Check In W


ie aan spionage denkt ten tijde van oor- log, denkt in Nederland al snel aan de beroemdste vrouw op dat gebied: Mata Hari. De geboren Friezin spreekt nog


altijd tot de verbeelding, hoewel zij vanuit het in de Eerste Wereldoorlog neutrale Nederland voor de Duit- sers spioneerde en daarvoor door de Fransen ter dood werd gebracht. De verhalen over haar dekmantel als wereldberoemde danseres en het verleiden van hoog- geplaatste militairen zijn talrijk, maar de werkelijkheid van spionage en geheime militaire missies is heel wat minder romantisch. Althans, dat blijkt uit de artikelen die we in dit bijzondere themanummer van Checkpoint verzameld hebben.


Op zich al een reden om uitgebreid stil te staan bij geheime militaire missies, maar er is nog een bijzon- dere reden. Immers, veteranen die als militair aan dergelijke geheime activiteiten hebben deelgenomen, kunnen ook na vele jaren hun verhaal zelfs niet aan hun meest dierbaren vertellen. Dat maakt het verwer- ken van deze door de aard van de acties toch al zware militaire operaties er niet makkelijker op. ‘Ik ben een oude man zonder veteranenstatus die nog steeds last heeft, maar het ‘zwijg of sterf’ niet loslaat. Geen lauwertakken-wing, geen onderscheiding, totaal niets. In het belang van de Nederlandse Staat. Vergeten strijders toen (en nu?) in Nacht und Nebel.’ Een citaat uit een van de anonieme brieven die wij in de loop der jaren ontvingen, in dit geval van een oud-commando die zich inzette voor het geheime netwerk Gladio, dat na onthullingen over onder meer dubieuze operaties in 1992 werd opgeheven.


Deze briefschrijver toont zich er verbaasd over dat Checkpoint nooit aandacht besteedt aan deze veteranen die dit soort strikt geheime operaties veelal in het bui- tenland uitvoerden. Maar de reden daarvoor ligt natuur- lijk voor de hand, ook over de vaak allang afgesloten operaties houden veteranen – inclusief de anonieme briefschrijver – angstvallig hun mond. Toch proberen we met dit themanummer met name aandacht te geven aan de beleving van veteranen die aan geheime missies hebben deelgenomen. Hopelijk hebben we daarmee een tipje van de (Mata Hari-)sluier opgelicht.


Fred Lardenoye hoofdredacteur Checkpoint


15 De Wereld volgens Wecke Column drs. Leon Wecke


16 Geheime missies Onderzeedienst


19 Checkpoint Barry Column Barry Hofstede


20 Afluisteren tijdens de Koude Oorlog Amerikaanse veteraan over Teufelsberg


Mata Hari, 1905, Parijs, ingekleurde zwart-wit foto. Collectie Fries Museum


2


22 Nederlandse Veteranendag Programma


APRIL 2015


Inhoud


25


26 4 Check Up Korte nieuwsberichten


8 Geheime militaire operaties James Bond-achtige toestanden?


10 Indiëveteraan was codist Geheime berichten


12 Hoofd Joint Speciale Operaties Interview kolonel Jarst de Jong


Foto: Birgit de Roij


Foto: privécollectie Maurice van der Plaats


Page 1  |  Page 2  |  Page 3  |  Page 4  |  Page 5  |  Page 6  |  Page 7  |  Page 8  |  Page 9  |  Page 10  |  Page 11  |  Page 12  |  Page 13  |  Page 14  |  Page 15  |  Page 16  |  Page 17  |  Page 18  |  Page 19  |  Page 20  |  Page 21  |  Page 22  |  Page 23  |  Page 24  |  Page 25  |  Page 26  |  Page 27  |  Page 28  |  Page 29  |  Page 30  |  Page 31  |  Page 32  |  Page 33  |  Page 34  |  Page 35  |  Page 36  |  Page 37  |  Page 38  |  Page 39  |  Page 40  |  Page 41  |  Page 42  |  Page 43  |  Page 44  |  Page 45  |  Page 46  |  Page 47  |  Page 48  |  Page 49  |  Page 50  |  Page 51  |  Page 52  |  Page 53  |  Page 54  |  Page 55  |  Page 56  |  Page 57  |  Page 58  |  Page 59  |  Page 60  |  Page 61  |  Page 62  |  Page 63  |  Page 64  |  Page 65