1010 | WEEK 10-11 08 MAART 2023


Vlaanderen verloor cruciaal economisch belang van zijn havens nooit uit het oog


Antwerpen is tevens een zeer belangrijke kof- fiehaven, maar heeſt ook een zwarte kant zo- als de haven van Rotterdam. Beide havens zijn een beruchte aankomstplaats voor co- caïne uit Zuid-Amerika, meestal vervoerd met containers. Of de fusie tussen de ha- vens van Antwerpen en Zeebrugge , tussen Goliath en David, duurzaam zal zijn, moet de tijd nog uitwijzen. Beide partijen zijn in ieder geval van plan zich daarvoor in te spannen en van Antwerpse zijde heeſt men de afgelo- pen maanden laten blijken dat ook van plan te zijn.


De Antwerpse haven is ongeveer vier keer gro- ter dan zijn fusiepartner en bezet alle belang- rijke bestuursposten. Beide havens konden onlangs goede cijfers voorleggen over 2022 - al kreeg het containervervoer in Antwerpen wel een serieuze opdoffer te incasseren.


North Sea Port is een fusiehaven, van het Vlaamse Gent en het Nederlandse Vlissingen en Terneuzen.


BRUGGE Vlaanderen heeſt zijn welvaart voor een groot deel te danken aan zijn havens. Zo was de haven van Brugge bijvoorbeeld, voordat zij verzandde en verdween, het middelpunt van een omvangrijke en veelzijdige handel naar en vanuit alle windstreken die de stad, haar burgers en omgeving welvaart en rijkdom bracht. Ook de binnenvaart speelde daarbij een onmisbare rol.


JAN SCHILS


Die grote welvaart gaf aanleiding tot de bouw van prachtige kerken, imposante ge- bouwen en statige huizen, die de stad nog steeds sieren en jaarlijks honderdduizenden belangstellenden uit alle werelddelen aan- trekken. Jammer genoeg is de Brugse bin- nenstad deels het slachtoffer geworden van de ‘commerce’, die tientallen chocoladewin- kels aantrok ten koste van chique kleren-, antiek- en andere winkels die uit het straat- beeld zijn verdwenen om elders hun heil te zoeken. Maar dat is een ander verhaal.


De rol van Brugge als aanvoer- en vertrek- punt van schepen met een groot aanbod aan diverse producten uit de hele wereld werd trouwens eeuwen later overgenomen door Zeebrugge, een relatief jonge haven, maar de enige echte haven in België, die pal aan zee ligt als we die van Oostende, ‘Koningin der badsteden’ buiten beschouwing laten. De ha- ven van Zeebrugge ging vorig jaar een fusie aan met de veel grotere Antwerpse wereld- haven onder de benaming Port of Antwerp- Bruges, maar daarover hieronder meer.


Economisch belang Laten we eens naar de rol van de Vlaamse overheid kijken in het havengebeuren bij onze zuiderburen. Dan ziet men dat de Vlaamse overheid het economische belang van de havens steeds heeſt ingezien en be- vorderd, welke politieke kleur het ook voor het zeggen had. Zo heeſt die overheid (eerst de federale regering en daarna met de invoe- ring van de staatshervorming ook de gewes- telijke Vlaamse regering) altijd sterk ingezet op de bereikbaarheid en de uitbouw van de infrastructuur van de Vlaamse zeehavens.


In dit verband heeſt de Vlaamse regering on- geveer twee jaar geleden een nieuwe ha- venstrategie goedgekeurd, die de strategi- sche doelstellingen en speerpunten van het Vlaamse zeehavenbeleid tot 2031 vastlegde.


Dat kan zij voor de volle honderd procent want door de staatshervorming is zij (en zij alleen) bevoegd voor het beleid ten aanzien van de havens op Vlaams grondgebied.


Concurrentiepositie “Door meer in te zetten op samenwerking met de zeehavens voor de aanpak van nieu- we en complexe uitdagingen zoals klimaat, digitalisering en innovatie kunnen Port of Antwerp-Bruges, North Sea Port (de fusieha- vens van Vlissingen, Terneuzen en Gent) en Oostende verder groeien en hun internatio- nale slagkracht en concurrentiepositie verho- gen”, zo wil de afgesproken strategie.


Hierbij wordt maximaal ingespeeld op de specifieke behoeſten en troeven van elke zee- haven. De nieuwe havenstrategie heeſt drie doelstellingen. Deze zijn de concurrentieposi- tie van de havens versterken, duurzame groei en ontwikkeling realiseren en de toegevoeg- de waarde verhogen. Om deze ambitieuze voornemens ook werkelijk te kunnen waar- maken, is het beleid erop gericht om het con- currentievermogen en het marktaandeel van de havens als maritiem-logistieke industriële clusters zowel te behouden als te versterken.


Daarbij wordt continu ingezet op de klas- sieke kerntaak van het garanderen van een veilige en vlotte nautische en maritieme toe- gang tot de havens. In het verleden heeſt bij- voorbeeld de haven van Antwerpen verschil- lende malen alle zeilen moeten bijzetten om tegenwerking op dit vlak vanuit Den Haag weerstand te bieden. Nederland schrok er af en toe niet voor terug om het Scheldeverdrag voor vrije vaart op deze rivier en levensader voor Antwerpen aan zijn laars te lappen om de Rotterdamse haven een concurrentievoor- deel te verschaffen.


