De doofpotgeneraal
‘Een onthutsende inkijk in de wereld waar spionage, chantage en de ongeoor- loofde inzet van middelen aan de orde van de dag zijn.’ Dat belooft het boek De doofpotgeneraal van Edwin Giltay. Een verhaal waarbij de schrijver zelf betrokken raakt bij een spionage- complot op de werkvloer van kabelgigant Casema. Het speelt zich – niet toevallig – af aan het eind van de jaren negentig, als de nasleep van de gebeur- tenissen rond de val van Srebrenica zijn politieke hoogtepunt bereikt. Zijn nieuwe vrouwelijke collega Barbara blijkt een Defensieverleden te heb- ben en laat hem en anderen weten dat zij zeker weet dat het beroemde fotorolle- tje bewust verknald is door de inlichtingendienst. Giltay ontdekt vervolgens dat Ina, een andere nieuwe vrouwelijke collega, banden heeft met Defensie en driftig aantekeningen maakt over Barbara. Met name als hijzelf door
Barbara benaderd wordt om analyse- werk te gaan doen voor de Militaire Inlichtingendienst (MID). Vervolgens loopt de situatie volkomen uit de hand en leidt het onder meer tot zijn ontslag. Giltay, die kort daarvoor is afgewezen bij het Korps Mariniers, maakt een reconstructie en ontdekt dat hij verzeild is geraakt in een stam- menstrijd tussen voor- malige medewerkers van de Marine Inlich- tingendienst (MARID) en de Landmacht Inlichtingendienst (LAMID), die kort daarvoor zijn opge- gaan in de MID (nu MIVD). Nog opmerke- lijker is zijn ontdek- king dat Ina niemand minder is dan de
echtgenote van landmachtgeneraal Ad van Baal, die vanwege zijn rol in het dossier Srebrenica aftrad als bevelheb- ber en door het Algemeen Dagblad als doofpotgeneraal werd omschreven.
De doofpotgeneraal laat zich lezen als een spannende en zeer gedetailleerde sleutelroman waarbij de echte namen onthuld worden en zowel de uitgever als de auteur benadrukken dat het hier beslist geen fictie betreft. Dat de in de MID opgegane militaire inlichtingen- diensten van de krijgsmachtdelen elkaar bevochten, is al eerder beschreven en het ontslag van de top van de MID in de nasleep van Srebrenica is ook authen- tiek. Oud-hoofdredacteur van het NOS- journaal Hans Laroes houdt zich in zijn nawoord op de vlakte voor wat betreft het waarheidsgehalte van het verhaal zelf (‘Is het Kafka, is hij een querelant, is hij slachtoffer?’), maar Giltay heeft nog diverse (juridische) procedures lopen en meldde onlangs dat minister Plasterk de affaire naar inlichtingentoezichthou- der CTIVD heeft doorgeleid voor nader onderzoek. (FL)
De doofpotgeneraal – Edwin Giltay
198 pagina’s € 18,95
SpeakEasy, Amsterdam
www.speakeasy.nl ISBN 9789492146007
Straaljagers in het stenen tijdperk
Vorig jaar verscheen Konink- lijke Luchtmacht in Neder- lands Nieuw-Guinea. Het had in 2013 moeten verschij- nen, maar door omstandig- heden lukte dat niet. Het buitengewoon fraaie boek verhaalt gedetailleerd de geschiedenis van het optre- den van de Nederlandse luchtmacht in en boven Nieuw-Guinea tussen 1958 en 1962.
Na de overdracht van Neder- lands-Indië behield Neder- land de soevereiniteit over Nieuw-Guinea. Dat leidde al snel tot toenemende druk van Indonesië. Nederland vergrootte vervolgens de militaire aanwezigheid, ook met luchtmachtonderdelen. Dat begon met radars en heli- kopters en in 1960 volgden
Hawker Hunter gevechts- vliegtuigen. Inderdaad, het waren de eerste straaljagers die het stenen tijdperk bin- nenvlogen.
Naast het operationele optre- den wordt veel aandacht besteed aan ‘softere’, maar zeker niet onbelangrijke thema’s als voeding, feestda- gen en vieringen, huisdieren, welzijn en geestelijke ver- zorging. Dat gebeurt op een manier die het dagelijkse leven ook voor een buiten- staander invoelbaar maakt en die een menselijke maat ver- schaft aan het Nederlandse optreden in ‘ons laatste bastion in de Oost’. Vanzelf- sprekend wordt ook stilge- staan bij het ongeval met de Dakota X11 die in juni 1962 tragisch verongelukte. Daar- bij vielen acht slachtoffers, onder wie alle vijf in Nieuw- Guinea omgekomen lucht-
machtmilitairen. Pas in 1990 konden de lichamen worden geborgen.
Als gezegd: het boek is erg gedetailleerd. Met name (KLu-)veteranen zal dat aan- spreken, anderen misschien minder. Het maakt ook dat kleine foutjes en slordig- heden onvermijdelijk zijn. Zo was het monument op Bronbeek (oktober 2012) niet
het eerste eerbetoon aan de Papoea-strijders: een derge- lijke plaquette werd namelijk al in november 2011 in Roer- mond onthuld. Ten slotte een compliment over de illustraties: er is enorm veel materiaal uit privécollecties gebruikt en deze unieke beelden zijn werkelijk van toegevoegde waarde. (JS)
Koninklijke Luchtmacht in Nederlands Nieuw-Guinea – Gerard Casius en Frans Peter Schulte (red.) 256 pagina’s, rijk geïllus-
treerd € 38,96
Uitgeverij Lanasta, Emmen (tel: 0591-618747)
www.lanasta.com ISBN 9789086161294
APRIL 2015
29
Page 1 |
Page 2 |
Page 3 |
Page 4 |
Page 5 |
Page 6 |
Page 7 |
Page 8 |
Page 9 |
Page 10 |
Page 11 |
Page 12 |
Page 13 |
Page 14 |
Page 15 |
Page 16 |
Page 17 |
Page 18 |
Page 19 |
Page 20 |
Page 21 |
Page 22 |
Page 23 |
Page 24 |
Page 25 |
Page 26 |
Page 27 |
Page 28 |
Page 29 |
Page 30 |
Page 31 |
Page 32 |
Page 33 |
Page 34 |
Page 35 |
Page 36 |
Page 37 |
Page 38 |
Page 39 |
Page 40 |
Page 41 |
Page 42 |
Page 43 |
Page 44 |
Page 45 |
Page 46 |
Page 47 |
Page 48 |
Page 49 |
Page 50 |
Page 51 |
Page 52 |
Page 53 |
Page 54 |
Page 55 |
Page 56 |
Page 57 |
Page 58 |
Page 59 |
Page 60 |
Page 61 |
Page 62 |
Page 63 |
Page 64 |
Page 65
