38 |
Page 39 |
Page 40 |
Page 41 |
Page 42 |
Page 43 |
Page 44 |
Page 45 |
Page 46 |
Page 47 |
Page 48 |
Page 49 |
Page 50 |
Page 51 |
Page 52 |
Page 53 |
Page 54 |
Page 55 |
Page 56 |
Page 57 |
Page 58 |
Page 59 |
Page 60 |
Page 61 |
Page 62 |
Page 63 |
Page 64 |
Page 65 |
Page 66 |
Page 67 |
Page 68 |
Page 69 |
Page 70 |
Page 71 |
Page 72 |
Page 73 |
Page 74 |
Page 75 |
Page 76 |
Page 77 |
Page 78 |
Page 79 |
Page 80 |
Page 81 |
Page 82 |
Page 83 |
Page 84 |
Page 85 |
Page 86 |
Page 87 |
Page 88 |
Page 89 |
Page 90 |
Page 91 |
Page 92
