64 De Haven van de Toekomst


De wereld om ons heen verandert snel: in 2050 zal onze economie voor een groot deel circu- lair zijn. Dat heeſt grote invloed op onze logistieke processen en logistieke knooppunten. En dus op onze Havens. Bovendien gaat Smart Mobility zorgen voor nieuwe slimme vervoerssys- temen. Verbindingen tussen havens en bedrijven onderling zullen onder andere daardoor op een heel andere manier worden ingevuld. Deze ontwikkelingen betekenen dat de haven an- no-nu sterk aan verandering onderhevig is en dat de Haven van de Toekomst een heel andere positie en rol in zijn omgeving gaat krijgen. Dat zult u als schipper ook zeker gaan merken.


DOOR BART BOUWENS


Wat de toekomst exact gaat brengen is niet te voorspellen. Wij menen echter dat de Haven van de Toekomst zich in elk geval op de vol- gende gebieden gaat ontwikkelen: 1) Duurzaam Havenbeleid; 2) Leefbaarheid; 3) Bereikbaarheid; 4) Flexibiliteit; 5) Energie en 6) Veiligheid.


Een blik in de toekomst door de bril van Movares…


1 DUURZAAM HAVENBELEID


Veel binnenhavens werken nu nog als alleen- staande, op zichzelf gerichte havens met een relatief beperkt verzorgingsgebied; de focus ligt op de eigen omgeving. In de toekomst is er sprake van havenregio’s waar een hech- te onderlinge samenwerking heerst tussen de havens in de regio. De samenwerking zal vooral te merken zijn ten aanzien van be- drijfsvestigingen. Maar beheer, onderhoud, bouwen en ontwikkelen zijn daar de logische gevolgen van. De vorming van de Regionale Havengebieden waarbij verschillende havens onder 1 vlag werken zal een positief effect hebben op de werkgelegenheid.


Een Havenregio is veel interessanter voor de vestiging van bedrijven omdat de havens zich veel meer gaan richten op een speciali- satie die voor die haven interessant is én die bijdraagt aan de totale service en dienstver- lening van de Regio. Bedrijven kunnen on- derling veel meer van elkaar profiteren. Op deze manier zullen binnen de havenregio de- dicated havens gaan ontstaan zoals ‘Port of Agriculture’, ‘Port of Energy’, ‘Port of Nature’ et cetera. Bijkomend voordeel is dat havengebie- den veel beter in de omgeving zijn in te pas- sen. Ook de omgeving profiteert op die ma- nier meer van hun havengebied.


Wat merkt u van deze ontwikkeling als schip- per? Een groot voordeel van de samenwer- king is dat er meer budget zal komen voor het beheer en onderhoud van de haven omdat er beter gestuurd kan worden op wat belangrijk is. Dat zullen schippers gaan merken aan de voorzieningen in de havens. Door de toename van bedrijvigheid zal bovendien de vraag naar vervoer over water gaan toenemen.


worden door de inpassing van de industrie in de leefomgeving. De aanwezigheid van hoog- waardige industrie en het afschermen van geur- en lawaaiveroorzakende processen zijn daarbij een basis. Overlast voor de omgeving wordt daardoor beperkt en maakt een prettig verblijfsklimaat mogelijk.


Havengebieden worden compacter en het wordt mogelijk om andere invullingen aan de ruimte te geven waarmee een relatie met de omgeving kan worden gelegd, zoals wonen en recreëren. Er komt meer groen in de haven en het water wordt ingezet om de belevings- waarde, het milieu en het ecologisch milieu te versterken. Voor zowel de schippers, het walpersoneel in de haven en de directe om- geving ontstaat zo een gezonder en prettiger milieu om te verblijven en te ontmoeten. De extra aandacht voor natuurwaarden en in- richting draagt bij aan de ruimtelijke kwaliteit van de Haven. Het havengebied gaat een inte- graal onderdeel vormen van het totale stede- lijk weefsel.


andere bedrijven kunnen worden voorzien van warmte- en energiestromen. Deze ontwik- kelingen op het gebied van Energy zorgen er voor dat de Haven van de Toekomst energie- neutraal gaat opereren en dat in productie-in- tensieve gebieden zelfs sprake is van energie- leverende havens.


De haven van de Toekomst vormt daardoor een bron van energie voor de omgeving. Walstroom zal hier eveneens door worden gevoed.


4 FLEXIBILITEIT


Het besef dat niets voor eeuwig is neemt hand over hand toe en de dynamiek in bedrijfsves- tiging draagt daar in grote mate aan bij. Een flexibele inrichting is daarom een belangrijk kenmerk van het toekomstige Havengebied. Kademuren kunnen eenvoudig worden ver- lengd of ingekort al naar gelang de noodzaak of het soort goederen dat moet worden over- geslagen. Door mobiele kadeconstructies, die magnetisch kunnen worden verankerd, kun- nen bedrijven een flexibele keus voor overslag maken.


3 BEREIKBAARHEID


De grote onderlinge samenwerking tussen de havens in de Regio gaat zorgen voor een ver- hoogde behoeſte aan verbindingen tussen de havens. Nieuwe vormen van productiemetho- den zoals 3D-printing zullen daar een belang- rijke rol in spelen. De opkomst van 3D-printers maken het interessanter om eindproducten lokaal te produceren omdat productiekosten (als gevolg van minder arbeid) omlaag gaan. Dat leidt tot minder transport van producten die nu nog veelal per container over zee vanuit Azië worden vervoerd. Dat kan volgens bereke- ningen leiden tot een daling van het vervoers- volume over de lange afstand met maar liefst 37 procent. Tegelijkertijd zal echter de vraag naar grondstoffen en halffabricaten voor met 3D-printers geproduceerde artikelen fors toe- nemen. Die binnenlandse toename is een po- sitieve ontwikkeling voor de binnenvaart.


