viewen en begon een uitgebreide speurtocht, of zoals zij zelf schrijft, een odyssee, naar het familieverle- den. Een meer dan roerig verleden, waaruit onder meer bleek dat de Duitse familie van moeders kant grotendeels juist ‘goed’ was in de oorlog. Hoe ironisch. “Mijn groot- vader heeft nog meegewerkt aan de voorbereidingen voor de aanslag op Hitler. Ik ben ook best een beetje trots op hem.” Maar wat bezielde haar vader nou om die verkeerde kant te kiezen? Van zijn levenslange straf heeft hij twaalf jaar moeten zitten en in die tijd heeft hij nagedacht over ‘hoe hij ooit zo stom en verblind had kun- nen zijn’. “Hij had enorme spijt”, vertelt Isabel. “Meerdere factoren leken van invloed op zijn keuze: hij had een afkeer van het bolsjewisme, hij wilde onder de verstikkende liefde van zijn moeder vandaan, het avontuur lonkte en hij wilde indruk maken op Stéphanie Westra, een meisje uit een ‘foute’ familie, die steeds meer invloed op hem kreeg. Ook speelde mee dat hij, als baron, bij de Waffen-SS een gelijke start kreeg als alle anderen. Bovendien waren zijn schoolprestaties ver achtergebleven.” Dit alles tezamen dreef hem richting de Waffen-SS, die door de Duitsers overigens afgeschilderd werd als een soort onschuldige padvinderij. Dat dit een grove verdraaiing van de wer- kelijkheid was, bleek al snel toen hij in juni 1941, ingedeeld bij het Standarte Westland, een infanterie- regiment van de SS-Panzer-Division Wiking, deelnam aan operatie Barbarossa, de Duitse aanval op de Sovjet-Unie. Een nachtmerrie vol verschrikkingen; zware gevechten, honger, barre koude en kameraden die sneuvelden bij bosjes. Zijn red- ding komt eind 1941, wanneer de frontarts geelzucht bij hem consta- teert. Hij mag naar huis. Van de 180 man in zijn compagnie zijn er dan nog 18 in leven.


Rechercheur bij de SD Om niet terug te hoeven naar het front, maar ook omdat hij graag Kriminalkommisar wil worden, neemt hij het aanbod aan om recher- cheur te worden bij Sicherheitspo- lizei (SIPO) in Den Haag. Hij denkt zijn roeping gevonden te hebben. Fanatiek spoort hij overvallers op, doet huiszoekingen en verhoort ver- dachten die niet altijd gewone crimi- nelen zijn, maar ook verzetsmensen. Dan waren er wapens gevonden of vervalste persoonsbewijzen. “Tijdens die verhoren werden ver- dachten soms mishandeld, maar uit zijn vonnis blijkt niet dat hij hier- aan mee heeft gedaan. Wel heeft hij zich strafbaar gemaakt aan ernstige bedreigingen”, aldus Isabel. “En een keer is hij meegegaan om joodse onderduikers op te halen. Het was toen eind januari 1945, hij dacht te weten dat de joden toen niet meer uit Westerbork vervoerd werden naar Duitsland, omdat daar geen treinen meer naartoe reden. Die joodse fami- lie is teruggekomen en heeft later tegen hem getuigd. Dat mijn vader medeverantwoordelijk was, daar is hij altijd onder gebukt gegaan.”


Isolatie Na twaalf jaar in de gevangenis wordt Willem Baron van Boetzelaer in 1957 gratie verleend. Zijn moe- der had een brief naar de koningin geschreven waarin zij een deel van de schuld van zijn handelen op zich nam. Willems foute beslissingen zouden een poging geweest zijn om zich te bevrijden van haar verstik- kende zorgen. Willem trekt zich dan terug op het landgoed Boschveld bij Arnhem, hij ontmoet de Duitse Ingrid von der Recke, de latere moe- der van Isabel, en trouwt met haar. Niet alleen moeder Ingrid en vader Willem leven een teruggetrokken bestaan op het landgoed, ook de jonge Isabel leeft geïsoleerd. “Een deel van de familie wilde niets met ons te maken hebben en in sommige


‘Idealisme kan makkelijk misbruikt worden door verkeerde mensen’


Oorlogsouders. Een fami- liekroniek over goed en fout in twee adellijke fami- lies – Isabel van Boetze- laer (Just Publishers, ISBN 9789089750181).


winkels werden we niet eens gehol- pen omdat mijn vader met de Duit- sers had geheuld. Maar gelukkig ben ik op school nooit gepest. Heel veel jaren heb ik het verzwegen. Je hoorde toen alleen maar heldenver- halen; iedereen had wel een oom die in het verzet had gezeten. Het was alsof mijn vader de enige foute Nederlander was geweest. Maar met dit boek ben ik eindelijk uit de kast gekomen. Ik vond dat dit verhaal naar buiten moest komen. De tijd was er rijp voor. Geen geheimen meer. Het voelt als een soort bevrij- ding. En tot nu toe krijg ik alleen maar positieve reacties.”


Idealistisch In haar indrukwekkende boek Oor- logsouders, dat volledig gebaseerd is op waarheid en feiten, oordeelt Isabel nadrukkelijk niet over haar vader. “Ik heb geprobeerd niets te verdraaien en al helemaal niet om iets goed te pra- ten. Voor mij blijft het moeilijk te begrijpen, maar het is niet aan mij om te oordelen. Ik merk wel dat ik min- der hard oordeel over de jongens die zich bij IS aansluiten. Kijk, er zijn grofweg twee type jongeren; zij die veel geld willen verdienen en een Rolex en dure Nikes willen kopen en idealistische jongeren, de jongens die iets voor anderen willen betekenen. Juist die kunnen makkelijk misbruikt worden en voor het karretje van de verkeerde mensen gespannen wor- den. Vrienden hebben daarbij heel veel invloed, zoals eigenlijk ook bij mijn vader. Hij had net zo goed door andere vrienden het verzet mee inge- sleurd kunnen worden.”


mei 2017 55


Page 1  |  Page 2  |  Page 3  |  Page 4  |  Page 5  |  Page 6  |  Page 7  |  Page 8  |  Page 9  |  Page 10  |  Page 11  |  Page 12  |  Page 13  |  Page 14  |  Page 15  |  Page 16  |  Page 17  |  Page 18  |  Page 19  |  Page 20  |  Page 21  |  Page 22  |  Page 23  |  Page 24  |  Page 25  |  Page 26  |  Page 27  |  Page 28  |  Page 29  |  Page 30  |  Page 31  |  Page 32  |  Page 33  |  Page 34  |  Page 35  |  Page 36  |  Page 37  |  Page 38  |  Page 39  |  Page 40  |  Page 41  |  Page 42  |  Page 43  |  Page 44  |  Page 45  |  Page 46  |  Page 47  |  Page 48  |  Page 49  |  Page 50  |  Page 51  |  Page 52  |  Page 53  |  Page 54  |  Page 55  |  Page 56  |  Page 57  |  Page 58  |  Page 59  |  Page 60  |  Page 61  |  Page 62  |  Page 63  |  Page 64  |  Page 65