1017 | WEEK 24-25 14 JUNI 2023


Zwaar jaar voor binnenvaart, maar goed vooruitzicht met goed gevuld orderboek en innovaties


ROTTERDAM De jachtbouw en de shortsea heeſt het goed gedaan het afgelopen jaar, de andere categorieën, waaronder de binnen- vaart, hadden het zwaar. Dat blijkt uit het jaarverslag van maritieme belangenbeharti- ger Netherlands Maritime Technology (NMT). Positief is volgens NMT wel dat veel orderboe- ken stijgen voor de komende tijd.


De binnenvaartsector had het zwaar: werden er zeventig schepen opgeleverd in 2021, in 2022 waren dat er veertig. Het aantal nieuw gecon- tracteerde schepen ligt met 54 stuks in 2022 op een gelijk niveau als de 53 stuks in 2021. De da- ling in het aantal opleveringen in 2022 past bij de lagere orderintake van 2021. Daarnaast zorg- den prijsstijgingen en verstoringen in de toele- verketen ook voor uitdagingen en vertragingen bij het opleveren van nieuwe schepen.


Het orderboek is voor komende tijd gevuld met 84 ladingvervoerende schepen. Het aandeel drogelading- en containerschepen is toegeno- men. Bij de nieuwe ladingvervoerende sche- pen blijſt veel aandacht voor duurzaamheid waaronder schepen die op nieuwe duurzame brandstoffen zoals waterstof en methanol gaan varen. Er wordt ook meer en meer rekening gehouden met laagwatercondities bij nieuwe schepen.


Ook bij passagiersschepen en veerponten, is de groeiende vraag naar duurzaam transport en voortstuwingsontwikkelingen zoals waterstof, methanol en elektriciteit te zien. De reparatie liet goede bezettingscijfers zien.


Bij de passagiersschepen stond 2022 in het te- ken van herstel na de coronacrisis, de orderin- take is gestegen van vier naar tien stuks. Het orderboek is van acht naar dertien passagiers- schepen gestegen in 2022. Hiermee zet de op- gaande lijn van vorig jaar door. Het aantal op- leveringen in 2022 lag op vijf stuks, maar zal de komende jaren weer toenemen.


Bij de veerponten en -boten is de orderintake iets gestegen van drie stuks in 2021 naar vier stuks in 2022. Daarmee is de orderintake nog niet gekomen op de aantallen van eerdere ja- ren. Het aantal opleveringen is gelijk gebleven met zes stuks in 2022. Het orderboek is iets ge- daald van 18 naar 16 stuks, er komen dus nog


wel de nodige opleveringen aan. Opvallend in het orderboek zijn twee veerboten die volledig elektrisch en autonoom zullen gaan varen, dit segment blijſt voorop lopen met innovatieve ontwikkelingen.


In 2022 zijn er in de binnenvaart ook weer di- verse onderhouds- en reparatiewerkzaamhe- den verricht door de binnenvaartwerven. Er was wederom een goede bezetting van de hel- lingen en dokken dit jaar, opvallend was het hoge aantal aan- en verkoopkeuringen van schepen die aan Oost-Europa waren verkocht om graan uit de Oekraïne te vervoeren over de Donau. Daarnaast worden steeds meer Stage V-motoren geplaatst, onder andere dankzij een succesvolle subsidieregeling. In 2022 is ook ge- start met de ombouw van een binnenvaart- schip dat op waterstof gaat varen, deze zal in 2023 in de vaart komen en waarschijnlijk volgen meer van deze grote ombouwprojecten om de binnenvaart te verduurzamen.


Visserij


De visserijsector kampte ook met uitdagingen, onder andere door hoge gasolieprijzen en off- shore windparken waar niet meer gevaren mag worden. Tachtig schepen zijn inmiddels aange- meld voor de saneringsregeling die de overheid heeſt ingesteld. In de bedrijfsvaartuigensector (werkschepen, sleep- en duwboten, patrouil- leboten en klein baggermaterieel) ging het niet veel beter. Met 18 opgeleverde schepen en elf nieuwe orders in 2022 is deze niche erg mager te noemen.


Superjachtbouw De Nederlandse superjachtbouwers behouden hun toppositie in de wereldwijde markt, vooral dankzij vakmanschap, innovatie en hoge pro- ductkwaliteit. In 2022 werden 25 nieuwe orders geplaatst, waarmee het totale orderboek uit- kwam op 69 jachten met een totale waarde van 6,6 miljard euro.


