18


i Herdenken s vanalle tijden


Trouw tot ver na de dood


Van alle veteranenthema’s vinden veteranen herdenken het allerbelangrijkst. De tevre- denheid is groot wat betreft de uitvoering. Het onderzoek Kerngegevens veteranen maakt dat al jaren helder. Kortom: veteranen zijn trouw, tot ver na de dood.


Tekst Martin Elands Fotografi e Jos Groen T


Tijdens recente Indiëherdenkingen op 15 augustus (Den Haag) en 6 september (Roermond) en de start van het herden- kingsjaar 75 jaar vrijheid in Terneuzen bleek opnieuw hoezeer Nederlanders in het algemeen en veteranen in het bijzonder hechten aan het herdenken van diegenen die hun leven gaven voor volk en vader- land, voor vrijheid en verdraagzaamheid, voor vrede of veiligheid. Herdenken raakt de kern van ons bestaan als mens. Niet voor niets sprak minister Bijleveld op 5 september bij het Indiëmonument in Leiden de volgende woorden: ‘Voor u, degenen die er zijn, betekent deze herdenking écht iets. Iets wezenlijks. Iets wat u tot in het diepste van uw hart en ziel raakt.’ En wat veteranen zo raakt, heeft sinds de jaren tachtig van de vorige eeuw een steeds prominentere plaats in het publieke domein gekregen. Natuurlijk, herdenken is van alle tijden. In de 19e eeuw werd bijvoorbeeld de Slag bij Waterloo regelmatig herdacht en was er tot 1940 zelfs de jaarlijkse Waterloodag


(18 juni). Echter, pas in de laatste drie decennia werd herdenken grootschalig en voor een ieder zichtbaar, werd de publieke betrokkenheid groter en maakten beslo- tenheid en ingetogenheid vaker plaats voor openheid, emotie en bezinning. Vanaf het einde van de jaren tachtig groeide de Nationale Herdenking op de Dam uit tot het indrukwekkende samenzijn dat het nu is. Toen ook werden de twee nationale Indiëmonumenten onthuld en vanaf die jaren nam het aantal lokale monumenten waarmee eer werd betoond aan omgeko- men militairen en burgers, bij welk confl ict dan ook, een enorme vlucht. Waarom hechten juist veteranen nu zo’n groot belang aan herdenken? In de eerste plaats bieden herdenkingen veteranen de kans om het verdriet en het gemis te delen, met elkaar en met nabestaanden. Herdenken schept een bijzondere band tussen mensen, tussen groepen en zelfs tussen generaties. Delen van het verdriet om het gemis werkt louterend en troos- tend. Het maakt veteranen duidelijk dat zij niet alleen staan in dat gevoel, dat zij niet de enige zijn die de herinnering aan hun kameraden levend willen houden en dat zij niet de enige zijn die eer willen betonen aan de omgekomen miliairen om wie zij waren, en om wat zij hebben betekend, als mens en militair.


Richting en betekenis Dat laatste eer betonen aan de omge- komen militairen heeft ook tot doel hun militaire inzet een betekenisvolle plaats in het collectief geheugen te geven. De oor-


Page 1  |  Page 2  |  Page 3  |  Page 4  |  Page 5  |  Page 6  |  Page 7  |  Page 8  |  Page 9  |  Page 10  |  Page 11  |  Page 12  |  Page 13  |  Page 14  |  Page 15  |  Page 16  |  Page 17  |  Page 18  |  Page 19  |  Page 20  |  Page 21  |  Page 22  |  Page 23  |  Page 24  |  Page 25  |  Page 26  |  Page 27  |  Page 28  |  Page 29  |  Page 30  |  Page 31  |  Page 32  |  Page 33  |  Page 34  |  Page 35  |  Page 36  |  Page 37  |  Page 38  |  Page 39  |  Page 40  |  Page 41  |  Page 42  |  Page 43  |  Page 44  |  Page 45  |  Page 46  |  Page 47  |  Page 48  |  Page 49  |  Page 50  |  Page 51  |  Page 52  |  Page 53  |  Page 54  |  Page 55  |  Page 56  |  Page 57  |  Page 58  |  Page 59  |  Page 60  |  Page 61  |  Page 62  |  Page 63  |  Page 64  |  Page 65  |  Page 66  |  Page 67  |  Page 68  |  Page 69  |  Page 70  |  Page 71  |  Page 72  |  Page 73  |  Page 74  |  Page 75  |  Page 76