36 Kritiek op bij lage over Srebrenica


Had luchtsteun het verschil


gemaakt?


Met een flink deel van de Dutchbat III-veteranen gaat het niet (zo) goed. Ook voelen zij zich niet gewaardeerd of zelfs onheus bejegend door samenleving, overheid en Defensie. Dat bleek uit het onderzoek dat Arq Nationaal Psychotrauma Centrum afgelopen december presenteerde.


Tekst Martin Elands Beeld NIMH


In de ogen van Dutchbat III-veteranen spanden de media de kroon wat betreft de onheuse bejegening. Vooral daarover ging de Checkpointbij lage ‘Srebrenica. Een verkeerd geschreven geschiedenis’, die september vorig jaar verscheen en door onderzoeks- journalist Bart Nij pels is geschreven. Hoewel de reacties op de bij lage overwegend positief waren, was er ook kritiek. Die betrof vooral passages over de luchtsteun. De kritiek is voor ons aanleiding voor enige aanvulling, om de lezers beter in staat te stellen hun eigen beeld te vormen en hun eigen conclusies te trekken.


I


Geofferd? Wat schreef Bart Nij pels ook alweer over luchtsteun in de bij lage? Samengevat komt het er in zij n betoog op neer dat de Amerikanen, Britten en Fransen al op 28 mei 1995, zonder hierover bondgenoten te informeren, hadden besloten luchtaanvallen tegen de Bosnische-Serviërs op te schorten en dat vervolgens de luchtsteun ‘die de opmars had kunnen stuiten’ uitblij ft. Op grond van enkele Amerikaanse bronnen beschreef Bart Nij pels wat zij ns inziens bouwstenen zij n voor de these dat vluchtelingen en Dutchbat ‘geofferd zij n in een cynisch machtsspel’. Een dergelij ke stevige boodschap vormde in 2015 de kern van zij n (en Huub Jaspers) tv-documentaire Waarom Srebrenica moest vallen, en die was destij ds voor het kabinet mede aanleiding om het NIOD aanvullend onderzoek hiernaar te laten doen.


Kritische reacties Nij pels conclusie dat de enclave viel vanwege geheime afspraken tussen de grote mogendheden


ging onder andere prof. dr. Hans Blom (directeur NIOD 1996-2007) en generaal-majoor b.d. (KLu) Carel Hilderink (in 1995 souschef Operaties van de Defensiestaf) veel te ver. Ter onderbouwing van zij n kritiek verwees Blom naar het al genoemde NIOD- onderzoek (2016) en Hilderink naar een uitgebreid artikel van zij n hand in het tij dschrift Carré (2016).


Samengevat en samengevoegd komt hun kritiek op het volgende neer:


• De door Nij pels genoemde geheime afspraak over het opschorten van luchtacties van 28 mei 1995 was een bevestiging van een twee dagen eerder, door talrij ke gij zelingen van VN-personeel ingegeven besluit van VN-vertegenwoordigers en had bovendien uitsluitend betrekking op air strikes en niet op close air support (CAS), en juist CAS was het beoogde middel om in het nauw gedreven UNPROFOR-troepen te verdedigen (self defence, conform het VN-mandaat).


Page 1  |  Page 2  |  Page 3  |  Page 4  |  Page 5  |  Page 6  |  Page 7  |  Page 8  |  Page 9  |  Page 10  |  Page 11  |  Page 12  |  Page 13  |  Page 14  |  Page 15  |  Page 16  |  Page 17  |  Page 18  |  Page 19  |  Page 20  |  Page 21  |  Page 22  |  Page 23  |  Page 24  |  Page 25  |  Page 26  |  Page 27  |  Page 28  |  Page 29  |  Page 30  |  Page 31  |  Page 32  |  Page 33  |  Page 34  |  Page 35  |  Page 36  |  Page 37  |  Page 38  |  Page 39  |  Page 40  |  Page 41  |  Page 42  |  Page 43  |  Page 44  |  Page 45  |  Page 46  |  Page 47  |  Page 48  |  Page 49  |  Page 50  |  Page 51  |  Page 52  |  Page 53  |  Page 54  |  Page 55  |  Page 56  |  Page 57  |  Page 58  |  Page 59  |  Page 60  |  Page 61  |  Page 62  |  Page 63  |  Page 64  |  Page 65  |  Page 66  |  Page 67  |  Page 68  |  Page 69  |  Page 70  |  Page 71  |  Page 72  |  Page 73  |  Page 74  |  Page 75  |  Page 76  |  Page 77  |  Page 78  |  Page 79  |  Page 80  |  Page 81  |  Page 82  |  Page 83  |  Page 84  |  Page 85  |  Page 86  |  Page 87  |  Page 88  |  Page 89  |  Page 90  |  Page 91  |  Page 92