Maritieme toeleveranciers Maritieme toeleveranciers hebben een cruci- ale rol gespeeld in de sector, ondanks dat zij te maken hadden met stijgende energie- en in- koopprijzen, Europese sancties tegen Rusland, vertragingen in projecten als gevolg van leve- ringsproblemen en een tekort aan beschikbare arbeidskrachten.


Investeringen Verschillende elektrotechnische, constructie-, componenten- en dienstverlenende bedrijven investeerden in technologische innovaties en duurzame oplossingen om de sector te verster- ken en het hoofd te bieden aan de veranderen- de marktomstandigheden.


De totale omzet in deze niches steeg in 2022 met 10,9 procent naar 4,2 miljard euro (3,8 mil- jard euro in 2021). Daarbij wordt ongeveer 57 procent gegenereerd door export.


Het aantal eigen werknemers steeg van 17.812 personen in 2021 naar 18.577 in 2022. Het aan- tal ingeleende werknemers nam met meer dan 500 personen toe tot 2.532 personen.


Grote thema’s zijn en blijven verduurzaming en digitalisering. Steeds meer slimme syste- men worden aan boord van schepen gekop- peld. Toeleveranciers richten zich ook meer op het digitaal monitoren van de equipment en het onderhoud ervan. Daarnaast hebben mari- tieme toeleveranciers weer veel inspanningen geleverd op het gebied van verduurzaming en bieden ze een breed scala aan duurzame oplos- singen, zoals accu’s, restwarmte-terugwinsyste- men en zeer efficiënte aandrijvingssystemen.


In het eerste kwartaal van 2022 begon de oor- log in Oekraïne, een grote humanitaire tra- gedie. De ingestelde sancties tegen Rusland zijn hard en ingrijpend en blijven ook voor de Nederlandse maritieme toeleveranciers niet zonder gevolgen. Zij hebben hun zakelijke ac- tiviteiten met Rusland stopgezet. Leveringen aan nieuwbouwprojecten gingen niet meer door en er ging ook een streep door de ver- koop van reserveonderdelen aan een, in som- mige gevallen langdurig opgebouwd, Russisch klantenbestand.


Daarnaast bleven wereldwijde toeleverings- ketens onder druk staan, wat resulteerde in vertragingen en voorraadtekorten. De hogere grondstoffenprijzen, energieprijzen, transport- kosten en arbeidstekorten zorgden voor druk op de winstgevendheid en concurrentiepositie. Door de alsmaar stijgende prijzen was het in sommige gevallen lastig om een solide project- begroting te maken en dit leidde geregeld tot uitstel van nieuwe projecten.


Toekomst


De Nederlandse scheepsbouwsector blijſt zich inzetten voor innovatie, duurzaamheid en vakmanschap. Dit zijn de elementen waarmee de sector concurrerend kan blijven. Ondanks de vele serieuze uitdagingen zijn er volgens NMT volop kansen om te groeien, zowel natio- naal als internationaal.


Onder de 451 leden van NMT leeſt het idee dat de bedreigingen voor de Europese scheeps- bouw- en toeleveringsindustrie zijn toegeno- men. Nederland is steeds afhankelijker gewor- den van China als werkplaats en afzetmarkt en daarbij zijn China, Zuid Korea en Japan zeer geduchte concurrenten. In twintig jaar tijd is meer dan de helſt van het Europese marktaandeel van commerciële zeeschepen vertrokken van Europa naar China.


Om te blijven bestaan en floreren, grijpen Nederlandse bedrijven de kansen aan die hun positie kunnen versterken. Verduurzaming (en de snelheid daarvan) is daar een van de be- langrijkste van. Het Maritiem Masterplan zet hier dan ook vol op in: door nu in klimaatneu- trale schepen te investeren, kan Nederland de kloof tussen R&D en brede marktopschaling overbruggen en haar internationale concur- rentiepositie in de vier strategische eindmark- ten versterken en uitbouwen. Deze markten zijn: kust- en binnenvaart, natte waterbouw, offshore wind en maritieme veiligheid.


