TEELT ▶▶▶ GIETWATER ▶▶▶ WESTLAND
Gietwatervraag en waterlozing Bij 0,1 mmol/l Na in hemelwater en 0,5 mmol/l in aanvullend water
kuub water/hectare/jaar hemelwater
2.000 4.000 6.000 8.000 10.000
0 aanvullend water te lozen water 49% 48% 20% 66 kg N B=500, Na=8 25 kg N B=500, Na=16 20 kg N B=3.000, Na=8 13% 0 kg N
B=3000, Na=16, AO Bron: WUR
Enkele maatregelen die kunnen bijdragen aan het terugdringen van waterlozin- gen (B=bassingrootte in m3 ontvochtiging).
/ha; Na=natriumgrenswaarde in mmol/l; AO=actieve
bruiken of heel sterk concentreren, blijken nog een aantal knelpunten te zitten. On- der andere ontstaat een heel zoute rest- stroom die met name veel chlorides bevat, met concentraties die hoger zijn dan is toegestaan voor lozing op het riool.
Collectieve aanpak
Samenwerking in de regio, ook met partijen buiten de glastuinbouwsector, kan helpen om een robuustere gietwa- tervoorziening te realiseren. Een vorm daarvan is om tijdelijk hemelwater on- dergronds op te slaan en later weer her te gebruiken, met clusters van aange- sloten bedrijven en andere partijen. Zo- als binnen het grootschalige Coastar- project (Waterbank Westland). Omgekeerde osmose zal daarbij nood- zakelijk blijven bij het weer uit de grond halen van het opgeslagen water. Hoewel er later compensatie van de verzilting plaatsvindt met de inbreng van zoet water, blijft er in de droge pe- riodes in zomer en voorjaar sprake van behoorlijke wateronttrekking. Het is dus niet bruikbaar voor gebieden die gevoelig zijn voor bodemdaling. Verder is het nog de vraag of bij hemel-
24
water-infiltratie nog zuivering nodig is, bijvoorbeeld met het oog op eventuele atmosferische depositie of aanwezige stoffen in gietwaterbassins, die niet in het grondwater terecht mogen komen. Eventuele zuivering zal de kostprijs flink kunnen beïnvloeden. Zuurstof uit ge- infiltreerd O2
-rijk hemelwater zou nog
neerslag/vervuiling kunnen veroorzaken bij omgekeerde osmosefilters, zoals bio- filmvorming in combinatie met aanwezig methaan. Al constateren deskundigen dat zuurstof in een brakke wateromgeving snel oxideert. Extra gezuiverd effluent (afvalwater) van waterzuiveringsinstallaties is ook te ge- bruiken in de glastuinbouw. Deze optie blijkt echter nog duur, met name vanwe- ge de fors hoge vastrechtkosten. Bij door- rekening blijken vaste kosten voor de aansluitcapaciteit (grofweg de helft voor
▶ GROENTEN & FRUIT | 30 juli 2021
leidingen en de andere helft voor de zuiveringsinstallatie) uit te kunnen ko- men in de orde van € 5.000 tot € 6.000 per kuub/uur. Zeker als het aanvullend gietwater slechts beperkte tijd, gedu- rende de drie droogste maanden nodig is, drukt dat zwaar op afschrijvingskos- ten van een leidingnetwerk. Bij varia- bele kosten van 13 cent per afgenomen kuub zal waarschijnlijk gerekend moe- ten worden met een totale waterprijs van 2,5 tot 4,5 euro/m2
. De schaal-
grootte zal mede bepalen hoe goed- koop een effluent-zuiveringsinstallatie gerealiseerd kan worden. Het zou de glastuinbouw sterk helpen als er regelgeving komt voor heffingen op medicijnen, om stedelijk afvalwater te zuiveren op onder andere medicijn- resten. Dan betalen burgers mee aan de benodigde zuiveringsinstallatie.
Meer opvang Het grootste effect op reductie van stik- stoflozing is vergroting van de hemelwa- teropvangcapaciteit. Indien er ruimte aan grond voor beschikbaar is, is dit ook de goedkoopste optie. Door het regenwater-
bassin ruim anderhalf keer groter te ma- ken, is de lozingshoeveelheid volgens de modellen terug te dringen naar 65 kuub/ ha, en kan het percentage benodigd aan- vullend grondwater terug van 49% naar 20%. Dit verkleint de stikstoflozing van 66 naar 22 kilo per hectare. Door principes van Het Nieuwe Telen (HNT) toe te passen, en te telen bij 87,5% of 90% relatieve RV in plaats van 80%, is respectievelijk 3 en 6% minder water no- dig. Instraling wegschermen bij 700 of 500 watt/m2
bespaart 6% en 11% water ten
opzichte van niet-schermen. De combina- tie van HNT-maatregelen zal circa 10% be- sparing in de watervraag opleveren. Actieve ontvochtiging van kaslucht en warmteterugwinning helpen volgens de modelberekeningen om de lozing van de hoeveelheid restwater en stikstof met bij- na 14% terug te brengen. Door in combi- natie daarmee ook nog eens maximale bedrijfsoptimalisatie toe te passen met een verhoogde Na-grenswaarde en bas- sincapaciteit, valt de lozing volgens de modellen zelfs volledig naar nul te reduce- ren.
Page 1 |
Page 2 |
Page 3 |
Page 4 |
Page 5 |
Page 6 |
Page 7 |
Page 8 |
Page 9 |
Page 10 |
Page 11 |
Page 12 |
Page 13 |
Page 14 |
Page 15 |
Page 16 |
Page 17 |
Page 18 |
Page 19 |
Page 20 |
Page 21 |
Page 22 |
Page 23 |
Page 24 |
Page 25 |
Page 26 |
Page 27 |
Page 28 |
Page 29 |
Page 30 |
Page 31 |
Page 32 |
Page 33 |
Page 34 |
Page 35 |
Page 36 |
Page 37 |
Page 38 |
Page 39 |
Page 40 |
Page 41 |
Page 42 |
Page 43 |
Page 44 |
Page 45 |
Page 46 |
Page 47 |
Page 48