36


Blik van buiten


Marjolein Koster


over Bosnië W


niet. Ook de mensen in Bosnië niet’


wil oorlog, natuurlijk


‘Niemand checkpoint


‘Wat hebben ze met mij n stad gedaan?’ Mij n goede vriend Dragan schudt zij n hoofd. Banja Luka, de hoofdstad van Republika Srpska, stond de eerste dagen van het jaar in het teken van militair vertoon, parades, toespraken en nationa- listische liederen. Elk jaar vieren de Bosnische Serviërs deze illegale feestdag, maar dit jaar is het anders. Want sinds afgelopen zomer voert Milorad Dodik, de leider van de Bosnische Serviërs, de spanningen in Bosnië op. Het begon met een blokkade van de nationale instituties, omdat Dodik het oneens was met het verbod op genocideontken- ning. Inmiddels is hij zo ver dat het Servische deel zich terugtrekt uit meerdere ministeries, waaronder Defensie. Met andere woorden, Dodik zet concrete stappen in de richting van een eigen leger. Met zij n oorlogsretoriek gooit Dodik olie op het vuur van de nationalis- tische groepen in Bosnië. Met als gevolg dat ik op bij na elke straathoek in Banja Luka het gezicht zie van generaal Ratko Mladic, de ‘slager van Srebrenica’, die een levenslange


gevangenisstraf uitzit. ‘Ik word er letterlij k misselij k van als ik het zie’, zegt Dragan. Twee maanden geleden wuifde hij de spanningen nog weg. ‘Het is gewoon verkiezingsretoriek, niets meer dan dat.’ Maar zij n stemming is veranderd. Het Verdrag van Dayton heeft de oorlog in 1995 gestopt. Een kunstma- tige vrede, deels gecreëerd door het Westen. Geen definitieve oplossing, maar één om meer slachtoffers te voorkomen. Niemand wil oorlog, natuurlij k niet. Ook de mensen in Bosnië niet. Ze zij n net als jij en ik bezig met het opbouwen van hun leven. Een studie volgen, trouwen, kinderen krij gen en natuurlij k af en toe een ‘slivovitz’ in de ‘kafana’. Maar in een regio waar het trauma zo diep zit, kan angst de leidende emotie worden. En daar maken politici graag gebruik van. We moeten af van het frame dat Bosnië nu eenmaal een land is waar groepen elkaar continu in de haren vliegen. Dat legitimeert de oorlogsre- toriek van Dodik én geeft het Westen een reden om niet in te grij pen. Terwij l we juist vanwege dat vredesverdrag een verantwoordelij kheid hebben in dit land. Dan ineens lichten Dragans ogen op. ‘Heb je gezien wat ze op de brug gedaan hebben?’ Hij laat me een foto zien. Graffiti van het gezicht van Mladic, maar dan met de tekst ‘Peace, not war’ eroverheen gespoten. Als je goed zoekt, is er nog een sprankje hoop te vinden.


Marjolein Koster is freelance journa- list en focust zich op de westelij ke Balkan. Ze maakte onder andere een podcastserie over Srebrenica, waarin ze zowel met veteranen als met nabestaanden sprak. Momenteel verdeelt ze haar tij d tussen Nederland en Bosnië.


Page 1  |  Page 2  |  Page 3  |  Page 4  |  Page 5  |  Page 6  |  Page 7  |  Page 8  |  Page 9  |  Page 10  |  Page 11  |  Page 12  |  Page 13  |  Page 14  |  Page 15  |  Page 16  |  Page 17  |  Page 18  |  Page 19  |  Page 20  |  Page 21  |  Page 22  |  Page 23  |  Page 24  |  Page 25  |  Page 26  |  Page 27  |  Page 28  |  Page 29  |  Page 30  |  Page 31  |  Page 32  |  Page 33  |  Page 34  |  Page 35  |  Page 36  |  Page 37  |  Page 38  |  Page 39  |  Page 40  |  Page 41  |  Page 42  |  Page 43  |  Page 44  |  Page 45  |  Page 46  |  Page 47  |  Page 48  |  Page 49  |  Page 50  |  Page 51  |  Page 52  |  Page 53  |  Page 54  |  Page 55  |  Page 56  |  Page 57  |  Page 58  |  Page 59  |  Page 60  |  Page 61  |  Page 62  |  Page 63  |  Page 64  |  Page 65  |  Page 66  |  Page 67  |  Page 68  |  Page 69  |  Page 70  |  Page 71  |  Page 72  |  Page 73  |  Page 74  |  Page 75  |  Page 76