Column Checkpoint Barry Ik trek de lijn
liever door mijn eigen hart
“Say goodnight to the bad guy…” – Tony Montana
“Bestonden er maar ergens slechte men- sen die niks anders deden dan slechte daden begaan. En was het maar zo gemakkelijk dat we die alleen maar van de rest van ons hoefden te scheiden en te vernietigen. Maar de scheidslijn tus- sen goed en kwaad loopt door het hart van elk mens. En wie is er nou bereid om een deel van zijn eigen hart te ver- nietigen?” Aldus de schrijver Alexan- der Solzjenitsyn. Toch zijn er mensen die zo overtuigd zijn van hun eigen gelijk dat ze zichzelf als enkel ‘goed’ kunnen zien en die scheidslijn buiten zichzelf aanbren- gen. Daarmee creëren ze een wereld, voor zichzelf en anderen, waarin geen plek is voor wederzijds begrip of toe- nadering. Andersdenkenden zijn een bedreiging en de vijand, of het nu om politieke, religieuze of andersoortige overtuigingen en manieren van leven gaat. Wij zijn goed en zij zijn fout. Het schijnt enorm in de mode te zijn. Bij ‘goed’ en ‘fout’ speelt de tijdsgeest ook een grote rol. Ik krijg steevast tra- nen in mijn ogen als ik de verhalen lees van meisjes die na de bevrijding zijn kaalgeschoren en met pek besmeurd, omdat ze verliefd waren geworden. Mijn woede om zoveel wreedheid is enorm, en tegelijkertijd besef ik dat het heel goed mogelijk is dat ik er zelf aan mee zou hebben gedaan wanneer ik toen als jongeman had geleefd. En dat ik dit voor mijzelf erken, wil niet zeg- gen dat ik een soortgelijke fout in de toekomst nooit zal maken. Het vergt enorm veel moed en wijs- heid om in bepaalde situaties en onder bepaalde omstandigheden het juiste te doen. Mensen die dat durven, worden dan ook steevast geëerd en op een voet- stuk gezet. Dat geeft wel aan hoe bijzon- der we dat vinden en hoe moeilijk het is, en misschien hopen we wel dat met die verering een beetje van de goedheid van die persoon op ons afstraalt. En zo
is het omgekeerde ook waar. We hebben de foute personen ook nodig, om ons- zelf aan te spiegelen en te kunnen zeg- gen: zo ben ik niet. We gebruiken dan kwalificaties als ‘onmenselijk’ of ‘beest- achtig’, om ons zoveel mogelijk van zo’n foute persoon te distantiëren en weten met zekerheid dat we zelf nooit zoiets zouden doen. “Wij bepleitten geen uithongering. Maar zolang op hun menu nog kaas prijkt en de overige rantsoenen zich nauwe- lijks onderscheiden van die van ‘nette’ mensen, zijn we nog ver genoeg van de Duitse kampvoeding verwijderd om de riemen wat aan te trekken. Een beetje ondervoeding is voor de ernstigste mis- dadigers niet zo erg.” Een citaat van na de oorlog, betreffende geïnterneerde NSB’ers. En hoe recht- vaardig en verdiend het ook mag klin- ken of misschien wel is: twee fouten heffen elkaar niet op. Ik schrijf dit met ‘de kennis van nu’, en een cynicus zou het ‘gelul achteraf’ kunnen noemen, wat zich dan weer laat vertalen als: Wir haben es nicht gewusst. Ik geloof onmiddellijk dat het heerlijk en volstrekt gerechtvaardigd moet hebben gevoeld, maar het is ook weer niet zo dat moreel besef toen nog moest worden uitgevonden. Ordinaire wraakacties met het ‘histo- risch gelijk’ als rechtvaardiging zijn van alle tijden. Blijkbaar werkt het zo bij ons mensjes: als het zo uitkomt of als we de kans krijgen, dan leggen we de lijn die door ons aller harten loopt bui- ten onszelf, net zo makkelijk, ook van- daag de dag nog. Marteling, moord, discriminatie, zolang het maar in naam van vrijheid, welvaart en democratie gebeurt. Volgens dat principe zijn we niet meer dan gekooide beesten, die af en toe hun ware aard laten zien. Dan trek ik die lijn liever door mijn eigen hart, ook al doet dat pijn.
Barry Hofstede maakte van november ’92 tot mei ’93 als dienstplichtig chauffeur deel uit van het 1e NL/ BE VN Transportbataljon in Centraal-Bosnië, waarna hij tien jaar nodig had om die periode enigszins een plek te geven. Sinds 2002 ontplooit hij zich als (toneel)schrijver. Hij schrijft over uiteenlopende zaken, maar oorlog en veteraan zijn in Nederland zijn terugkerende thema’s in zijn werk. In 2013 ver- scheen zijn eerste boek NL-Peacekeeper. Daarnaast is hij hartstochtelijk muziekliefhebber. Hij denkt nog iedere dag aan wat hij heeft gezien en meegemaakt tijdens zijn uitzending.
mei 2017 17
Foto's: Erik Kottier
Page 1 |
Page 2 |
Page 3 |
Page 4 |
Page 5 |
Page 6 |
Page 7 |
Page 8 |
Page 9 |
Page 10 |
Page 11 |
Page 12 |
Page 13 |
Page 14 |
Page 15 |
Page 16 |
Page 17 |
Page 18 |
Page 19 |
Page 20 |
Page 21 |
Page 22 |
Page 23 |
Page 24 |
Page 25 |
Page 26 |
Page 27 |
Page 28 |
Page 29 |
Page 30 |
Page 31 |
Page 32 |
Page 33 |
Page 34 |
Page 35 |
Page 36 |
Page 37 |
Page 38 |
Page 39 |
Page 40 |
Page 41 |
Page 42 |
Page 43 |
Page 44 |
Page 45 |
Page 46 |
Page 47 |
Page 48 |
Page 49 |
Page 50 |
Page 51 |
Page 52 |
Page 53 |
Page 54 |
Page 55 |
Page 56 |
Page 57 |
Page 58 |
Page 59 |
Page 60 |
Page 61 |
Page 62 |
Page 63 |
Page 64 |
Page 65
