10 Dossier
Nut en noodzaak van missies
Waar doen we het voor?
Vier deskundigen laten vanuit het eigen vakgebied hun licht schijnen over de vraag wat het nut en de noodzaak van missies is: een veiligheidsexpert, antropoloog, econoom en politicoloog.
Tekst Johan Kroes Illustratie Olivia Ettema De veiligheidsexpert
Met anderhalve man kun je geen vrede brengen
Als een van Nederlands meest geraadpleegde veilig- heidsexperts is Rob de Wijk enigszins sceptisch over nut en noodzaak van missies. Mandaat en middelen zijn vaak ontoereikend. ‘Ik geloof wel in kleinschalige interventies, met een beperkte doelstelling. Neem bijvoorbeeld operatie Enduring Freedom eind 2001, gericht tegen Al-Qaida en het talibanregime. Een succesvolle missie, in tegenstelling tot de stabilisatiemissie ISAF die hierop volgde. Dit soort grote missies hebben vaak te maken met een gebrek aan middelen en te veel verschillende (politieke) doelstellingen. Je kunt dan wel van alles doen, maar met anderhalve man en een paardenkop kun je geen vrede brengen. Uiteraard is er in Afghanistan van alles bereikt, maar je wilt de oorlog winnen en niet alleen een veldslag. Inmiddels is het tribale geweld opnieuw opgelaaid, de taliban weer volop actief en zijn sommige delen van het land min of meer terug bij af. Als succesvolle interventies zie ik de missies in Kosovo (KFOR), de antipiraterijmissie en onze inbreng op delen van de Balkan. Relatief simpele missies. Het succes op de Balkan is onder meer toe te schrijven aan het feit dat deze landen perspectief hadden op toetreding tot de EU en de NAVO, waardoor ze gemotiveerd waren om hun conflicten bij te leggen. Dat Nederland dit tot nu toe heeft tegenge-
houden, zie ik als een fout van historische proportie. Overigens is het lastig te bepalen of een interventie zinvol is geweest. Rondom het grote merengebied in Afrika, in landen als Burundi en Rwanda, hebben we niet geïnterveni- eerd, met als gevolg een vreselijke genocide. Nu zijn deze landen redelijk stabiel en welvarend. Bosnië-Herzegovina, waar we wel hebben ingegrepen, is er in vergelijking met Rwanda en Burundi niet erg op vooruitgegaan. Een mogelijke verklaring hiervoor is dat je een deksel op een kokende pan legt als je ingrijpt. Dan gaat iedere dynamiek eruit, die je juist nodig hebt om tot oplossingen te komen. Het is lastig te zeggen wat er in de toekomst nog nodig is aan missies, maar duidelijk is dat er iets aan de hand is. Neem de toegenomen agressie van Rusland. Het is lastig om hier de vinger op te leggen omdat het gaat om hybride dreigingen, zoals het beïnvloeden van verkiezingen, aanslagen, nepnieuws en cyberaanvallen. De manier waarop onze veiligheid bedreigd wordt, is fundamenteel veranderd. Het klassieke conflict zie ik niet zo snel terug- komen. Dan kom je al snel uit bij het gebruik van kernwa- pens en dat wil iedereen voorkomen.’
Rob de Wijk
Rob de Wijk (65) is vanaf 2007 directeur van het Den Haag Cen- trum voor Strategische Studies (HCSS) en hoogleraar internati- onale betrekkingen aan de Uni- versiteit Leiden. Hij schreef een dozijn boeken, waaronder het dit jaar verschenen boek De nieuwe wereldorde – Hoe China sluipen- derwijs de macht overneemt.
Page 1 |
Page 2 |
Page 3 |
Page 4 |
Page 5 |
Page 6 |
Page 7 |
Page 8 |
Page 9 |
Page 10 |
Page 11 |
Page 12 |
Page 13 |
Page 14 |
Page 15 |
Page 16 |
Page 17 |
Page 18 |
Page 19 |
Page 20 |
Page 21 |
Page 22 |
Page 23 |
Page 24 |
Page 25 |
Page 26 |
Page 27 |
Page 28 |
Page 29 |
Page 30 |
Page 31 |
Page 32 |
Page 33 |
Page 34 |
Page 35 |
Page 36 |
Page 37 |
Page 38 |
Page 39 |
Page 40 |
Page 41 |
Page 42 |
Page 43 |
Page 44 |
Page 45 |
Page 46 |
Page 47 |
Page 48 |
Page 49 |
Page 50 |
Page 51 |
Page 52 |
Page 53 |
Page 54 |
Page 55 |
Page 56 |
Page 57 |
Page 58 |
Page 59 |
Page 60 |
Page 61 |
Page 62 |
Page 63 |
Page 64 |
Page 65 |
Page 66 |
Page 67 |
Page 68 |
Page 69 |
Page 70 |
Page 71 |
Page 72 |
Page 73 |
Page 74 |
Page 75 |
Page 76 |
Page 77
