30


Reageren? Alsuwiltreagerenopartikelenindezekrant,kuntuschrijvenof mailen(metvermeldingvanuwadres!)naar:HetParool, Postbus433,1000AKAmsterdamofhetlaatstewoord@parool.nl


hetlaatstewoord JufKellermann krijgt de klasstil


Depensioenwereld komtin opstandtegen het strenge beleid vandetoezichthouder. Joanne Kellermannisniet onderdeindruk.


KEES TAMBOER D


rie jaar geledenwerd Jo- anne Kellermannopgeno- menin de directie vanDe NederlandscheBank. Zij


is belast met het toezicht op de pen- sioenfondsen. Pasvorigeweek heeftdepensioenwereld écht met haar kennisgemaakt,in’tSpant in Bussum. In de stijl vanhaar idool Neelie Kroes hield zij een stevige toespraak. Depensioenklaswasrumoerig


omdat verlagingvan de pensioen- uitkeringen(‘afstempelen’) onont- koombaar lijkt. Zijvindendejuf te formalistischentestreng. Dat be- streedzij met verve.Wachtenmet ingrijpen kanverstandigzijn, zei zij,maar te langwachten zeker niet.Dedamesen, vooral, heren pensioenbestuurderswetentoch dat zij eendubbele verplichting hebben: tegenover de gepensio- neerdedeelnemersaan wie zij aan- vullend pensioenuitkeren en te- genover dewerkendedeelnemers voor wie zij het spaargeld voorhun oudedag beheren. Inhunstreven de eerstecategorie te ontzien, drei- genzij de lasten en risico’s af te wentelen op toekomstigegenera- ties.Endan,waarschuwdeKeller- mann,zullen die proberen uit te breken uit het pensioenstelsel. Kellermannwordt verweten ‘boekhoudkundige regels’ te hante- renbij de beoordelingvan de stoot- kracht vandepensioenfondsen. Diefrustratie iswelbegrijpelijk.Na het uitbreken vandebankencrisis in 2008 verloren de pensioenfond- sen twintigprocent vanhunvermo-


genopdebeurs, ruwweg 120 mil- jardeuro. Doordat de beurskoersen zichredelijkrap herstelden,won- nen de fondsenhunverloren kapi- taal terug. Maarnudoemteen nieuwgevaar op:derentedaalt. Dat tast op eenindirectemanier hunvermogenaan. Dat zit zo.Pensioenfondsen heb-


ben ongeveer de helftvan hethun toevertrouwdespaargeld belegd in aandelenenvastgoed, de andere helftinstaatsleningen. Terwijl de beurskoersen aantrokken, daalde de renteopdie leningen. Dezezo- merwerd een dieptepunt bereikt van2,5 procent.Bij eeninflatie van 1,5à2procent resteert een reëel rendement vanéén procent.Dat zou noggeen probleem zijn, als niet in 2007–met instemmingvan par- lement en pensioenwereld–de Pensioenwetwas veranderd.Han- teerden de fondsbestuurdersvoor- heeneen vast rentepercentage van 4procent,numoeten zij rekenen met dewerkelijke, actuele rente.


Minderergdande rekeningdoorschuiven naardetoekomst


Watdat betekent leerteen simpel sommetjevan de fiscalist Flip de Kam. Stel,eenwerknemer heeft in 2010 met zijn pensioenpremies rechtoptienduizend euro pensioen opgebouwddatwordt uitgekeerdin 2020.Zijn fonds kanzijn spaargeld


de rentelaagblijft is reëler. Renteisdeprijs vangeld. Zoals op


elkemarkt geldtook op de geld-en kapitaalmarktendat prijzenzakken naarmatehet aanbod toeneemt.En dat is precieswatergebeurt.Omte beginnendwongdekredietcrisis overhedenwereldwijd onvoorstel- barehoeveelheden geld in demarkt te pompen, rechtstreeks en via de banken,omde economische motor weer op gang te krijgen.Datgeld verdwijnt niet zomaar.Bovendien komtdoor de vergrijzingoveral meerpensioenkapitaal vrij.Het ziet erdusnaar uit dat de rentedaling eenonomkeerbaar proces is,en voor dat risicokan enmagdepensi- oenwereld niet blindblijven. Watermoet gebeuren, schrijft


