Veiligheid Frustratie is een bron van ongevallen


Veiligheid: opleggen leidt tot uitleggen leidt tot inkeer


Stel: je bent triatleet en zwemmen kan je dus best aardig. Nu ben je op vakantie en wil je even een duik nemen in het zwembad op de camping. Je hijst je zwembroek aan en wil net het bad induiken als een campingmedewerker je tegenhoudt. Zonder zwembandjes mag u niet te water gaan. Je sputtert tegen en zegt dat je elke week wel 10 kilometer zwemt, maar de medewerker is onverbiddelijk. Water is gevaarlijk en dus dienen maatregelen te worden genomen. Twee minuten later sta je tot je navel in het water, ver- nederd tot op het bot, met twee oranje zwembandjes om je bovenarmen.


derland. In zijn college, getiteld ‘Frustratie, een bron van ongevallen’ betoogde Tournois dat er veel meer naar de psychologische kant van veiligheid moet worden gekeken en niet uitsluitend naar de wette- lijke kant. Process Control praatte na afloop door over het onderwerp.


O


Voorbeeldfunctie “In de industrie is het zo dat je het goed doet wan- neer je voldoet aan alle wettelijke modellen op het gebied van veiligheid”, begint Tournois. “In het geval van de triatleet bij het zwembad voldoet de camping aan de gestelde eisen, namelijk dat alle bezoekers zwembandjes dienen te dragen als ze willen zwem- men. Maar deze wettelijke modellen houden geen rekening met de psychologie. Nu staat de triatleet namelijk kokend van woede in het water en zal hij nooit meer naar die camping terugkeren. Als het zou kunnen, trok hij de kurk uit het zwembad en liet hij de hele boel leeglopen. Als die campingmedewerker nu tegen die triatleet had gezegd ‘Meneer, natuur- lijk snap ik dat u geen zwembandjes nodig heeft. U bent immers een geoefend zwem- mer. Maar er zwemmen hier ook kinderen die dat niet zijn en u heeft als volwassene een voorbeeldfunctie. U en ik snappen allebei dat het voor u niet nodig is, maar voor de algehele veiligheid is het beter dat u ook die bandjes draagt’, dan was er niks aan de hand geweest.”


34 | nummer 7 | 2018


p 1 november organiseerde Pilz voor de tweede keer de ‘Master of Safety in 1 dag’. Eén van de sprekers op het congres was Jan Tournois, directeur van Pilz Ne-


Eén dimensie Ondanks het feit dat er steeds meer wettelijke veilig- heidsvoorschriften in de industrie komen, gaat het aantal ongevallen niet naar beneden. Volgens Tournois is daar een plausibele verklaring voor: “We zitten min of meer vast in één dimensie. Laat ik dat illustreren met een voorbeeld: een veiligheidskundige controleert vanuit zijn wettelijke achtergrond of een bedrijf de juiste maat- regelen heeft getroffen. Die veiligheidskundige wordt weer gecontroleerd door iemand die dezelfde oplei- ding heeft genoten en die dus weer dezelfde normen hanteert. Eén dimensie dus. Einstein zei ooit: ‘Als je een probleem hebt laten ontstaan op een bepaald niveau, kun je dat niet binnen hetzelfde niveau oplossen.” We hebben nu met z’n allen een systeem bedacht waarin we steeds meer en steeds fijnmaziger wetten hebben, maar uiteindelijk resulteert dat niet in minder ongevallen. Integendeel: het aantal ongelukken neemt toe.”


Onderzoek Tournois raakte enkele jaren geleden zo gefas- cineerd door het boven- staande gegeven, dat hij besloot het zelf uit te zoeken. “Ik ben een promotieonderzoek be- gonnen, waarbij ik vanuit de psychologie naar dit probleem kijk. Een andere dimensie dus. Ik ben er van overtuigd dat we met de bestaande wetgeving en methodieken het aantal ongelukken ook niet meer naar beneden kunnen krijgen. Begrijp me niet verkeerd: ik ben niet tegen wetten. Integendeel, ik ben er voor. We hebben dankzij die wetten de af-


Als je een probleem hebt laten ontstaan op een bepaald niveau, kun je dat niet binnen hetzelfde niveau


oplossen...


Page 1  |  Page 2  |  Page 3  |  Page 4  |  Page 5  |  Page 6  |  Page 7  |  Page 8  |  Page 9  |  Page 10  |  Page 11  |  Page 12  |  Page 13  |  Page 14  |  Page 15  |  Page 16  |  Page 17  |  Page 18  |  Page 19  |  Page 20  |  Page 21  |  Page 22  |  Page 23  |  Page 24  |  Page 25  |  Page 26  |  Page 27  |  Page 28  |  Page 29  |  Page 30  |  Page 31  |  Page 32  |  Page 33  |  Page 34  |  Page 35  |  Page 36  |  Page 37  |  Page 38  |  Page 39  |  Page 40  |  Page 41  |  Page 42  |  Page 43  |  Page 44  |  Page 45  |  Page 46  |  Page 47  |  Page 48  |  Page 49  |  Page 50  |  Page 51  |  Page 52  |  Page 53  |  Page 54  |  Page 55  |  Page 56  |  Page 57  |  Page 58  |  Page 59  |  Page 60  |  Page 61  |  Page 62  |  Page 63  |  Page 64