Kennis Klinisch


traal zacht weefsel wordt achtergelaten en niet geëxpo- neerd wordt, een laagje biokeramisch materiaal zoals MTA of Biodentine onderop te leggen en dan pas de restauratie (afbeelding 5). En bij een niet-geplande exponatie tijdens excaveren in carieus dentine die exponatie zonder verdere excavatie ook met MTA of Biodentine af te dekken (afbeel- ding 6). Dat eerste is dan een indirecte pulpa-overkapping met onderlaag of zoiets en dat laatste wordt dan een soort indirecte directe pulpa-overkapping. Het achterlaten van carieus dentine op een zojuist ge- maakte pulpawond kun je ook zien als het inbouwen van een extra insult na het maken van een pulpawond, terwijl ‘we’ weten dat bij reversibele pulpitis het doen en afsluiten van een pulpotomie, in welke omvang dan ook, mits cor- rect gedaan een net zo goed resultaat geeft als een directe pulpa-overkapping8. Waarom zou je dan al die bacteriën in dat carieuze dentine op die pulpawond laten zitten? Maak het dan even helemaal schoon, je bent er nu toch.


Y Schoon of vies? De vraag die gesteld moet worden is: ‘Wat voor directe pulpa-overkapping streven we na? Een schone (zonder achtergebleven carieus dentine), of een vieze (met achter- laten van carieus dentine)?’ Je kunt dus kiezen. Je kunt na per ongeluk exponeren tijdens excaveren waarbij je niet alle carieuze dentine hebt verwijderd de opening in het dentine zo laten, de pulpawond rondom carieus geïnfec- teerd dentine met MTA of een vergelijkbaar biokeramisch materiaal afdekken en het element verder restaureren zoals gepland. Je kunt ook bij per ongeluk exponeren tijdens excaveren alsnog alle carieuze dentine verwijderen, waardoor de opening in het dentine naar de pulpa groter zal worden. De dan ontstane, grotere pulpawond – die echter niet meer omgeven zal zijn door carieus geïnfecteerd dentine – kun je dan afdekken met een biokeramisch materiaal en het element kun je dan verder restaureren zoals gepland. Vooralsnog worden bij elementen met reversibele pulpitis beide benaderingen toegepast. Mijn beredeneerde voor- keur gaat echter sterk uit naar een (na volledig excaveren


en zonder achterlaten van verweekt carieus dentine) scho- ne directe pulpa-overkapping die dus vanwege het alsnog totaal excaveren van de laesie heel goed kan uitdraaien op een nette, kleine pulpotomie (afbeelding 7).


Y Wat als je ongepland toch exponeert? Bij per ongeluk toch exponeren tijdens excavatie van een cariëslaesie in een element met een reversibele pulpitis, geldt plan B zoals hierboven omschreven: al dan niet alle carieuze dentine alsnog geheel verwijderen, de ontstane pulpawond inspecteren en als het werkbaar is voor MTA of aanverwante dressings, dat aanbrengen en het element verder restaureren zoals gepland. Wat nou als je per ongeluk exponeert bij een werkdiag- nose ‘reversibele pulpitis’ en het bloed stroomt eruit? Wij denken dat dit klinisch beeld niet past bij een reversibele pulpitis maar dat een forse bloeding hoort bij irreversibel ontstoken pulpaweefsel. Toch is de mate van bloeding niet een goede indicator van de ernst van de ontsteking9. Het feit dat het bloedt, betekent dat je met vitaal weefsel te maken hebt. De mate van bloeding zegt echter bijzonder weinig over de mate van ontsteking. Wel over de mate van werkbaarheid… Want het is lastig MTA plaatsen in een element dat elke keer tot de rand vol bloed stroomt. Ook is het interessant te weten dat het voor het succes van de behandeling en de postoperatieve pijn niet echt uitmaakt welke soort pulpabehandeling je doet8. VPT-be- handelingen bij wat wij noemen ‘reversibele pulpitiden’, zoals overkappen van de pulpa, pulpotomie of pulpecto- mie en wortelkanaalbehandeling, hebben allemaal goede resultaten. En dat is ook wel logisch: in deze gevallen is de pulpa namelijk grotendeels gezond en niet geïnfecteerd en heeft dus potentie om te genezen. Dan is een schone amputatie, in welke omvang dan ook, geen onneembare hobbel voor die pulpa. In het geval dat per ongeluk wordt geëxponeerd en er toch een forse bloeding is die niet stopt (en je denkt: ‘hmmm, toch iets meer ontstoken dan ik dacht’), kun je besluiten een pulpotomie te doen. Een pulpotomie is het deels verwijderen van pulpaweefsel met in het element


D DECEMBER 2023 NT DENTZ 57


Page 1  |  Page 2  |  Page 3  |  Page 4  |  Page 5  |  Page 6  |  Page 7  |  Page 8  |  Page 9  |  Page 10  |  Page 11  |  Page 12  |  Page 13  |  Page 14  |  Page 15  |  Page 16  |  Page 17  |  Page 18  |  Page 19  |  Page 20  |  Page 21  |  Page 22  |  Page 23  |  Page 24  |  Page 25  |  Page 26  |  Page 27  |  Page 28  |  Page 29  |  Page 30  |  Page 31  |  Page 32  |  Page 33  |  Page 34  |  Page 35  |  Page 36  |  Page 37  |  Page 38  |  Page 39  |  Page 40  |  Page 41  |  Page 42  |  Page 43  |  Page 44  |  Page 45  |  Page 46  |  Page 47  |  Page 48  |  Page 49  |  Page 50  |  Page 51  |  Page 52  |  Page 53  |  Page 54  |  Page 55  |  Page 56  |  Page 57  |  Page 58  |  Page 59  |  Page 60  |  Page 61  |  Page 62  |  Page 63  |  Page 64  |  Page 65  |  Page 66  |  Page 67  |  Page 68  |  Page 69  |  Page 70  |  Page 71  |  Page 72  |  Page 73  |  Page 74  |  Page 75  |  Page 76  |  Page 77  |  Page 78  |  Page 79  |  Page 80