Buitenland 023


Okina is ook positief over de mogelijk- heden van digitalisering en technische innovatie. Zo wordt in Japan geëxperi- menteerd met kunstmatige intelligentie en robotpakken die het bewegen makke- lijker maken. Maar Okina denkt ook dat heel simpele oplossingen al kostenbespa- rend kunnen werken, zoals een app met (een deel van) je medische dossier, zodat je zelf kunt bijhouden welke vaccinaties je hebt gehad en wanneer je laatste check-up was.


Data-analyse Het meeste heil verwacht Okina van data-analyse, waarmee druk geëxpe- rimenteerd wordt. Door bijvoorbeeld informatie van zoveel mogelijk facturen te vergelijken, kan het zorggebruik van patiënten nauwkeurig in kaart wor- den gebracht. Zo bleek bij een pilot in Hiroshima dat diabetespatiënten te veel medicijnen kregen en te veel instellingen bezochten. “Door het medicijngebruik en het ziekenhuisbezoek terug te dringen, werd het systeem minder belast en het was ook nog beter voor de patiënten.” Maar innovatie is niet de oplossing voor


alle problemen. In oktober maakte een Ja- panse onderzoekscommissie bekend dat er verspreid over het land te veel facilitei- ten zijn. Een van de aanbevelingen is om 130 duizend bedden te schrappen. Het probleem is dat in Japan de overheid wel- iswaar bepaalt welke diensten verzekerd zijn, maar niet hoeveel verschillende diensten een instelling aanbiedt. “Dit heeft voor een systeem gezorgd


waarbij patiënten meer zorg dan nodig krijgen”, aldus onderzoeker Yusuke Tsugawa van de universiteit van Cali- fornië in de Japan Times. “Dit verklaart waarom dokters in Japan altijd druk zijn en weinig tijd hebben voor patiënten”. Een observatie die door veel Japanners zal worden gedeeld. De overvloed vertaalt zich onder meer


in het feit dat Japan relatief de meeste MRI- en CT-scans ter wereld uitvoert. Daarnaast laten ziekenhuizen patiënten lang een ziekenhuisbed bezetten. “Ik was verbaasd dat de staf actief aanmoedigt om langer te blijven dan het minimaal aantal dagen”, aldus Mario Takahashi, een projectmanager uit Tokio die onlangs bevallen is van haar eerste baby. “In de VS


mag je na de bevalling één nacht blijven of ga je zelfs diezelfde dag nog naar huis.”


Lean werken Efficiency lijkt dan ook de achilleshiel te zijn van de Japanse gezondheidszorg. Dat is vreemd, gezien het feit dat het land koploper is in lean: een systeem om orga- nisatieprocessen blijvend te verbeteren door de nadruk op efficiëntie en effectivi- teit. Bedrijven die lean werken, proberen bijvoorbeeld zoveel mogelijk overbodige handelingen te schrappen. Lean wordt steeds meer in de zorg toe-


gepast, maar uitgerekend in Japan stuit het op weerstand, vertelt Brad Schmidt, oprichter van lean-consultant Makoto Investments & Consulting. “Organisaties proberen wel te verbeteren, maar niet zo- als wij het graag zien. Je moet personeel hebben dat kan analyseren wat nodig is om effcienter te werken, zonder het ge- voel te hebben zwak te zijn of te klagen. Hiervoor moet personeel getraind zijn en bevoegdheden krijgen. Ook elkaar helpen en een goede atmosfeer, zijn belangrijk om een aantrekkelijke werkgever te zijn in tijden van krapte.” Maar zelfs al omarmen instellingen


massaal lean, dan zou dat nog niet de oplossing zijn voor het ‘2025-probleem’, aldus Schmidt. Daarvoor zijn de verwach- te kostenstijgingen te groot. Volgens Schmidt moet de overheid stoppen met weglopen voor de feiten. “Als we niet snel de manier veranderen waarop we het zorggeld besteden, dan gaat het land sim- pelweg failliet”, stelt hij. “Er zijn te veel perverse prikkels; ziekenhuizen voeren veel testen uit omdat ze die bij de over- heid in rekening kunnen brengen. Alleen als we de regels veranderen, kunnen we echt een andere uitkomst verwachten.”


