Dubbel Check
‘Geen spionnen-DNA nodig gehad!’
Indiëveteraan Pleunis van der Zouw diende van augustus 1948 tot februari 1953 als seiner-codeur bij de Koninklijke Marine. Daarna werkte hij onder meer bij de Binnenlandse Veiligheidsdienst. Volgens hem geen romantisch werk waarvoor je behept moet zijn met ‘spionnen-DNA’.
Door: Christ Klep, foto’s: Birgit de Roij N BVD
Zijn carrière liep na de repatriëring uit Nederlands-Indië (zomer 1951) via de Utrechtse politie (1953-1957) naar de Binnenlandse Veiligheidsdienst (BVD, sinds 2002 de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst AIVD). Bij de BVD zou hij bijna dertig dienstjaren volmaken. Helpt het dan om behept te zijn met ‘spionnen- DNA’? “Helemaal niet.” Zijn keuze voor de BVD werd eerder ingegeven door een nuchtere afweging: het was een grotere organisatie en de carrièremogelijkheden waren er gewoonweg beter. Van der Zouw ontzenuwt ook de gedachte dat het geheimedienstenwerk aan elkaar hangt van liters onzichtbare inkt en bloedstol- lende achtervolgingen in snelle auto’s. Inlichtingenwerk is in zijn ogen bovenal een kwestie van het aan elkaar plakken van stukjes informatie. “Zie het als een soort legpuzzel.” De informatie komt van de eigen dienst of van de zusterdiensten in binnen- of buitenland. “Daar laat je dan je analyses op los.” Hij heeft het nooit moeilijk gevonden om zaken geheim te houden. Het werd een soort tweede natuur om te zwijgen over het werk. “Je sprak er gewoon met nie- mand over. Ook niet met mijn vrouw, hoewel die natuurlijk wel wist wat ik beroepsmatig zoal deed. Ze heeft me bij dit alles behoorlijk moeten vertrouwen. Want ik was regelmatig hele avonden weg. Ze had er zomaar iets bij kunnen den- ken! Gelukkig hadden we een hecht huwelijk.”
32 APRIL 2015
Naam en leeftijd: Pleunis van der Zouw (85) Rang en functie: seiner 1e klasse Uitzending: Nederlands-Indië Is nu:
gepensioneerd Hobby’s:
lezen, bridgen, klussen en van de natuur genieten Hekel aan:
onverdraagzaamheid en zelfoverschatting Beste oorlogsboek: Sonny Boy
a de Hongerwinter en enkele administratieve baantjes ontwaakten bij Van der Zouw meer avontuurlijke gedachten. Hij meldde zich aan bij het Korps Mariniers, dat hem ‘lichamelijk te licht’ bevond. Als 17-jarige zette hij vervolgens zijn ouders onder druk om een zesjarig dienstverband bij de Koninklijke Marine te mogen aangaan. Ze gingen uiteindelijk door de knieën. Tijdens de eerste militaire vorming in Loosdrecht kwam de optie voorbij om het vak van seiner-codeur te leren. Aldus geschiedde bij de Verbin- dingsschool van de Koninklijke Marine op het Amsterdamse Kattenburg. De tijd daarna in Nederlands-Indië beviel de jonge marineman uitstekend. Niet dat alles voldoening gaf natuurlijk. De meeste tijd werd gespendeerd aan patrouilles langs de oostkust van Sumatra. Het doel was om zoveel mogelijk de wapensmokkel vanuit Malakka te blokkeren. De smokkelaars beschikten echter over snellere motortorpedo- boten dan de marine. Bovendien waren deze smokkelboten uitgerust met radar, zodat ze de Nederlandse schepen konden ontwijken. Een frustrerende bezigheid dus. Maar verder had hij het wel naar zijn zin. “Als seiner-codeur stond ik meestal op de brug, in de frisse lucht. Je zag en je hoorde nog eens wat. In elk geval méér dan de rest van de bemanning benedendeks.” Zijn werk bestond vooral uit het observeren van de Atjehse kust en het decoderen van opdrachten. “Als we in vlootverband voeren, gebruikten we onze geheime vlagsignalen. De beste remedie tegen afluisteren!” Als gezagsgetrouwe jongen uit een gereformeerd gezin heeft hij zich nooit echt afgevraagd of Nederland terecht poogde om vast te houden aan zijn grootste kolonie. “Je ging gewoon. Ik snapte ook wel dat de Indonesiërs niet allemaal peloppers waren. Maar echt discussiëren over politiek deden we eigenlijk zelden.” Na de soevereiniteitsoverdracht eind 1949 nam Van der Zouw nog deel aan de Nederlandse Militaire Missie. Als bemanningslid van de torpedobootjager
Hr.Ms. Banckert hield hij zich bijna een jaar bezig met de opleiding van de Indonesische marine in oprichting.
Page 1 |
Page 2 |
Page 3 |
Page 4 |
Page 5 |
Page 6 |
Page 7 |
Page 8 |
Page 9 |
Page 10 |
Page 11 |
Page 12 |
Page 13 |
Page 14 |
Page 15 |
Page 16 |
Page 17 |
Page 18 |
Page 19 |
Page 20 |
Page 21 |
Page 22 |
Page 23 |
Page 24 |
Page 25 |
Page 26 |
Page 27 |
Page 28 |
Page 29 |
Page 30 |
Page 31 |
Page 32 |
Page 33 |
Page 34 |
Page 35 |
Page 36 |
Page 37 |
Page 38 |
Page 39 |
Page 40 |
Page 41 |
Page 42 |
Page 43 |
Page 44 |
Page 45 |
Page 46 |
Page 47 |
Page 48 |
Page 49 |
Page 50 |
Page 51 |
Page 52 |
Page 53 |
Page 54 |
Page 55 |
Page 56 |
Page 57 |
Page 58 |
Page 59 |
Page 60 |
Page 61 |
Page 62 |
Page 63 |
Page 64 |
Page 65