tien jaar languitlenen aan de staat. Bij nul procent rentemoet het hele bedragvandaagalindekas te zit- ten, bij4procent rentemaar 6750 euro. Conclusie: pensioenfondsen moeten, naarmatederentedaalt, méérgeld opzijzettenomaanhun toekomstigeverplichtingentekun- nen voldoen.Enzokan het gebeu- rendat ze door het beursherstel weer rijk zijngeworden, maar door de rentedalingtochmet ‘onderdek- king’ temaken krijgen. Over deze paradoxale situatie


brak dezezomerpaniek uit.Debe- schuldigingluidtdat het ‘dagkoer-


senbeleid’ vanKellermanndepen- sioenwerelddwingt tothet opstel- len van‘crisisplannen’ die onnodi- ge onrust veroorzaken.Derente keertimmersvanzelf terugnaar een normaal peil.Endaarop reageerde Kellermannzopissig. Zijpast de re- gels vandenieuwePensioenwet zeer soepel toe, met langewachttij- den.Enals over anderhalf jaar blijktdat de renteinderdaadweer op het oude niveau zit,verplicht niemandde fondsen totafstempe- len. Maar vaneen het-komt-alle- maal-wel-weer-goedhouding moet zij niets hebben.Want de kans dat


Kellermannniet voor.Daarover be- slissenpensioenbestuurdersenpo- litici.Depensioenleeftijdsnel ver- hogenhelpt,maar dat is alleenal nodigomdestijgende levensver- wachtingoptevangen. Pensioen- premiesrigoureusverhogen is nau- welijks nogmogelijkzonderdeeco- nomische bedrijvigheid ernstig te schaden.Dankomtvanzelf het on- denkbaredichterbij:verlaging van pensioenaanspraken en pensioen- rechten. Mits het basispensioen, de AOW,welvaartsvast blijft,isdat nogterechtvaardigenook. Hetisinelk gevalmindererg dan


de onbetaalde rekeningdoorschui- vennaar de toekomst,zei Keller- maninBussum.Endaarmee kreeg de jufdeklasweer even stil.


k.tamboer@parool.nl


WOENSDAG 22 SEPTEMBER 2010


Parool rondleiding


THE KEYS - Tentoonstelling in Huize Frankendael Lezers van Het Parool kunnen aan deze exclusieve rondleiding deelnemen


tentoonstelling


Negen kunstenaars lieten zich inspireren door vroegere bewoners van de enig overgebleven buitenplaats van Amsterdam:HuizeFrankendael. In elke kamer van het huis een kunstwerk; van tekenkunst, beeldhouwen, installaties, fotografie tot videokunst en mixed media. Kunstenaars: Tomas Adolfs, Lawrence Bailey, Judith van IJken, Saskia Noor van Imhoff, Johanneke Lamoraal Wichers, Bas Louter, Erik Odijk, Sara Rajaei, Mascha de Vries.


The Keys bestaat naast de tentoonstelling, uit een serie lezingen, rondleidingen, Art Dinners, een scholenproject, een concertreeks en een serie performances.


Huize Frankendael, Middenweg 72, Amsterdam 020 4233930,www.foundationfrankendael.nl


Speciaal voor Parool lezers is er op zaterdag 16 oktober van 16.00 tot 17.00 een rondleiding door de tentoonstelling, inclusief een inleiding over de geschiede- nis van buitenplaats Huize Frankendael met koffie/thee en taartje voor€5 p.p.


naam: straat: postcode + plaats: telefoonnummer: e-mail adres:


TerZake


Page 1  |  Page 2  |  Page 3  |  Page 4  |  Page 5  |  Page 6  |  Page 7  |  Page 8  |  Page 9  |  Page 10  |  Page 11  |  Page 12  |  Page 13  |  Page 14  |  Page 15  |  Page 16  |  Page 17  |  Page 18  |  Page 19  |  Page 20  |  Page 21  |  Page 22  |  Page 23  |  Page 24  |  Page 25  |  Page 26  |  Page 27  |  Page 28  |  Page 29  |  Page 30  |  Page 31  |  Page 32  |  Page 33  |  Page 34  |  Page 35  |  Page 36  |  Page 37  |  Page 38  |  Page 39  |  Page 40  |  Page 41  |  Page 42  |  Page 43  |  Page 44  |  Page 45  |  Page 46  |  Page 47  |  Page 48  |  Page 49  |  Page 50  |  Page 51  |  Page 52  |  Page 53  |  Page 54  |  Page 55  |  Page 56  |  Page 57  |  Page 58  |  Page 59  |  Page 60