Morele dilemma’s


15


column MARTIN ELANDS


dilemma’s tijdens


T ‘Morele uitzondering’


uitzendingen zijn eerder regel dan


Toen God hem opdroeg zijn zoon Isaak te offeren, stond Abraham voor een duivels dilemma. Hij wilde niets liever dan zijn schepper gehoorzamen, maar evenzeer het leven sparen van een mens die hij tot het diepst van zijn vezels liefhad. Morele dilemma’s. Moeten kiezen tussen twee opties die je allebei als goed of juist als slecht beoordeelt. Iedereen krijgt er in zijn of haar leven mee te maken. Als je geluk hebt, dan gaat het om keuzes die waarschijnlijk geen ingrijpende gevolgen hebben. Denk maar aan de spagaat waarin je zit wanneer twee boezemvrienden op hetzelfde moment jouw hulp nodig hebben. Het kan echter ook om risicovolle keuzes gaan. Ga jij die jongen helpen die op straat wordt afgetuigd door vier kerels of kies je voor je eigen veiligheid? Morele dilemma’s. Uit onderzoeken en honderden interviews met veteranen weten we dat oorlogen en vredesmissies hiervoor een rijke voedingsbodem zijn. Het gaat dan bovendien relatief vaak om keuzes die verstrekkende gevolgen kunnen


hebben voor de militair, zijn collega’s of de burgers in het uitzendgebied. Kies je bijvoorbeeld voor de veiligheid van je eigen troepen of kies je er juist voor om ‘blocking positions’ in te nemen, over head vuur uit te brengen richting oprukkende infanterie en luchtsteun aan te vragen, met alle risico’s van dien? Morele dilemma’s tijdens uitzendingen. Eerder regel dan uitzondering, zo weten wij ook vanuit de fascinerende proefschriften van Michelle Schut, Miriam de Graaff en mijn oud-collega Natasja Rietveld. Morele dilemma’s. De wereld van de militair op missie is soms simpel, soms razend complex. Een extreem moeilijke keuze moeten maken, de gevolgen van de opties niet goed kunnen overzien en achteraf ook niet altijd precies weten wat de consequenties van jouw besluit voor anderen zijn geweest. Jarenlang piekeren, hardnekkig schuldgevoel of zelfs blijvend moreel gewond zijn, kan dan jouw deel zijn. Morele dilemma’s kleuren uitzendingen, kleuren de terugblik van veteranen en kunnen zelfs het verdere leven van veteranen kleuren, soms met een zwarte rand. Een thema dat in de beleving van tal van veteranen zo belangrijk is, willen wij beter begrijpen en breder uitdragen. Daarom is ‘morele dilemma’s’ in 2019 het jaarthema van het Veteraneninstituut. Die keuze was niet zo moeilijk.


Het jaarthema 2019 van het Veteraneninstituut is morele dilemma’s. In deze column wordt het thema iedere keer vanuit een ander perspectief belicht. Historicus Martin Elands, hoofd Kennis- en onderzoekscentrum van het Veteraneninstituut, trapt af.


Page 1  |  Page 2  |  Page 3  |  Page 4  |  Page 5  |  Page 6  |  Page 7  |  Page 8  |  Page 9  |  Page 10  |  Page 11  |  Page 12  |  Page 13  |  Page 14  |  Page 15  |  Page 16  |  Page 17  |  Page 18  |  Page 19  |  Page 20  |  Page 21  |  Page 22  |  Page 23  |  Page 24  |  Page 25  |  Page 26  |  Page 27  |  Page 28  |  Page 29  |  Page 30  |  Page 31  |  Page 32  |  Page 33  |  Page 34  |  Page 35  |  Page 36  |  Page 37  |  Page 38  |  Page 39  |  Page 40  |  Page 41  |  Page 42  |  Page 43  |  Page 44  |  Page 45  |  Page 46  |  Page 47  |  Page 48  |  Page 49  |  Page 50  |  Page 51  |  Page 52  |  Page 53  |  Page 54  |  Page 55  |  Page 56  |  Page 57  |  Page 58  |  Page 59  |  Page 60  |  Page 61  |  Page 62  |  Page 63  |  Page 64  |  Page 65  |  Page 66  |  Page 67  |  Page 68  |  Page 69  |  Page 70  |  Page 71  |  Page 72  |  Page 73  |  Page 74  |  Page 75  |  Page 76