COLUMN ▶▶▶ ‘Stroomversnelling bij autonoom telen’ door Joris Mulders, Delphy “K


un je me horen?” “Je mi- crofoon staat nog uit.” “Kun je mijn muis zien?” Het is slechts een greep


uit een paar van de meest voorkomende zinnen tijdens vergaderingen afgelopen maanden. Thuis werken, inbellen en skypen, we doen het allemaal nu. De afgelopen maanden hebben dan ook voor een stroomversnelling gezorgd op het gebied van telen op afstand, online teeltadvies en de heilige graal: autonoom telen. Vorig jaar had de autonoom telen challen- ge van de WUR al internationaal de aan- dacht, maar dit jaar – en met name de af- gelopen maanden – lijkt de interesse alleen maar groter te worden. Op het moment van schrijven is de chal- lenge bijna afgerond en is het dan ook tijd


om de balans op te maken en te zien wat we geleerd hebben. Als teeltadviseur in het The Automators- team van Delphy en 30 MHz is het me vooral opgevallen dat we echt al heel ver komen. Ons teeltsysteem heeft afgelopen half jaar een goede, sterke plant weggezet waar we trots op mogen zijn. En ook onze concullega’s hebben een goede teelt gere- aliseerd, als ik de (nu nog anonieme) cij- fers mag geloven. Natuurlijk vallen er nog genoeg zaken te verbeteren. Het is me bij- voorbeeld opgevallen dat, met al onze sensoren en modellen, we ‘generatief’ en ‘vegetatief’ nog niet goed weten te van- gen. En dat terwijl telers geen gesprek kunnen voeren zonder deze woorden te gebruiken. Ook software-ontwikkelaars kunnen weinig met deze subjectieve ter- men. Pas als we die vraag goed hebben beantwoord, zal de autonome teelt echt de tuinbouw veroveren.


‘Met led langer doorbelichten’


TOMAAT “Merlice met tussenlicht van leds heeft grovere tomaten bovenin de plant. Met alleen Son-T, waar we wat voorzichtiger hebben belicht, zijn de tomaten momen- teel fijner”, concludeert Theo van der Kaaij in Berlikum (Fr.). “Het gewas in de kas met hybride belich- ting heeft heel generatief gestaan. Nu groeit het gewas weer en staat het er ‘lek- ker fris’ bij.” In de kas met alleen Son-T belichting is in week 18 gestopt met belichten. “We heb- ben de belichting eerder afgeschakeld, omdat de planten het niet aankonden en moesten herstellen. Het gewas had de stikstof geheel uit de steenwolmat opge- nomen en heeft dus heel generatief ge- staan. Nu staat het gewas er weer fris en groen op. We hebben wel minder belicht, maar toch dezelfde productie als met de interlights in de andere kas. Met het tus-


Theo van der Kaaij


senlicht in de kas gaan we wel door, waardoor we meer zomerproductie ver- wachten en een beter eindschot. Hier zit dan een stukje meerwaarde in het voor- deel van interlights, is onze ervaring.” Plagen zijn onder controle. “De Macrolo- phussen zijn nu goed aanwezig, maar er is nog geen prikschade. We monitoren dat met tellingen en zien dat de biologi- sche bestrijder met een of twee per plant op niveau is. Vorig jaar waren dat er vijf


tot zes of zelfs meer. Dat is te veel.” “We zijn met een nultolerantie begonnen en willen eigenlijk biologisch telen. Het is moeilijk om een biologisch evenwicht te krijgen, maar dat gaat nu goed.” In alle kassen is wel twee keer onderdoor gespoten met spuitzwavel tegen galmijt. De teler is tevreden over zijn onbelichte teelt van Marinice, omdat het gewas er sterk bij staat. “Toch vind ik de plant niet mooi, vanwege de trosinplant en rommel op de tros. De tros staat iets omhoog. Je wilt een tros hebben die naar beneden af- buigt en stevig wordt. Knikken van tros- sen is niet aan de orde, maar was wel onze angst. Na de zevende tros zijn ze niet meer gebeugeld. Toch zijn er geen trossen geknikt.” Het ras heeft door geribde bloemen ook last van bonkjes. “Deze halen we er met de trossnoei af. Dat kost meer arbeid dan bij Merlice, maar is verder goed te doen.”


▶GROENTEN & FRUIT | 5 juni 2020 19


FOTO: ANNE VAN DER WOUDE


FOTO: DELPHY


Page 1  |  Page 2  |  Page 3  |  Page 4  |  Page 5  |  Page 6  |  Page 7  |  Page 8  |  Page 9  |  Page 10  |  Page 11  |  Page 12  |  Page 13  |  Page 14  |  Page 15  |  Page 16  |  Page 17  |  Page 18  |  Page 19  |  Page 20  |  Page 21  |  Page 22  |  Page 23  |  Page 24  |  Page 25  |  Page 26  |  Page 27  |  Page 28  |  Page 29  |  Page 30  |  Page 31  |  Page 32  |  Page 33  |  Page 34  |  Page 35  |  Page 36  |  Page 37  |  Page 38  |  Page 39  |  Page 40  |  Page 41  |  Page 42  |  Page 43  |  Page 44  |  Page 45  |  Page 46  |  Page 47  |  Page 48