Marten de Jong: ‘Ik combineer structuurrijk kruidengras


met intensieve grasteelt’ Bijna vergeten grassen als veldbeemd, ruw- beemd en timothee, maar ook pinkster- en paardenbloemen zijn terug op het melkvee- bedrijf van Marten en Anneke de Jong in het Friese Boaium. De omslag maakten ze zes jaar geleden, toen ze land kochten waar al behoorlijk veel weidevogelactiviteit was. Ze borduurden daarop voort door de percelen in agrarisch natuurbeheer met uitgestelde maaidata te plaatsen. ‘Het is niet zo dat deze stukken minder vruchtbaar zijn. De uitgangssituatie was an- ders. Kruidenmengsels door- of inzaaien doen we niet. Puur door verschraling en rui- ge mest zie je staande grassen en bloemen terugkomen’, vertelt De Jong. Op deze per- celen – zo’n 20 van de 80 hectare land – winnen de veehouders structuurrijk voer. De


bespaarde kunstmest zetten ze in op de percelen met Engels raaigras. Daar proberen ze met drijfmest, extra kunstmest en vaak maaien juist zo veel mogelijk eiwit en vem te winnen.


Het melkveebedrijf heeft jaarlijks 25 tot 30 maaimomenten van 15 hectare per keer.


Alle gras wordt gewonnen in balen – zo’n 2000 stuks per jaar – zodat er geen broei- verlies ontstaat. De melkkoeien, die minimaal 180 dagen weidegang krijgen, krijgen zowel balen van het reguliere grasland als struc- tuurbalen. Dit wordt aangevuld met perspulp, krachtvoer en een klein beetje soja. De voe- derwaarde van structuurbalen is gemiddeld 100 vem lager en bevat minder fosfor en eiwit. De melkproductie ligt op 9100 kilo per koe. Eiwit kopen ze bijna niet meer, mais is volledig uit het bouwplan verdwenen. Deze vorm van natuurinclusief boeren levert de familie De Jong bijna 3 cent per liter melk extra op. Omdat ze hierdoor Weide Weelde- melk en VLOG-melk kunnen leveren én een vergoeding voor agrarisch natuurbeheer ontvangen.


‘De klok hoeft niet terug. Je moet het anders, slimmer gaan invullen. Laat het turbogras zich doorontwikkelen op vrucht- bare percelen en bestem de minder vruchtbare delen voor krui- denrijk grasland. Dat is dé manier om meer biodiversiteit te krijgen zonder dat het ten koste gaat van de graslandproducti- viteit.’ Ook Alex Datema, voorzitter van BoerenNatuur, denkt in deze richting. ‘Directe winst is te boeken door hoekjes en randen van percelen niet of nauwelijks te bemesten, te verrui- gen of in te zaaien met een kruidenrijk mengsel. Dit kost geen opbrengst, terwijl het de biodiversiteit enorm stimuleert.’


Sparren met grootvader Van Stralen begeleidt momenteel 40 melkveehouders die zich aan het verdiepen zijn in natuurinclusief melken. ‘Het is grap- pig om te horen dat jonge boeren daarover inmiddels liever van gedachten wisselen met hun grootvader dan met hun vader. Die denkt namelijk nog vooral in termen van productie en opbrengst, terwijl de zoon veel meer ziet in de kringloopwerk- wijze van grootvader. Maar dan ingepast in een moderne be- drijfsvoering met een goed verdienmodel.’ l


Melkproductie blijft op peil bij 30 procent kruiden


‘Twintig tot dertig procent van het Engels raaigras kan worden vervangen door krui- denrijk grasland zonder dat het melkproduc- tie kost.’ Dat is de stellingname van Rob Geerts, onderzoeker multifunctioneel land- gebruik bij Wageningen Plant Research. Het kruidenmengsel zorgt volgens hem voor een betere benutting van voedingsstoffen in de koeienmagen. ‘Daarnaast nemen koei- en er door de smakelijkheid meer van op’, aldus Geerts.


Kruiden kwamen vroeger in grote verschei- denheid in Nederlandse graslanden voor. Een inventarisatie uit de jaren rond 1950 liet 453 verschillende plantensoorten zien. Door graslandmanagement met intensieve be- mesting en een sterke focus op productie en verteerbaarheid verdwenen veel kruiden uit het grasland.


‘Maar nu er een herwaardering voor kruiden- rijk grasland op gang komt, komen oude soorten weer terug’, vertelt Geerts. Hij wijst


op andere voordelen van kruidenrijk gras- land. ‘Structuurrijk kruidengrasland geeft minder kans op pensverzuring, bevat vitami- nes die de gezondheid van het vee bevor- deren en heeft een gunstig effect op de vetzuursamenstelling van melk.’ Daarnaast zorgt grasland met verschillen- de planten ook voor een betere bodem- structuur stelt Geerts. ‘Dat maakt grasland beter weerbaar tegen extreme neerslag en droge zomers.’


veeteeltGRAS MAART 2018 7


Page 1  |  Page 2  |  Page 3  |  Page 4  |  Page 5  |  Page 6  |  Page 7  |  Page 8  |  Page 9  |  Page 10  |  Page 11  |  Page 12  |  Page 13  |  Page 14  |  Page 15  |  Page 16  |  Page 17  |  Page 18  |  Page 19  |  Page 20  |  Page 21  |  Page 22  |  Page 23  |  Page 24  |  Page 25  |  Page 26  |  Page 27  |  Page 28  |  Page 29  |  Page 30  |  Page 31  |  Page 32  |  Page 33  |  Page 34  |  Page 35  |  Page 36  |  Page 37  |  Page 38  |  Page 39  |  Page 40  |  Page 41  |  Page 42  |  Page 43  |  Page 44  |  Page 45  |  Page 46  |  Page 47  |  Page 48  |  Page 49  |  Page 50  |  Page 51  |  Page 52