Oplossingen voor maatschappelijke uitda- gingen NMT ziet een belangrijke rol weggelegd voor de maritieme maakindustrie als het gaat om het oplossen van maatschappelijke uitdagin- gen, waaronder duurzaam transport, de stij- gende zeespiegel, het aanboren van schone energiebronnen, het produceren van (plant- aardig) voedsel uit zee en veiligheid.


Dit besef is inmiddels ook bij de Nederlandse overheid geland. Betrokkenen zijn gestart met het gezamenlijk opstellen van een sectoragen- da, die eind september wordt gepresenteerd. Marja van Bijsterveldt-Vliegenthart, burge- meester van Delſt en oud-minister van onder- wijs, is door minister van Economische Zaken en Milieu Micky Adriaansen aangesteld als ge- zant om dit omvangrijke traject te begeleiden.


21


IVR-congres vooral gericht op duurzaamheid en innovatie


Inauguratie Hans Cappon lector Water Technology


VLISSINGEN Hoogleraar Hans Cappon wordt woensdagmiddag 14 juni geïnaugureerd als lector Water Technology bij Hogeschool Zeeland. De plechtigheid vindt plaats in de HZ-vestiging te Middelburg. Vanaf 14.00 uur is er een symposium met verschillende sprekers.


“Watertechnologie gaat over het juiste water, op de juiste plek op het juiste moment”, zegt Cappon. “In


een deltagebied als Zeeland dat ver- zilt, vernat in de winter en verdroogt in de zomer is het een grote opgave om belanghebbenden zoals indus- trie, landbouw, inwoners en natuur


van voldoende, kwalitatief goed wa- ter te voorzien.” In zijn acceptatie-


rede ‘Schoonheid van water in het geding’ zet Cappon uiteen wat wa- tertechnologie kan bijdragen aan dit vraagstuk.


Hans Cappon. Foto HZ


Van Bijsterveldt bezoekt Duurzaamheidsfabriek


AMSTERDAM Voor de eerste keer in tien jaar was het jaarlijkse IVR-congres in Nederland, van woensdag 24 tot en met vrijdag 26 mei. Meer dan 200 leden uit tien verschillende Europese landen kwamen naar Amsterdam om de stand van zaken te bespreken.


Diverse sprekers gaven acte de présence. Terugkerende thema’s tijdens de presentaties


was de vergroening, verduurzaming en inno- vatie. Ook personeelstekorten in de branche kwamen ter sprake. Digitalisering, data-deling en thema’s zoals de waterstoſtransitie zijn aan bod gekomen. IVR viert in 2024 het 150-jarig jubileum. Het congres zal volgend jaar zijn in Frankfurt am Main, de stad waar het 150 jaar geleden begon voor IVR.


DORDRECHT Marja van Bijsterveldt, mari- tiem gezant, is donderdag 8 juni op bezoek geweest bij de Duurzaamheidsfabriek in Dordrecht. Ze sprak onder andere over de onderwijsuitdagingen in de Drechtsteden en bezocht de werf van Kooiman Marine Group.


Van Bijsterveldt heeſt er ook gesproken met


Henrik en Janne van Wouwe van het Da Vinci College. In de Duurzaamheidsfabriek besprak ze onder andere de positie van het maritieme cluster en human campital met de regionale overheid en het onderwijs. Van Bijsterveldt is behalve burgemees- ter van Delſt ook gezant voor de maritieme maakindustrie.


Page 1  |  Page 2  |  Page 3  |  Page 4  |  Page 5  |  Page 6  |  Page 7  |  Page 8  |  Page 9  |  Page 10  |  Page 11  |  Page 12  |  Page 13  |  Page 14  |  Page 15  |  Page 16  |  Page 17  |  Page 18  |  Page 19  |  Page 20  |  Page 21  |  Page 22  |  Page 23  |  Page 24  |  Page 25  |  Page 26  |  Page 27  |  Page 28  |  Page 29  |  Page 30  |  Page 31  |  Page 32  |  Page 33  |  Page 34  |  Page 35  |  Page 36  |  Page 37  |  Page 38  |  Page 39  |  Page 40  |  Page 41  |  Page 42  |  Page 43  |  Page 44  |  Page 45  |  Page 46  |  Page 47  |  Page 48  |  Page 49  |  Page 50  |  Page 51  |  Page 52  |  Page 53  |  Page 54  |  Page 55  |  Page 56