TEELT ▶▶▶ GLAS ▶▶▶ LICHTINSTRALING


Meer groeilicht met lichtomzettende glascoating PAR+


TU Delft scale-up Physee werkt voor de glastuinbouw aan de lichtomzettende glascoating PAR+. De coating moet uv-licht met een golflengte tussen 200 en 400 nanometer omzetten in PAR-licht met een hogere golflengte tussen 400 en 700 nanometer.


VAK | door Harry Stijger P


hysee begon als start-up van on- der de vleugels van TU Delft met het maken van dataleverende en energieopwekkende dubbelglas


ruiten voor kantoren en woningen. De missie van het bedrijfje is om duurzame innovaties te leveren zonder dat daarbij wordt ingeleverd op functionaliteit, esthe- tiek (voor gebouwen) en kosten. “En dat past ook heel goed binnen de glastuin- bouw, omdat we met een coating meer groeilicht gaan leveren door efficiënter gebruik te maken van de zon. Zo maken we de voedselproductie efficiënter en duurzamer”, zegt onderzoeker Sadiq van Overbeek. “Hiervoor werken we nu aan een lumines- cente coating, waarin deeltjes, metallische ionen, met een bijzondere eigenschap zijn verwerkt om uv om te zetten in PAR-licht. Uv-licht wordt geabsorbeerd en dit is te vergelijken met een ‘glow in the dark’-ster, die licht absorbeert en tegelijkertijd ook weer licht uitzendt.” PAR staat voor Photosynthetic Active Radi- ation, en is dus het deel van het zonlicht dat de plant gebruikt voor fotosynthese. Uv-straling heeft meer energie dan PAR en kan daarom worden omgezet in groeilicht. Dat gebeurt wanneer het uv-licht tegen


32


een deeltje in de coating botst en er als PAR-licht uit komt. Van Overbeek: “Een paar procent van de ionen in de coating is al voldoende om het uv-licht om te zetten in maximaal 7,5% PAR-licht. Hierdoor komt er meer groeilicht in de kas. Het PAR- licht dat van buiten komt, gaat gewoon door de coating heen en blijft onaange- tast.”


Lichtomzetting instelbaar Hoe meer ionen er in de coating zitten, hoe meer uv wordt omgezet. Er is ook uv- licht dat geen deeltjes tegenkomt en niet


wordt omgezet, maar gewoon door het glas gaat. Dat is van belang voor de hom- mels in de kas, die ten minste 7% uv-licht nodig hebben om te kunnen zien waar ze vliegen. “We kunnen het aantal deeltjes tunen. Als bijvoorbeeld een teler wil dat er nog 50% uv doorheen gaat, omdat de planten dat nodig hebben, dan passen we daar de hoeveelheid deeltjes in de coating op aan”, vertelt de onderzoeker. Er komen twee verschillende typen coa- ting: een permanente (sputter coating) en een spraycoating. De permanente coating, die in de fabriek wordt aangebracht, blijft vijftien jaar werkzaam. De spraycoating kan een teler of loonwerkbedrijf zelf op het glas aan- brengen en er ook zelf weer afhalen. Voor beide coatings werkt het bedrijf er naar- toe dat de lichtomzetting instelbaar is. Van Overbeek: “In de zomer kan een teler


Een proefstukje glas met luminescente coating, waarin de deeltjes (metallische ionen) zichtbaar zijn.


▶GROENTEN & FRUIT | 27 maart 2020


FOTO’S: HARRY STIJGER


Page 1  |  Page 2  |  Page 3  |  Page 4  |  Page 5  |  Page 6  |  Page 7  |  Page 8  |  Page 9  |  Page 10  |  Page 11  |  Page 12  |  Page 13  |  Page 14  |  Page 15  |  Page 16  |  Page 17  |  Page 18  |  Page 19  |  Page 20  |  Page 21  |  Page 22  |  Page 23  |  Page 24  |  Page 25  |  Page 26  |  Page 27  |  Page 28  |  Page 29  |  Page 30  |  Page 31  |  Page 32  |  Page 33  |  Page 34  |  Page 35  |  Page 36  |  Page 37  |  Page 38  |  Page 39  |  Page 40  |  Page 41  |  Page 42  |  Page 43  |  Page 44  |  Page 45  |  Page 46  |  Page 47  |  Page 48