Tekst: Edo Dijksterhuis


035


Marquess of Rockingham’s Scrub, George Stubbs Portret van George Stubbs, Ozias Humphrey


Maar hoe commercieel succesvol het modieuze genre van dierstukken ook werd, critici en academici bleven erop neerkijken. Historiestukken en mytho- logie – dát was het serieuze werk. Vaak werkten dierschilders zelfs in


dienst van andere kunstenaars. Als een soort gespecialiseerde onderaannemers voegden ze een hond of os toe aan een doek waarin alle aandacht naar goden of veldslagen uitging. Stubbs deed dat niet. Hij werkte voor


zichzelf en zette zijn paarden in het mid- delpunt. Het was zelfs zo dat hij eerst de dieren schilderde. Pas als die helemaal naar wens waren, voegde hij een land- schap toe. In een aantal portretten liet hij de achtergrond zelfs helemaal weg en kon niets de aandacht meer afleiden van het paard. Zoals in Whistlejacket (1762), Stubbs’ beroemdste schilderij en onderdeel van de tentoonstelling in het Mauritshuis. Het werk is bijna drie meter hoog en toont een steigerende Arabische volbloed in de kracht van zijn leven: perfect geproportioneerd, met tempera- mentvol vlammende ogen. Stubbs maakte dit meesterwerk in


opdracht van Whistlejackets eigenaar, de steenrijke markies Charles Watson- Wentworth. Het verhaal gaat dat het geportretteerde paard net werd langs- geleid toen Stubbs in de stallen aan het werk was en de hengst het doek te lijf wilde gaan omdat hij in de afbeelding


Whistlejacket, George Stubbs, The National Gallery, London. Bought with the support of the Heritage Lottery Fund, 1997


een rivaal meende te herkennen. Een stalknecht hield er een gebroken arm aan over, maar de markies vond het geweldig. Hij concludeerde dat het werk zonder landschap al zo levensecht en krachtig was, dat het eigenlijk geen achtergrond behoefde en liet het zo op- hangen in een speciaal tot Whistlejacket Room omgedoopte kamer. Het verhaal is te mooi om waar te zijn en waar- schijnlijk door Stubbs zelf de wereld in geholpen, maar dit werk vestigde zijn reputatie definitief.


Al van jongs af aan had Stubbs een fascinatie voor paarden en hun anato- mie. In het leerbewerkingsatelier van zijn vader zag hij veel paardenhuiden voorbijkomen. Hij leerde zichzelf schet-


Eclipse Skeleton (RVC)


sen en later schilderen, en verdiende zijn geld als illustrator van medische handboeken. Als jonge dertiger sloot hij zich anderhalf jaar op in een boerderij waar hij paardenkarkassen ontleedde en bestudeerde. Hij hing ze zelfs op om ze beter te kunnen natekenen in actieve houding. Zijn bevindingen bundelde hij tot een boek en toen hij daarvoor geen uitgever kon vinden, besloot hij de productie in eigen beheer te doen. The Anatomy of the Horse kwam uit in 1766, geldt als standaardwerk en is nog steeds in druk.


Kangoeroe Naast paarden schilderde Stubbs ook andere dieren, vaak exotische beesten uit de privédierentuinen van zijn op- drachtgevers. Zo beeldde hij als eerste westerling de Australische kangoeroe en dingo af. Maar hij waagde zich ook aan historiestukken en portretten, genres waar hij duidelijk minder talent voor had. Zijn ensembles zijn houterig en de koppen wasachtig – je kunt eraan aflezen dat Stubbs meer liefde koesterde


<


Page 1  |  Page 2  |  Page 3  |  Page 4  |  Page 5  |  Page 6  |  Page 7  |  Page 8  |  Page 9  |  Page 10  |  Page 11  |  Page 12  |  Page 13  |  Page 14  |  Page 15  |  Page 16  |  Page 17  |  Page 18  |  Page 19  |  Page 20  |  Page 21  |  Page 22  |  Page 23  |  Page 24  |  Page 25  |  Page 26  |  Page 27  |  Page 28  |  Page 29  |  Page 30  |  Page 31  |  Page 32  |  Page 33  |  Page 34  |  Page 35  |  Page 36  |  Page 37  |  Page 38  |  Page 39  |  Page 40  |  Page 41  |  Page 42  |  Page 43  |  Page 44  |  Page 45  |  Page 46  |  Page 47  |  Page 48  |  Page 49  |  Page 50  |  Page 51  |  Page 52  |  Page 53  |  Page 54  |  Page 55  |  Page 56  |  Page 57  |  Page 58  |  Page 59  |  Page 60  |  Page 61  |  Page 62  |  Page 63  |  Page 64  |  Page 65  |  Page 66  |  Page 67  |  Page 68  |  Page 69  |  Page 70  |  Page 71  |  Page 72  |  Page 73  |  Page 74  |  Page 75  |  Page 76  |  Page 77  |  Page 78  |  Page 79  |  Page 80  |  Page 81  |  Page 82  |  Page 83  |  Page 84