Tegelijkertijd zien we dat de ontwikkelingen op Smart Mobility ons gaan brengen richting snelle zelfvarende shuttles tussen de havens onderling die op relatief korte afstand van elkaar liggen. Voor de grotere afstand zal de bemande binnenvaart echter blijven bestaan waarbij wel sprake is van meer standaardi- satie, gebaseerd op de te vervoeren goede- ren. Binnenvaartschepen zullen hier meer en meer op aangepast gaan worden.


2 LEEFBAARHEID


De Haven van de Toekomst is een haven waar veel aandacht is voor de leefbaarheid van mens en dier in het gebied. Dit zal zichtbaar


Een Havenregio wordt één groot effectief en efficiënt vervoersknooppunt waar alle vormen van transport aanwezig zijn. Synchromodaal vervoer zal dan ook verder ontwikkeld worden met een centrale rol voor de binnenvaart van- wege de blijvende duurzame voordelen. Om als binnenvaart het meest duurzame trans- portmiddel te blijven zal nog een grote ont- wikkeling plaatsvinden ten aanzien voortstu- wingssystemen en energievoorzieningen aan boord. Hierbij zullen alternatieve brandstof- fen en energieproducerende processen een belangrijke rol gaan spelen.


Kadeconstructies hebben bovendien meer- dere functionaliteiten zodat naast de af- meerfunctie ook ruimte wordt geboden aan afgeschermde productieprocessen, parkeer- voorzieningen of ondergrondse opslag van bijvoorbeeld LNG.


In perioden dat productie of aanvoer van ma- terialen op een lager pitje staat, kan door de flexibele inrichting een andere invulling wor- den gegeven aan de haven. Zo kunnen vor- men van recreatie een tijdelijke plek vinden in het industrieel havengebied.


U als schipper zult vaker te maken krij- gen met een veranderde situatie in de ha- ven. Tegelijkertijd zal er ook sprake zijn van nieuwe middelen voor afmeren waaronder magneetsystemen.


846 | WEEK 46-47 16 NOVEMBER 2016


6 VEILIGHEID


De Haven van de Toekomst draagt in belang- rijke mate bij aan de algehele veiligheidsbele- ving in de omgeving; veiligheid voor mens, na- tuur en omgeving speelt een belangrijke rol in de inrichting van het havengebied. De Haven van de Toekomst is geen gebied met een hek erom maar een gebied dat integraal onder- deel uitmaakt van zijn omgeving waardoor de algemene veiligheid wordt verhoogd.


Vele mensen zijn werkzaam in deze bedrij- vige omgeving waar veel overslag en trans- port plaatsvindt. De rol van ICT is erg groot; veel overslagprocessen zijn geautomati- seerd en de menselijke bewegingen tussen overslag- en transportactiviteiten worden geminimaliseerd.


Risicovolle industrieën worden door de clus- terfocus bijeen gebracht in een beheerst ge- bied binnen de Havenregio. Vele gevaarlijke stoffen worden bovendien via leidingen naar deze gebieden getransporteerd. Hierdoor is er nog slechts sprake van een beperkt veilig- heidsrisico op het woon-, werk- en leefklimaat.


De Haven van de Toekomst speelt ook een be- langrijke rol bij het vraagstuk van de klimaat- adaptatie. Overstromingsgevoelige gebie- den zijn zodanig ingericht dat waterstijgingen geen invloed zullen hebben op bedrijfsproces- sen zodat de maatschappij geen hinder on- dervindt. Vitale bedrijfsonderdelen en vitale infrastructuur zijn op veilige hoogte onderge- bracht of zijn voorzien van een waterdichte onderlaag.


5 ENERGY


De energietransitie in de Haven is een feit; dat merken we nu al. Er wordt al veelvuldig gebruik gemaakt van zon, wind en water als energiebron maar ook uit levende natuurlijke bronnen (biomassa). Bedrijven in het Havengebied ge- bruiken steeds minder energie door slimmere bedrijfsprocessen waarbij het gaat om het terugwinnen van grondstoffen en energie uit afval, basis- en reststromen (cir- culaire economie). Veel productieprocessen in bedrijven leiden op deze manier tot een energieopbrengst waarmee de omgeving of


Movares is specialist op ruimtelijke plan- ontwikkeling en richt zich op een Duurzame, Veilige en Gezonde haven.


Page 1  |  Page 2  |  Page 3  |  Page 4  |  Page 5  |  Page 6  |  Page 7  |  Page 8  |  Page 9  |  Page 10  |  Page 11  |  Page 12  |  Page 13  |  Page 14  |  Page 15  |  Page 16  |  Page 17  |  Page 18  |  Page 19  |  Page 20  |  Page 21  |  Page 22  |  Page 23  |  Page 24  |  Page 25  |  Page 26  |  Page 27  |  Page 28  |  Page 29  |  Page 30  |  Page 31  |  Page 32  |  Page 33  |  Page 34  |  Page 35  |  Page 36  |  Page 37  |  Page 38  |  Page 39  |  Page 40  |  Page 41  |  Page 42  |  Page 43  |  Page 44  |  Page 45  |  Page 46  |  Page 47  |  Page 48  |  Page 49  |  Page 50  |  Page 51  |  Page 52  |  Page 53  |  Page 54  |  Page 55  |  Page 56  |  Page 57  |  Page 58  |  Page 59  |  Page 60  |  Page 61  |  Page 62  |  Page 63  |  Page 64  |  Page 65  |  Page 66  |  Page 67  |  Page 68