10 MUG MAGAZINE JANUARI 2015


Voor heel veel mensen is lezen knap lastig


Hoe help je iemand die niet goed kan lezen of schrijven? Geesje Tomassen van Taal voor het Leven: ‘Laat mensen weten dat ze echt niet de enigen zijn en vraag naar hun motivatie om alsnog de taal te leren.’ Tekst Arnoud van Soest Beeld Erik Veld


Niet goed kunnen lezen en schrijven is vandaag de dag een stuk problematischer dan pakweg dertig jaar geleden, legt Geesje Tomassen uit. Ze is de Amsterdamse coördinator van Taal voor het Leven, een landelijk project voor laaggeletterden. “Vroeger kon je als timmerman prima functioneren zonder de taal machtig te zijn maar in deze tijd van formulieren, computers en cv’s is dat een stuk lastiger geworden.” “Van mensen die hier geboren zijn”, zo vervolgt Tomassen, “zeker als ze geen kleurtje hebben of een hoofddoek dragen, verwacht je automatisch dat ze álles wel snappen. Of dat je het wel even op internet opzoekt. Mensen die niet goed lezen en schrijven scha- men zich dan ook constant, omdat ze merken dat ze niet aan de verwachtingen voldoen. Dat is uitputtend en maakt eenzaam. Mensen trekken zich terug en stellen niet de vragen die ze juist zouden moeten stellen.” Veel laaggeletterden proberen dat creatief op te lossen. “Als ze in een restaurant zitten en de menukaart niet kunnen lezen, zeggen ze: wat neem jij? Oh, dat vind ik ook wel lekker. Dat gaat goed zo lang de ander iets uitkiest wat jij ook lekker vindt.” En dat is nog maar een onschuldig voorbeeld. Vaak gaat het om belangrijker zaken en is er niemand in de buurt om te helpen ontcijferen wat er geschreven staat. Volgens Tomassen is het voor taaldocenten en hulpverleners be- langrijk te beseffen wat mensen motiveert om alsnog de taal te willen leren. Mensen kunnen verschillende motieven hebben, bijvoorbeeld werk vinden of kinderen opvoeden en ze voor het slapen gaan een verhaaltje kunnen voorlezen. “En voor nieuwko- mers geldt dat het prettig is als je op straat de weg kunt vragen of zelf een school voor je kind kunt zoeken.” Wie eenmaal de stap heeft gezet om de taal te leren, hoeft niet bang te zijn meteen de schoolbanken in te moeten. “Je kunt op elk niveau leren. Als je liever achter je eigen computer oefent, dan is daar een programma voor. Op www.leefenleer.nl kun je op elk niveau oefeningen doen, met filmpjes die door AT5 zijn gemaakt. En het is nog gratis ook; je betaalt alleen voor het lesboek. Je kunt


ook met vrijwilligers oefenen, lessen bij een docent volgen of het een en ander combineren.” Vaak is het de omgeving – een familielid, vriend, collega, kennis of goede buur – die iemand over de drempel helpt. Tomassen ad- viseert: “Als je merkt dat iemand moeite heeft om formulieren in te vullen of de ondertiteling van een film niet kan volgen, moet je dat niet veroordelen of daar grappen over maken. Je kunt beter vragen of hij of zij daar vaker last van heeft en er iets aan wil doen. Maak duidelijk dat er veel mensen zijn die moeite met taal hebben, want vooral mensen die in Nederland zijn geboren en ge- togen denken nog wel eens dat ze dom zijn. Dat is natuurlijk niet zo maar zo voelen ze het vaak wel. Dus of het nu je buurvrouw is, of een patiënt of cliënt als je hulpverlener bent, vraag rustig door. En ga dan samen op zoek naar een oplossing.”


Wie vragen over laaggeletterdheid heeft, kan terecht op de website van de Stichting Lezen & Schrijven: www.taalvoorhetleven.nl. Hier kun- nen zowel cursisten als vrijwilligers informatie vinden. Je kunt er op filmpjes klikken waarin laaggeletterden hun verhaal vertellen. Wie zijn gegevens invult, wordt teruggebeld. Taalvrijwilligers kunnen er terecht voor vragen over trainingen en lesmateriaal. Er is ook een gratis informatienummer: 0800 023 4444. Geesje Tomassen is te bereiken op 06 46074 510 of via geesje@lezenenschrijven.nl.


Page 1  |  Page 2  |  Page 3  |  Page 4  |  Page 5  |  Page 6  |  Page 7  |  Page 8  |  Page 9  |  Page 10  |  Page 11  |  Page 12  |  Page 13  |  Page 14  |  Page 15  |  Page 16  |  Page 17  |  Page 18  |  Page 19  |  Page 20  |  Page 21  |  Page 22  |  Page 23  |  Page 24  |  Page 25  |  Page 26  |  Page 27  |  Page 28  |  Page 29  |  Page 30  |  Page 31  |  Page 32  |  Page 33  |  Page 34  |  Page 35  |  Page 36