1054 | WEEK 46-47 13 NOVEMBER 2024


3 Telematicadag


De menselijke factor speelt hier ook een be- hoorlijke rol in. We geven nu eenmaal niet graag ‘ons’ werk uit handen aan de conculle- ga. Maar (IT-) technisch is er veel haalbaar.


Smart Shipping Als derde spreker gaat Patrick Potgraven, programamanager Smart Shipping bij het ministerie van Infrastructuur & Waterstaat (I&W), in op de noodzakelijke wet- en regel- geving rondom nieuwe telematica-toepas- singen bij de navigatie. Hij begint ermee dat er bijvoorbeeld nog helemaal geen regels en eisen bestaan waaraan een ABC moet voldoen. Voorlopig wordt er uitgegaan van de eisen die gesteld worden aan de stuur- hut; maar of dat voldoende is, weet nu nog niemand.


De Telematicadag was ook deze editie druk bezocht.


toekomst voor de kleine binnenvaart geeſt; zeker gezien de geïnvesteerde bedragen.


Zo is er al werk gehaald op de Zaan en zelfs naar de binnenstad van sommige grote steden met de zogeheten ‘E-Pusher’, een modulair opgebouwde elektrisch aange- dreven duwboot. Die boot is niet alleen in Nederland ontwikkeld, maar wordt ook compleet in Nederland gebouwd. Door het modulaire systeem kan de E-pusher naar believen opgeschaald dan wel afgeschaald worden. Bovendien kan deze duwboot in principe op elke gewenste locatie worden geassembleerd, niet per se op een traditi- onele scheepswerf. Nadeel aan dit concept is dat het uitsluitend geschikt is voor kleine waterwegen die niet al te woelig zijn. Dat geldt echter alleen voor het fysieke deel van het nieuwe concept. Het geheim schuilt in de digitale logistiek.


Met het ‘Internet of Cargo’ is een systeem in ontwikkeling dat alle partijen betrekt bij hun deel van het transport. Zo weet de ontvan- ger precies wanneer de lading voor de wal komt. In principe zou een onbemande por- taalkraan klaar kunnen staan om bijvoor- beeld een container op te pikken. Op dat moment kan de verzekering van de lading overgaan naar de ontvanger, wordt de fac- tuur voor het product voldaan aan de fa- brikant en de vrachtprijs per direct overge- maakt naar de vervoerder. Op die manier wordt een hoop geld bespaard, volgens de Bruin.


Bovendien zou, in de ideale wereld, leeg- vaart aanzienlijk kunnen worden geredu- ceerd. Iedere verlader kan zijn of haar lading aanmelden. Die wordt dan gekoppeld aan een geschikte vervoersmodaliteit (ook mo- dal-shiſt) dat in de buurt leeg komt. Als je be- denkt dat lege containers alleen al in Europa zonder enige lading 300 miljard kilometers maken, is daar nog wel wat winst te behalen.


Zo is er ook nog de vraag hoe om te gaan met eventuele overtredingen. De Nederlandse overheid heeſt bijvoorbeeld geen jurisdictie (wettelijke bevoegdheid) over een ABC in België. Van daar uit kan wel een schip op Nederlandse wateren worden bestuurd.


Zijn overtuiging is dat Smart Shipping kan bijdragen aan en veiliger, betere, en concur- rerender binnenvaart. Er zijn drie stadia van Smart Shipping volgens hem: assisterend (daarbij valt te denken aan verkeerscentra- les), remote control (het schip wordt vanuit een ABC bestuurd, maar bemanning is aan boord), en onbemand (alle handelingen vin- den plaats vanuit een ABC). Dat laatste ziet Potgraven in de gewone binnenvaart voorlo- pig nog niet gebeuren.


Gewerkt wordt aan een concept artikel (1.26 BPR) die een ontheffing voor het varen met de zogeheten ‘drones’ met een maximale lengte van twintig meter mogelijk moet ma- ken. Het woord ‘ontheffing’ geeſt al aan dat het nog om een uitzondering gaat die per geval moet worden beoordeeld.


