4
Afbeelding 4. Hier is centraal zacht carieus dentine (bruingekleurd op deze afbeelding) in situ gelaten, perifeer is alle carieus weefsel verwijderd en er is een adhesieve restauratie aange- bracht (geel op deze afbeelding): zo ziet een indirecte pulpa-overkapping er schematisch ook wel uit.
5
Afbeelding 5. Een indirecte pul- pa-overkapping met een laag bio- keramisch materiaal (grijsgekleurd op deze afbeelding) op het in situ gelaten carieus geïnfecteerde dentine (bruin- gekleurd op deze afbeelding), waarna het element is gerestaureerd met een adhesieve restauratie (geel op deze afbeelding).
6
Afbeelding 6. Een directe pul- pa-overkapping waarbij het carieuze dentine rondom de exponatie niet is verwijderd; het zachte carieuze dentine en de exponatie zijn afgedekt met een laag biokeramisch materiaal, waarna het element is gerestaureerd met een adhesieve restauratie (geel op deze afbeelding).
7
Afbeelding 7. Na (al dan niet per on- geluk) openen van de pulparuimte is alsnog alle carieuze dentine verwijderd en een deel van de kroonpulpa. Vervol- gens is de pulpawond bedekt met een laag biokeramisch materiaal (grijs) en is het element voorzien van een adhesie- ve restauratie (geel).
Bij het afnemen van de anamnese wordt de patiënte actief ondervraagd over: Dde historie van de klachten; Dof er sprake is van spontane pijn of alleen na een stimulus als koude, warmte of (over)belasting van het betreffende element;
Dwel of geen gebruik van pijnstillers, en indien wel of pijnstillers helpen en
Drecente tandheelkundige behandelingen.
Daarna volgt een eenvoudig klinisch onderzoek en wordt met het blote oog en met gebruik van spiegel en (pocket) sonde gekeken of er bijzonderheden zijn zoals: Dverkleuringen; Dcaviteiten; Dzwellingen; Dpijn of bloeding bij sonderen van sulci, pockets en Dfisteluitgangen of slijmvliesafwijkingen.
Dit wordt aangevuld met sensibiliteitstesten (koudetesten met een wattenbolletje met koudespray), palpatie- en percussietesten en vaak ook nog met röntgenonderzoek.
Daarna kan vrijwel altijd een voorlopige/hypothetische diagnose of een werkdiagnose worden opgesteld en even- tueel een differentiële diagnose. Eigenlijk kun je stellen dat elementen met in de anamnese geen klachten of (milde en kortdurende) klachten bij warm/koud/zoet én tijdens klinisch onderzoek een ‘normale’ reactie op de koudetest
56 NT DENTZ DECEMBER 2023
of hooguit ‘verhoogde’ gevoeligheid op de koudetest als elementen met een reversibele pulpitis kunnen worden beschouwd. Zeker als er geen bijkomende klachten of symptomen zijn. Als uit de anamnese blijkt dat er sprake is van spontane klachten aan een element of dat er klachten zijn na een bepaalde stimulus die blijven hangen of doorzeuren nadat de betreffende stimulus al weggenomen is, dan wordt de pulpa al verdacht op een irreversibel ontstekingsproces. Als een element op de koudetest bovendien een verhoog- de en verlengde reactie geeft, delen we het meestal in bij de irreversibele pulpitiden. Als er nog meer symptomen of verschijnselen zijn die duiden op irreversibele pulpitis, dan wordt die verdenking alleen maar sterker. Elementen met een apicale parodontitis zijn nonsensibel op de koudetest, soms (erg) palpatie- of percussiegevoelig en in de anam- nese komt vaak pijn bij belasting voor. En klinisch is soms ook zwelling waarneembaar1.
Y Pulpa exponeren: doen of niet? Bij elementen met de werkdiagnose ‘reversibele pulpitis’ voer je plan A uit: laesie behandelen en uit de pulpa blijven (afbeelding 4). En exponeer je toch terwijl dat niet het plan moet zijn geweest en je pulpadiagnose juist was, volg dan plan B: de ontstane pulpawond inspecteren, doen wat nodig is en dan afdekken met een wondverband en het element restaureren. Even een toelichting op ‘doen wat nodig is’. Er zijn behan- delaars die betogen om al bij diepe laesies waarbij cen-
Page 1 |
Page 2 |
Page 3 |
Page 4 |
Page 5 |
Page 6 |
Page 7 |
Page 8 |
Page 9 |
Page 10 |
Page 11 |
Page 12 |
Page 13 |
Page 14 |
Page 15 |
Page 16 |
Page 17 |
Page 18 |
Page 19 |
Page 20 |
Page 21 |
Page 22 |
Page 23 |
Page 24 |
Page 25 |
Page 26 |
Page 27 |
Page 28 |
Page 29 |
Page 30 |
Page 31 |
Page 32 |
Page 33 |
Page 34 |
Page 35 |
Page 36 |
Page 37 |
Page 38 |
Page 39 |
Page 40 |
Page 41 |
Page 42 |
Page 43 |
Page 44 |
Page 45 |
Page 46 |
Page 47 |
Page 48 |
Page 49 |
Page 50 |
Page 51 |
Page 52 |
Page 53 |
Page 54 |
Page 55 |
Page 56 |
Page 57 |
Page 58 |
Page 59 |
Page 60 |
Page 61 |
Page 62 |
Page 63 |
Page 64 |
Page 65 |
Page 66 |
Page 67 |
Page 68 |
Page 69 |
Page 70 |
Page 71 |
Page 72 |
Page 73 |
Page 74 |
Page 75 |
Page 76 |
Page 77 |
Page 78 |
Page 79 |
Page 80
