PS6 kunst
■ WOENSDAG 22 SEPTEMBER 2010
Metdeneus op de feiten
In het StedelijkMuseumwordtmorgen gediscussieerd over de rolvan geur in de kunst. ‘Hoeveelwoorden kent de Nederlandse taal diedirectbetrekking
hebben op geur?’ DIEUWERTJEMERTENS
Waters,werdniet vergastopdegeur vanpopcorn in de zaal.Inhet zoge- noemdeOdoramadraaide het om decombinatievangeurenbeeld.De bezoeker kreegkraskaartenmet cij- fersuitgedeeldomop het juistemo- mentindefilm te krassenendegeur vanbloemen, lijm, pizza, gras,gas of poep op te snuiven. Hiermee hoopteWatersdebezoeker een to- taalervaringtegeven. De regisseurinspireerdezijn Odo-
W SmokeRoom,geurinstallatiemet750.000sigarettenpeukjes. FOTOPETERDECUPERE
rama op het eerste geurexperiment indefilmScentofamysteryvanJack Cardiff in 1960.Indeze filmwerd ge- bruik gemaakt vanhet geurver- spreidingssysteemSmell-O-Vision. Veertiggeuren, zoals koffie, tabak en vis,waren onderdebioscoop- stoelen opgesteldendeze werden verspreid met eenventilator. De geuren gescheiden opdienen bleek zo makkelijk nogniet.Endebios- coopzalen stonken nadienurenin de wind. De geurfilmswerden geen grootsucces. Tijdens een artist-in-residencyin
SmileRoom,geurinstallatie,badkamermettandpasta. FOTOPETERDECUPERE
MelbournemaaktedeItaliaanse kunstenares ClaraUrsitti in 1998 de installatie Bill.IndeTower Studio wasvan de installatie niets te zien. De bezoekersnamen weleen vreemdegeurwaar,diehunbekend voorkwam. Maar watroken ze nou eigenlijk? Bill bleek een verwijzing naar president Bill Clinton. In de in- stallatie werd de geur vansperma verspreid.Omdat geur vervliegt, kreegdecurator een voorraad van het synthetischvervaardigde lucht- je.Ergebeurde een ongelukje: een medewerker lieteen flesje uit haar handen vallen op de houten vloer vandegalerie. Maandenrook de ruimtenaar sperma. Luchtjes blijken lastige materie.
Tochmaaktgeur indekunst eenop- mars. Volgens kunsthistorica Caro Verbeek, gespecialiseerd in olfac- tieve kunst,ofwel geurkunst, kan geur het esthetischeveld verbre- den. In het debat Do it, smell it,dat zij morgeninhet StedelijkMuseum inAmsterdam houdt, breekt zij een lans voor geur indekunst.Evenver- derop in het museum ruikt het in- tussen naar eucalyptus.Die geur is onderdeel vanhet kunstwerk Nur- seryPeace vanJob Koelewijn.Ver-
ie in de jaren tach- tigdebioscoop be- zochtvoordeverto- ningvan de film Polyester vanJohn
beek: “Datisnog maar het begin. Optechnologischgebied is er al veel mogelijk, de praktischekennis ont- breekt vaak nog.” Vroegerwerdminderstilgestaan
bij het behoudvan geur,zegtVer- beek. Erwerden allerlei nieuwema- terialengebruikt, waarvan niet dui- delijk washoe ze de tijdzouden doorstaan. “EdwardKienholzwilde met zijn installatie TheBeanery (1965) in het StedelijkMuseum dat de bezoeker zichechtineen kroeg waande.Hij maakteeen geurmeng- sel vanranzigvet,sigarettenas, mottenballen, bier en zijn eigenuri- ne en verspreidde dat door het goedjeopeen ventilator te smeren, die de luchtderuimte inblies. Los vanhet hygiënische aspect washet probleem dat de geur vervloog.” Conservatoren zaten na Kienholz
met de vraag: hoe moeten we dit werk conserveren?Uiteindelijk is de geur nagemaakt,waarbij de uri- ne vanuit hygiënischoogpunt is
‘Eenbijkomend probleem:de geurvervliegt opdenduur’
vervangendoor ammonia, zodat de geur onderdeel vanhet werk kon blijven. “Eriseen werkgroep opge- richt in het museum om na te den- kenoverhet behoud vandegeur en hetwerk in zijn totaliteit.”
ties op zijnnaam staan. Hij kent de moeilijkhedenvan geur in de prak- tijk maar al te goed. Neem zijnin- stallatie Smile Room,die twee we- kengeleden bijArminius op het WittedeWith FestivalinRotterdam te zienwas. Ineenafgeslotenruimte ensceneerde hij eenbadkamer he- lemaal bekleed met slierten tand- pasta. De badkuip ligt volmet leeg geknepen tubes.Degeur vanmen- thol overweldigdedebezoekers; bij het betreden vanderuimte begin- nen de ogen vandebezoeker direct te tranen. “Daar is het mij om te doen,die emotie,” graptDeCupere.
D
eVlaamsekunstenaar Peter De Cupereheeft al meer dan tweehonderdgeurinstalla-
EenassistentvanJobKoelewijnlegtin
“Het was ahellofa job,” vervolgt hij.“Sommige merken tandpasta barsten als het opdroogt.Het merk dat welgeschikt was, wildemij niet
Page 1 |
Page 2 |
Page 3 |
Page 4 |
Page 5 |
Page 6 |
Page 7 |
Page 8 |
Page 9 |
Page 10 |
Page 11 |
Page 12 |
Page 13 |
Page 14 |
Page 15 |
Page 16 |
Page 17 |
Page 18 |
Page 19 |
Page 20 |
Page 21 |
Page 22 |
Page 23 |
Page 24 |
Page 25 |
Page 26 |
Page 27 |
Page 28 |
Page 29 |
Page 30 |
Page 31 |
Page 32 |
Page 33 |
Page 34 |
Page 35 |
Page 36 |
Page 37 |
Page 38 |
Page 39 |
Page 40 |
Page 41 |
Page 42 |
Page 43 |
Page 44 |
Page 45 |
Page 46 |
Page 47 |
Page 48 |
Page 49 |
Page 50 |
Page 51 |
Page 52 |
Page 53 |
Page 54 |
Page 55 |
Page 56 |
Page 57 |
Page 58 |
Page 59 |
Page 60