De eerste twee fases zijn al wel volop actu- eel; niet alleen de ABC’s, maar ook met de track-pilots. Er zijn momenteel ongeveer 1200 track-pilots geïnstalleerd. Dat is grof- weg op elf procent van alle binnenvaart- schepen. Uit onderzoek blijkt dat niet het economisch voordeel, maar het gemak er- van, de voornaamste reden voor de aan- schaf is. Vanuit de zaal wordt deze bevin- ding gestaafd. Volgens Potgraven behoort de track-pilot tot het basispakket van telema- tica-toepassingen in de navigatie. Het is als het onderbord bij Lego; je kunt er een heel bouwwerk op bouwen. Je kunt het uitbrei- den met bijvoorbeeld ‘Throttle-control’ en ‘Collission-Warning’.


Als opstapje naar dat laatste heeſt het MARIN In opdracht van het ministerie van


Telematica-award voor Lucia Luijten


I&W onderzoek gedaan naar communi- catie van scheepssystemen tussen sche- pen onderling. Dit concept ‘intenties delen’ moet de vaart veiliger maken zonder men- selijke interventies. Dit onderzoek mondt uit in een praktijkproef die in 2025 zal plaats vinden.


Break-out sessies


Na de lunch vinder er drie ‘break-out’ ses- sies plaats met verschillende thema’s. Bij de plenaire nabespreking daarvan blijkt dat bij alle drie sessies alle thema’s aan bod geko- men zijn. De conclusie is dat digitalisering in de stuurhut steeds verder zal toenemen, er kansen kunnen ontstaan door digitalise- ring in de logistiek, zoals bijvoorbeeld bij


het ‘Internet of Cargo’ en dat er op het gebied van wet- en regelgeving nog heel veel werk verzet moet worden. Zo biedt telemati- ca nieuwe kansen maar kunnen, met name gezinsbedrijven in de klei- ne binnenvaart, het als een bedreiging ervaren.


Aalmoezenier Bernhard van Welzenes overhandigt de Telematica-Award 2024 aan Lucia Luijten, secretaris generaal van de Centrale Commissie Rijnvaart (CCR).


Tijdens de Telematicadag wordt tradi- tioneel de telematica-award uitgereikt aan een persoon die zich in het bijzon- der heeſt ingezet voor de ontwikkeling en implementatie van telematica in de binnenvaart. Dit jaar valt de eer te beurt aan Lucia Luijten, sinds 2015 lid en sinds 1 november 2024 secretaris generaal van de Centrale Commissie Rijnvaart (CCR).


De jury motiveerde haar beslissing als volgt: “Belangrijk is dat via een riviercom- missie als de CCR, de invoering van nieu- we digitale techniek, geharmoniseerd en onderling afgestemd (zowel tussen de lidstaten als ook met de sector) wordt ingevoerd. Met het oog op RIS bijvoor- beeld was men al heel snel met de adop- tie van elektronisch melden (met behulp


van BICS) op de Rijn: de containervaart in 2008, de tankvaart in 2016 en de rest van de schepen in 2021. Ook besloten de Rijnoeverstaten, begin jaren ‘10 van deze eeuw om AIS en Inland ECDIS verplicht in te voeren. Tenslotte wordt in de werk- groep RIS/G constant nagedacht over digi- talisering van het verkeersmanagement en de scheepvaart. Met betrekking tot auto- noom varen heeſt men een model bedacht voor classificatie van autonoom varen en de techniek en de betrokkenheid van de mens. CESNI is ook zeer belangrijk, daar- van vervult men de secretariaatsfunctie. Met name voor digitalisering van de IT van CESNI. De CCR heeſt als riviercommissie een belangrijke voortrekkersrol vervuld bij de invoering van RIS op de Rijn en het denken over autonoom varen.”


Patrick Potgraven aan het woord.


Foto's Jan Douwe Tiemersma


Page 1  |  Page 2  |  Page 3  |  Page 4  |  Page 5  |  Page 6  |  Page 7  |  Page 8  |  Page 9  |  Page 10  |  Page 11  |  Page 12  |  Page 13  |  Page 14  |  Page 15  |  Page 16  |  Page 17  |  Page 18  |  Page 19  |  Page 20  |  Page 21  |  Page 22  |  Page 23  |  Page 24  |  Page 25  |  Page 26  |  Page 27  |  Page 28  |  Page 29  |  Page 30  |  Page 31  |  Page 32  |  Page 33  |  Page 34  |  Page 35  |  Page 36  |  Page 37  |  Page 38  |  Page 39  |  Page 40  |  Page 41  |  Page 42  |  Page 43  |  Page 44  |  Page 45  |  Page 46  |  Page 47  |  Page 48  |  Page 49  |  Page 50  |  Page 51  |  Page 52