Srebrenica
19
De veteraan, de Haagse commandant, de politicus en de overlevende
D Het drama Srebrenica
Tekst Martin Elands Illustratie Rhonald Blommestijn
die transitie worden samengevat in een naam: Srebrenica. De Nederlandse regering laat zich tussen 1991 en 1994 leiden door de overtuiging dat ons land zich niet mag onttrekken aan zijn verantwoordelijk- heid om voor veiligheid en stabiliteit in Europa te zorgen. Deelname aan vredesmissies is een nieuwe hoofd- taak voor een herstructurerende en afslankende krijgsmacht en het belang daarvan is nergens zo groot als in het eigen Europa.
Dertig jaar geleden. De Berlijnse Muur is gevallen, de Koude Oorlog is over. De wereld slaakt een zucht van verlich- ting. Het einde van de Koude Oorlog heeft echter ook een donkere zijde. Jarenlange onderdrukte gevoelens van nationalisme en etnische spanningen zorgen voor instabiliteit en zelfs gewapende confl icten, bijvoorbeeld op de Balkan en in enkele Afrikaanse landen. Tal van Westerse landen, ook Nederland, beraden zich op de snel veranderende veiligheidssituatie. Uitbarstingen van geweld in onder meer Somalië, Rwanda en Bosnië zor- gen ervoor dat aanvankelijk uitbundig optimisme binnen drie jaar omslaat in somber realisme. Voor Nederland kan
Bosnië Het ‘handhaven’ van de vrede in Bosnië blijkt al in 1992–1993 een stuk weerbar- stiger dan verwacht en onder de blauw- helmen van UNPROFOR vallen tal van slachtoff ers, ook Nederlandse. De internationale gemeenschap kiest voor de vlucht naar voren. Zes moslimen- claves in Bosnië die door Bosnische Serviërs worden belegerd, worden in het voorjaar van 1993 uitgeroepen tot veilige gebieden en beschermd door grondtroepen van de VN. De Bosnisch-Servische bevelhebber Mladic
´
stemt hiermee in op voorwaarde dat de moslimstrijders in de enclaves hun wapens bij de VN-troepen inleveren. VN-baas Boutros-Ghali heeft echter de beschikking over slechts een fractie van de benodigde 34.000 blauwhelmen. Na lang wikken en wegen is Nederland bereid grondtroepen te leveren. De net opgerichte Luchtmobiele Brigade lost in maart 1994 een Canadese compagnie af en levert driemaal een bataljon voor het beschermen van de
´, slagen
Oost-Bosnische enclave Srebrenica. Het troepentekort in Srebrenica en de andere vijf ‘safe areas’ moet worden gecompenseerd met luchtsteun van NAVO-gevechtsvliegtuigen. De geloof- waardigheid van een dergelijke inzet van het luchtwapen is binnen een vre- deshandhavende missie echter gering, vanwege de complexe besluitvorming hierover en de kwetsbaarheid voor represailles van veelal lichtbewapende VN-grondtroepen en VN-waarnemers.
Kansloos Maart 1994. Drie lichtbewapende Nederlandse bataljons, Dutchbat I, II en III, staat een uiterst moeilijke taak te wachten: het beschermen van tien- duizenden moslims in een volledig door Bosnische Serviërs belegerde en uitge- knepen enclave. Ondanks provocaties van de Bosnisch-Servische troepen rond de enclave en van de moslim- strijders van Naser Oric
Dutchbat I en II erin de vrede te handhaven waar geen vrede is. Dat de uitvoerbaarheid valt of staat met de medewerking van de confl ictpartijen, wordt evenwel in juli 1995 pijnlijk dui- delijk. ‘Srebrenica’ is een internationale missie en een internationale verant- woordelijkheid, maar in juli 1995 staan de mannen en vrouwen van Dutchbat III er alleen voor. Kansloos. Niet in staat het drama en de daaropvolgende genocide te voorkomen.
Page 1 |
Page 2 |
Page 3 |
Page 4 |
Page 5 |
Page 6 |
Page 7 |
Page 8 |
Page 9 |
Page 10 |
Page 11 |
Page 12 |
Page 13 |
Page 14 |
Page 15 |
Page 16 |
Page 17 |
Page 18 |
Page 19 |
Page 20 |
Page 21 |
Page 22 |
Page 23 |
Page 24 |
Page 25 |
Page 26 |
Page 27 |
Page 28 |
Page 29 |
Page 30 |
Page 31 |
Page 32 |
Page 33 |
Page 34 |
Page 35 |
Page 36 |
Page 37 |
Page 38 |
Page 39 |
Page 40 |
Page 41 |
Page 42 |
Page 43 |
Page 44 |
Page 45 |
Page 46 |
Page 47 |
Page 48 |
Page 49 |
Page 50 |
Page 51 |
Page 52 |
Page 53 |
Page 54 |
Page 55 |
Page 56 |
Page 57 |
Page 58 |
Page 59 |
Page 60 |
Page 61 |
Page 62 |
Page 63 |
Page 64 |
Page 65 |
Page 66 |
Page 67 |
Page 68 |
Page 69 |
Page 70 |
Page 71 |
Page 72 |
Page 73 |
Page 74 |
Page 75 |
Page 76