Personeelstekort Tot die tijd komt een deel van de reke- ning bij het personeel te liggen. Instel- lingen moedigen hun werknemers aan harder te werken, alleen al omdat ze dan meer kunnen omzetten. Bovendien is er ook nog eens sprake van een enorm personeelstekort. In 2025 zal er volgens schattingen een tekort zijn van alleen al 377.000 verplegers (in totaal werken er in Japan 6,2 miljoen mensen in de zorg, onder wie 1,9 miljoen ouderenverzorgers).


Het is een van redenen dat Japan dit voor- jaar het historische besluit nam arbeids- migranten voor langere tijd toe te laten, een gevoelig punt in het immigratie- schuwe land. De komende vijf jaar moeten 345 duizend nieuwe werkvisa verstrekt worden, maar het is twijfel- achtig of dit doel gehaald kan worden. Het is dus niet verwonderlijk dat de werk- druk in de zorg (te) hoog ligt. Opmerkelijk genoeg wordt dit niet


bevestigd door de cijfers. Volgens het ministerie van Sociale Zaken is het aantal zorgwerkers dat een aanvraag deed voor financiële compensatie wegens een burn-out of andere mentale pro- blemen tussen 2009 en 2014 weliswaar verdubbeld, maar het zijn er nog altijd slechts 140. Daarnaast waren er vorig jaar slechts 285 werknemers in de sector die ernstig ziek waren geworden door overwerk. Op zoveel werknemers is dat een opvallend klein aantal. “Dat is precies het probleem”, aldus Makoto Iwahashi van jongerenvakbond POSSE. “Dit zijn alleen de mensen van wie de klachten door de overheid zijn erkend. Er zijn honderden gevallen die niet erkend zijn en waarschijnlijk duizenden gevallen van werknemers die geen compensatie aanvragen, bijvoorbeeld omdat het veel tijd en energie kost voldoende bewijs te leveren of omdat ze niet weten dat ze daarvoor in aanmerking komen. Zo moet je voor een burn-out minimaal honderd uur per maand hebben overgewerkt.” Iwahashi wijst erop dat hoewel de


Japanse regering dit voorjaar voor de meeste werknemers in het land een overwerkplafond heeft ingesteld (van 720 uur op jaarbasis), dit de komende vijf jaar nog niet geldt voor artsen. “Voor na 2025 wil de regering speciaal voor hen een overwerklimiet van 1.860 uur per jaar opstellen”, merkt Iwahashi fijntjes op. Volgens Schmidt is het veeleer van belang een goede werkomgeving te creëren. “Er is een enorme vraag naar verpleegkundigen en verzorgenden in Japan. Het zou helpen als ziekenhuizen een inspirerende omgeving creëren waar gekwalificeerde professio- nals ook daadwerkelijk willen blijven.”


Jeroen Visser is correspondent Zuidoost Azië, Zuid-Korea en Japan voor de Volkskrant.


<


<


Page 1  |  Page 2  |  Page 3  |  Page 4  |  Page 5  |  Page 6  |  Page 7  |  Page 8  |  Page 9  |  Page 10  |  Page 11  |  Page 12  |  Page 13  |  Page 14  |  Page 15  |  Page 16  |  Page 17  |  Page 18  |  Page 19  |  Page 20  |  Page 21  |  Page 22  |  Page 23  |  Page 24  |  Page 25  |  Page 26  |  Page 27  |  Page 28  |  Page 29  |  Page 30  |  Page 31  |  Page 32  |  Page 33  |  Page 34  |  Page 35  |  Page 36  |  Page 37  |  Page 38  |  Page 39  |  Page 40  |  Page 41  |  Page 42  |  Page 43  |  Page 44  |  Page 45  |  Page 46  |  Page 47  |  Page 48  |  Page 49  |  Page 50  |  Page 51  |  Page 52  |  Page 53  |  Page 54  |  Page 55  |  Page 56  |  Page 57  |  Page 58  |  Page 59  |  Page 60  |  Page 61  |  Page 62  |  Page 63  |  Page 64  |  Page 65  |  Page 66  |  Page 67  |  Page 68  |  Page 69  |  Page 70  |  Page 71  |  Page 72  |  Page 73  |  Page 74  |  Page 75  |  Page 76  |  Page 77  |  Page 78  |  Page 79  |  Page 80  |  Page 81  |  Page 82  |  Page 83  |  Page 84