Tot het plan van aanpak voor de havens be- hoort meer inzet van het spoor en de binnen- vaart voor logistieke stromen van- en naar de havens (de zogenoemde modal shiſt). Nieuwe klimaatvriendelijke processen en technologieën en de afbouw van klassieke fossiele brandstoffen moeten de groene tran- sitie bevorderen.


Maatwerk De nieuwe havenstrategie betekent niet (zo- als hierboven in het kort reeds vermeld), dat de Vlaamse havens geen vrijheid van han- delen meer zouden bezitten of geen eigen beleid meer zouden kunnen voeren. Het


Foto North Sea Port


tegendeel is waar. Er is alle ruimte voor auto- nomie, voor maatwerk. De havenstrategie is er vooral om de individuele strategieën van de havens aan te vullen en te versterken.


“Energie, klimaat, digitalisering, tewerkstel- ling, innovatie en mobiliteit vormen com- plexe uitdagingen die door hun aard en om- vang niet door één of meerdere havens of de overheid afzonderlijk kunnen worden aange- pakt. Daarom bundelt de Vlaamse overheid de krachten met de zeehavens om structure- ler en nauwer samen te werken”, zo heet het officieel.


Concreet houdt dit in dat de nieuwe haven- strategie vorm werd gegeven met een indi- viduele overeenkomst tussen de Vlaamse overheid en de havens waarin op basis van de specialiteiten van elke haven concrete af- spraken zijn opgenomen met betrekking tot de samenwerking in een aantal strategische projecten en initiatieven.


Drugsproblematiek De haven van Antwerpen, die onlangs een fu- sie aanging met de haven van Zeebrugge en daarmee de Port of Antwerp-Bruges vormt, is via de Schelde met de zee verbonden. Ze her- bergt het grootste chemische industriecom- plex van Europa en het containervervoer en verdere overslag van goederen is er big busi- ness. Bijna alle belangrijke goederenstromen worden aan- of doorgevoerd via deze haven van fruit, bos- en landbouwproducten tot auto’s, staal, verschillende soorten gassen, aardolieproducten, chemicaliën, consumptie oliën en vetten.


Scheepsliſt De haven van Zeebrugge is een jonge haven met een moderne infrastructuur. Ze kreeg vooral de wind in de zeilen door de zogeheten ‘wafelijzerpolitiek’ van de jaren ‘60 en ‘70 van de vorige eeuw in België. Die bepaalde dat voor elke frank, die de federale regering aan infrastructuur- en andere grote investeringen in Wallonië besteedde, er ook een frank naar Vlaanderen moest gaan en omgekeerd.


Toen Zeebrugge in de prijzen viel, bouwden de Walen een toen totaal overbodige scheeps- liſt in Strépy in het centrum van het land. Het ging om bedragen van tientallen miljarden in Belgische franken die de staatsbegroting een opwaartse dreun gaven van jewelste. Maar de Walen hadden wél een wereldrecord in han- den: het was de hoogste en duurste scheeps- liſt ter wereld! Dat record zijn ze intussen kwijt. Een echt economisch succes is de liſt nooit geworden.


Zeebrugge is wereldleider in de behandeling van nieuwe auto’s en verschaſt werk aan cir- ca 20.000 tot 22.000 mensen. Er worden ook containers verscheept, maar er wordt wel te- gen gewaakt om de fusiepartner in Antwerpen concurrentie aan te doen. De haven is ver- der belangrijk als LNG-terminal (vloeibaar aardgas) en de roll-on-roll-off-trafiek van en naar de Scandinavische landen, het Verenigd Koninkrijk en het Iberisch Schiereiland.


Gent en Oostende De haven van Gent is gefuseerd met Zeeland Seaports. De fusiehaven heet North Sea Port North en het Gentse deel van de haven wordt North Sea Port Flanders genoemd. Deze ver- schaſt werk aan bijna 64.000 mensen. North Sea Port Flanders is vooral een industriële ha- ven, met veel staalnijverheid en auto-indus- trie. De overslag bestaat voor een groot deel uit ijzererts, steenkool, graan, bouwmateria- len, dierlijke en plantaardige oliën. De haven van Oostende is vooral gericht op offshore-ac- tiviteiten en hernieuwbare-energiebedrijven. Dat betreſt vooral bouw en onderhoud van windmolenparken op zee.


35


De haven van Antwerp-Bruges.


Foto Port of Antwerp-Bruges


Page 1  |  Page 2  |  Page 3  |  Page 4  |  Page 5  |  Page 6  |  Page 7  |  Page 8  |  Page 9  |  Page 10  |  Page 11  |  Page 12  |  Page 13  |  Page 14  |  Page 15  |  Page 16  |  Page 17  |  Page 18  |  Page 19  |  Page 20  |  Page 21  |  Page 22  |  Page 23  |  Page 24  |  Page 25  |  Page 26  |  Page 27  |  Page 28  |  Page 29  |  Page 30  |  Page 31  |  Page 32  |  Page 33  |  Page 34  |  Page 35  |  Page 36  |  Page 37  |  Page 38  |  Page 39  |  Page 40  |  Page 41  |  Page 42  |  Page 43  |  Page 44  |  Page 45  |  Page 46  |  Page 47  |  Page 48  |  Page 49  |  Page 50  |  Page 51  |  Page 52  |  Page 53  |  Page 54  |  Page 55  |  Page 56  |  Page 57  |  Page 58  |  Page 59  |  Page 60  |  Page 61  |  Page 62  |  Page 63  |  Page 64