Tekst: Marte van Santen Fotografi e: De Beeldredaktie/Marco Vellinga


039


Muziek werkt helend en maakt patiënten weer even mens. Dat merkte IC-verpleegkundige Cor de Koning toen hij zes jaar geleden op zijn werk gitaar begon te spelen. “Als ik zie dat ze genieten, ga ik er ook bij zingen.”


H


et is een patiënt die Cor de Koning (64) in 2018 vraagt zij n gitaar mee te brengen naar de intensive care. “Tij dens een avond- dienst was ik met haar


in gesprek geraakt”, vertelt hij thuis op de bank in Doetinchem. “Al snel kregen we het over muziek. We bleken allebei gitaar te spelen. Op haar verzoek nam ik mij n instrument de volgende dag mee. Kan ik dit wel maken, dacht ik nog. Maar toen ik zag dat de patiënt en haar man al op me zaten te wachten, kon ik niet meer terug. In totaal speelde ik wel een half uur voor ze. Hun dankbaarheid raakte me diep. Vanaf dat moment ben ik vaker met mij n gitaar bij patiënten gaan zitten.”


Ander contact De Koning – de jongste uit een Gelders gezin met acht kinderen – musiceert al zij n hele leven. Maar om daar beroeps- matig iets mee te doen, komt nooit in hem op. Na lts, mavo, havo en vwo kiest hij voor een carrière in de zorg. Tot zij n pensioen afgelopen september werkt hij bij na 43 jaar als verpleegkundige in het Arnhemse Rij nstate ziekenhuis (voor- heen Gemeente Ziekenhuis Arnhem), waarvan de laatste 35 jaar op de afdeling cardiologie en de intensive care. Al die tij d houdt hij zij n muzikale hobby en zij n professie gescheiden. Tot die ene avond ruim zes jaar geleden. “Als het werk het toeliet, pakte ik mij n gitaar erbij . Vooral in de avonddienst, na het eten, of als patiënten moeite hadden om te slapen.


Een nummer of twee was vaak al genoeg om ze te laten ontspannen. Op een andere manier contact maken met een zorgver- lener, los van het ziek zij n, gewoon als mensen onder elkaar, en dan ook nog samen kunnen genieten van muziek; dat doet patiënten én hun naasten goed.” Al snel neemt De Koning behalve


zij n klassieke gitaar ook een western- gitaar mee, zodat hij – letterlij k – op alle muziek smaken kan inspelen, van klassiek tot pop. “De gemiddelde leeftij d op de IC is 60-plus”, zegt hij . “Oude nummers zij n dus favoriet. Bij voorbeeld


verschil maken’


Here comes the sun van The Beatles of You’ve got a friend van Carole King. Om mensen rustig te laten wennen, begin ik meestal instrumentaal. Als ik zie dat ze genieten, ga ik er ook bij zingen.”


Intiem moment De geroutineerde verpleegkundige vindt het eerst best spannend om onder werk- tij d muziek te spelen. “Uiteraard doe ik dat alleen op rustige momenten – op de IC is het vaak hollen of stilstaan. Toch voelde ik me in het begin soms opgelaten. Alsof ik me moest verantwoorden voor mij n gitaarspel. Het is tenslotte geen offi ciële zorgtaak. Terwij l mensen er zo


‘Met een klein gebaar kan ik een groot


veel baat bij hebben. Gelukkig hebben collega’s me nooit met scheve ogen aangekeken. Sterker nog, op een gegeven moment kreeg ik verzoeken of ik ook voor hun patiënten wilde komen spelen.” De Koning herinnert zich een man


voor wie hij regelmatig nummers van onder meer Elvis zong. Ook een keer in aanwezigheid van de zoon van de patiënt, op het dakterras waarover de Arnhemse IC beschikt. Terwij l de man met de wind in zij n haren begon mee te zingen, pakte de zoon de hand van zij n vader vast. “Dat intieme moment, die bij zondere connectie; zonder muziek waren ze er vermoedelij k niet geweest.”


Oproep Inmiddels weet De Koning ook uit eigen ervaring hoe belangrij k menselij k con- tact en afl eiding zij n als je doodziek bent. In april 2020, aan het begin van de pan- demie, liep hij COVID-19 op. Maar liefst 68 dagen lag hij zelf op de intensive care. Nog maanden daarna kon hij niet praten of zelfstandig eten. Een lang revalidatie- traject volgde, waarin gitaarspel hem onder andere hielp zij n fij ne motoriek te trainen. Begin 2022 was hij voldoende hersteld om weer 32 uur per week te kunnen werken. Desondanks besloot hij afgelopen september met vervroegd pensioen te gaan. “Mij n energie en con- centratie zij n nog altij d niet op het oude niveau.” Maar hij blij ft muziek maken op zij n voormalige werkplek. “Met een klein gebaar kan ik voor patiënten een groot verschil maken, en soms zelfs hun hele beleving op de IC veranderen. Dat geeft een fantastisch gevoel.” Tot zij n verdriet heeft De Koning


geen collega’s die zij n muzikale taken kun nen overnemen. “Ik zou willen dat zorginstellingen structureel geld vrij maken voor live muziek. Het brengt zoveel positiefs. Niet alleen voor patiën- ten, maar ook voor het personeel. Tot het zover is, roep ik alle muzikale zorgverle- ners op om ook af en toe op het werk te gaan spelen. Het zal je verbazen wat je daarmee teweegbrengt.”


<


Page 1  |  Page 2  |  Page 3  |  Page 4  |  Page 5  |  Page 6  |  Page 7  |  Page 8  |  Page 9  |  Page 10  |  Page 11  |  Page 12  |  Page 13  |  Page 14  |  Page 15  |  Page 16  |  Page 17  |  Page 18  |  Page 19  |  Page 20  |  Page 21  |  Page 22  |  Page 23  |  Page 24  |  Page 25  |  Page 26  |  Page 27  |  Page 28  |  Page 29  |  Page 30  |  Page 31  |  Page 32  |  Page 33  |  Page 34  |  Page 35  |  Page 36  |  Page 37  |  Page 38  |  Page 39  |  Page 40  |  Page 41  |  Page 42  |  Page 43  |  Page 44  |  Page 45  |  Page 46  |  Page 47  |  Page 48  |  Page 49  |  Page 50  |  Page 51  |  Page 52  |  Page 53  |  Page 54  |  Page 55  |  Page 56  |  Page 57  |  Page 58  |  Page 59  |  Page 60  |  Page 61  |  Page 62  |  Page 63  |  Page 64  |  Page 65  |  Page 66  |  Page 67  |  Page 68  |  Page 69  |  Page 70  |  Page 71  |  Page 72  |  Page 73  |  Page 74  |  Page 75  |  Page 76  |  Page 77  |  Page 78  |  Page 79  |  Page 80  |  Page 81  |  Page 82  |  Page 83  |  Page 84  |  Page 85  |  Page 86  |  Page 87  |  Page 88  |  Page 89  |  Page 90  |  Page 91  |  Page 92