mijn eigen vaderland’
Door: Anne Salomons Foto’s: privécollectie Jitse Akse
huis? Een thuis heeft hij niet. Jitse Akse zit op een schuiladres, ergens in Nederland. Het afgelopen
jaar heeft hij op zes verschillende plekken gebivakkeerd. Steeds moest hij weer op de vlucht wanneer de grond hem te heet onder de voeten werd. Niet omdat justitie hem op de hielen zat, maar omdat aanhangers van IS via Twitter waren opgeroe- pen hem te doden. “Het Openbaar Ministerie heeft mij wel in gevaar gebracht”, benadrukt Akse. “Dat heeft mij vorig jaar opgepakt en meteen in een persbericht naar buiten gebracht dat ik waarschijn- lijk vervolgd zou worden voor het vermoorden van IS-strijders in Syrië. De hele wereld wist toen dat ik tegen IS had gevochten.” Omdat het toch al bekend was, gaf Akse toen maar een paar interviews. Zelfs CNN besteedde aandacht aan hem. Akse: “Idioot toch, ik ben opgepakt voor het vermoorden van onze vij- and. Dan vraag je je weleens af aan welke kant Nederland staat. Ik voel me verraden door mijn eigen vader- land.”
James Bond-verhaal Toch heeft hij absoluut geen spijt van zijn hulp aan de Koerden. Ruim twee jaar geleden volgde hij hier in Nederland het nieuws over de opmars van IS. De Koerden waren in een hevige strijd verwikkeld om de Koerdische stad Kobani tegen IS te verdedigen. “Ik dacht: niemand doet iets, die Koerden krijgen geen enkele steun. IS moet gestopt worden.” Via Facebook heeft hij zich toen aangemeld bij het Koerdische Volks- beschermingsleger YPG. Ze hadden strijders tekort en zochten vrijwil- ligers. Akse stuurde ook zijn cv op. “Daar vroegen ze wel om.” Hij zegde vervolgens zijn huis op en vertelde zijn moeder dat hij voor een beveili- gingsklus naar Irak ging. Hij werkte nog als beveiliger. Die baan had hij
niet opgezegd. Akse vertelt schuch- ter lachend: “In Syrië werd ik door het beveiligingsbedrijf nog gebeld of ik een evenementje kon beveiligen. Ze wisten helemaal niet dat ik daar zat.” Zijn moeder geloofde maar half dat hij als beveiliger naar Irak ging, maar vroeg niet verder. “En toen werd het een beetje een James Bond-verhaal: ik kreeg instructies om een vlucht naar Irak te nemen en zodra ik geland was een bepaald telefoonnummer te bellen. Een taxichauffeur kreeg aanwijzin- gen mij naar een bepaalde plek te rijden en me daar af te zetten. Daar stond ik dan, midden in de nacht op een verlaten kruispunt, ergens in Irak. Op een gegeven moment werd ik opgepikt en naar een safehouse aan de grens met Syrië gebracht. Van daaruit hebben ze me over de grens gesmokkeld en naar een YPG- kamp in Rojava, in het noorden van Syrië, gereden.”
Strijden In Syrië kon de Joegoslaviëveteraan eindelijk iets doen. Aan zijn uitzen- ding met Dutchbat 3 in 1995 had hij een fikse kater overgehouden, juist door de onmacht, door het gevoel niets te kunnen betekenen. Toen Srebrenica werd ingenomen door de Serviërs zat hij als lucht- mobieler namelijk vast in Zagreb. “De konvooien konden niet meer terug. We moesten langs de zijlijn staan en konden niets uitrichten. Dat was frustrerend en dat vreet aan je. Bovendien hadden we een slecht mandaat, je mocht niks. Daar had ik in Syrië geen last van.” Bij de Koerdische strijders kreeg Akse een korte opleiding en een nieuwe naam Berxwedan, dat verzet betekent. Akse: “Bij de westerlingen en bij veteranen stond ik bekend als The Dutch Falcon of Rojava, de verwijzing falcon was naar het valkje van luchtmobiel.” Ook kreeg hij een nieuwe kalasjnikov die
buitgemaakt was op IS. Dat was mazzel, want de meeste wapens van de Koerden vielen van narigheid uit elkaar. En ook de overige uitrusting had zijn beste tijd gehad. Toch wis- ten de Koerdische strijders samen met Akse en nog een paar wester- lingen, en met behulp van Franse luchtsteun, een flinke opmars te maken en vrijwel het gehele noor- den in handen te krijgen. Meerdere dorpen werden op IS terugveroverd. Wat ze daar aantroffen, valt met geen pen te beschrijven. Akse: “Ik zag een put vol vrouwen en kinde- ren, die waren afgeslacht door IS. We troffen ook een man die hele- maal kreupel was geslagen omdat hij een sigaret had opgestoken. Een sigaret. En ik vond een lesboek hoe je moet bidden en hoe vrouwen zich dienen te kleden. Ik vond er zowaar een in het Duits geschreven lees- boek, een thriller. En veel Turkse spullen. Die Turken dekken IS, dat heb ik zelf meerdere malen gezien. Zo zag ik pick-ups met IS-gewonden Turkije inrijden.” De laatste maand aan het front werd Akse bevorderd tot sluipschutter. Hij kreeg een Dragunov sniper rifle en werd de enige sluipschutter bin- nen zijn peloton, een Tabure dat bestaat uit zo’n vijftig man. Hij was in Nederland ook schietinstructeur geweest, dus daar kon hij prima mee overweg. “Ik voelde me als sniper wel op mijn plek. Ik vond het ook een hele eer.” Over de cultuur en mentaliteit van zijn Koerdische medestrijders is hij zeer lovend. Ze zijn open-minded en vooral heel democratisch. “Ze stemmen overal over.” Soms tot in het absurde. Een keer stonden ze midden in een mijnenveld toen er ter plekke een hele discussie werd gevoerd wat ze zouden doen. Akse kon het met een aantal van zijn medestrijders heel goed vinden. “Ik mis ze nog elke dag”, zegt hij. Met respect vertelt hij ook hoe de Koer-
mei 2017 25
Page 1 |
Page 2 |
Page 3 |
Page 4 |
Page 5 |
Page 6 |
Page 7 |
Page 8 |
Page 9 |
Page 10 |
Page 11 |
Page 12 |
Page 13 |
Page 14 |
Page 15 |
Page 16 |
Page 17 |
Page 18 |
Page 19 |
Page 20 |
Page 21 |
Page 22 |
Page 23 |
Page 24 |
Page 25 |
Page 26 |
Page 27 |
Page 28 |
Page 29 |
Page 30 |
Page 31 |
Page 32 |
Page 33 |
Page 34 |
Page 35 |
Page 36 |
Page 37 |
Page 38 |
Page 39 |
Page 40 |
Page 41 |
Page 42 |
Page 43 |
Page 44 |
Page 45 |
Page 46 |
Page 47 |
Page 48 |
Page 49 |
Page 50 |
Page 51 |
Page 52 |
Page 53 |
Page 54 |
Page 55 |
Page 56 |
Page 57 |
Page 58 |
Page 59 |
Page 60 |
Page 61 |
Page 62 |
Page 63 |
Page 64 |
Page 65
