Tekst: Jeroen Visser Beeld: Tamar Smit


021


Japan Research Institute, wond er tijdens een recente persbriefing in Tokio geen doekjes om. Japan heeft een serieus pro- bleem en het heet 2025. Dat is het jaar dat de hele babyboomgeneratie, oftewel één op de vijf Japanners, 75 jaar of ouder zal zijn. Niet dat er op 1 januari van dat jaar iets wezenlijks verandert, maar ‘2025’ staat onder beleidsmakers en academici symbool voor de hypervergrijzing van de samenleving en de problemen die daar- mee gepaard gaan. Over vijf jaar is bijna een derde (!) van de bevolking 65-plus. En het laat zich raden wat dat gaat beteke- nen voor zorginstellingen: het wordt drukker en de kosten lopen op. Fors. Op dit moment lijkt het nog allemaal


A Vergrijzing


ls een Japanse beleids- maker spreekt over een ‘kritische kwestie’, dan weet je dat het menens is. Yuri Okina, voorzit- ter van de invloedrijke consultancyfirma


beheersbaar. De Japanse gezondheidszorg is een van de beste ter wereld: de zorg is van hoge kwaliteit, goed georganiseerd en betaalbaar. Japan staat in de top van landen met de hoogste levensverwach- ting. Iedereen is verplicht verzekerd, via zijn werkgever of de nationale zorgver- zekering. De hoogte van de premie is in- komensafhankelijk en gepensioneerden krijgen een forse korting op hun eigen bijdrage. Maar blijft dit systeem intact?


nekt Japan


De Japanse gezondheidszorg behoort tot de beste en meest toe- gankelijke van de wereld. Maar hoe lang nog? De vergaande ver- grijzing van het land bedreigt het systeem van alle kanten en het personeel vangt de klappen op. Is er ook iets aan te doen?


Het jaarlijkse zorgbudget in Japan ligt nu op zo’n 355 miljard euro. Dat is niet gek voor een land met 127 miljoen inwoners. Maar volgens een schatting van verze- keraars gaat dit in het rampjaar 2025 oplopen tot 470 miljard. Bijna de helft van dit bedrag zal volgens de rekenmees- ters opgaan aan de zorg voor 75-plussers. Zelfs als de schatting ruim is, is de stij- ging revolutionair. Dit komt overigens niet alleen door de vergrijzing, maar ook doordat het pakket voortdurend wordt uitgebreid met nieuwe, duurdere medicijnen.


Solidariteit Een van de kwesties waar politici en beleidsmakers mee worstelen, is de soli- dariteit binnen het systeem. Ouderen, die een relatief groot beroep doen op de zorg, betalen het minst; 75-plussers hoeven sinds een wetswijziging in 2008 nog maar 10 procent van de zorgkosten zelf te betalen – terwijl dat voor de meeste anderen 30 procent is. De lagere eigen bij- drage van ouderen wordt gecompenseerd door de belastingbetaler, de 70-minners. Het probleem is dat deze groep steeds kleiner wordt, en dat een relatief grote groep ook nog eens parttime werkt en daardoor minder premie afdraagt. Niet verwonderlijk dat het systeem onder druk staat en dat her en der wordt geop- perd om de bijdrage van 70-plussers te verdubbelen.


Intussen werken de overheid, de verze- keraars en onderzoekers aan ideeën om het stelsel te ontlasten. De nadruk ligt op preventie en het stimuleren van zelfstan- digheid onder ouderen, aldus Okina van het Japan Research Institute. De meest effectieve manier voor ouderen om fit te blijven, is door te werken, betoogt Okina. Anders dan in Nederland bestaat er in Japan geen taboe op werkende ouderen. Je ziet ze overal: in taxi's, als suppoost op luchthavens of achter de toonbank. De pensioenleeftijd ligt op 60 jaar, al is het toegestaan om tot je 70ste door te werken. Er zijn plannen om de minimumleeftijd op 65 jaar te zetten en werknemers in staat te stellen ook na hun 70ste door te gaan. Okina juicht dat toe. “Gezon- de, actieve ouderen zijn productiever, consumeren meer, werken langer en zijn daarom uiteindelijk ook goed voor de belastingopbrengst. Daarom denk ik dat het heel belangrijk is de werkgelegenheid voor ouderen te stimuleren.” Okina verwacht ook veel van het langer


(semi)zelfstandig wonen en dan met name van patiënten in het beginstadium van dementie, voor wie het belangrijk is dat ze actief blijven. Japanse bedrijven zouden volgens haar slimme hulpmid- delen moeten ontwikkelen. Net als Ikea, dat huizen maakte speciaal voor demen- terenden. Deze bevatten onder meer ‘therapeutische tuinen’ en badkamers zonder spiegels. In Japan bestaan al wel 'kinder-bejaar-


dentehuizen’, waar ouderen in hetzelfde complex wonen als waar kinderen naar school of de crèche gaan. Onderzoek naar de effecten hiervan richtte zich tot nu toe voornamelijk op de verpleegzorg. Zo werd aangetoond dat alzheimerpatiënten opleven van contact met kinderen.


<


Page 1  |  Page 2  |  Page 3  |  Page 4  |  Page 5  |  Page 6  |  Page 7  |  Page 8  |  Page 9  |  Page 10  |  Page 11  |  Page 12  |  Page 13  |  Page 14  |  Page 15  |  Page 16  |  Page 17  |  Page 18  |  Page 19  |  Page 20  |  Page 21  |  Page 22  |  Page 23  |  Page 24  |  Page 25  |  Page 26  |  Page 27  |  Page 28  |  Page 29  |  Page 30  |  Page 31  |  Page 32  |  Page 33  |  Page 34  |  Page 35  |  Page 36  |  Page 37  |  Page 38  |  Page 39  |  Page 40  |  Page 41  |  Page 42  |  Page 43  |  Page 44  |  Page 45  |  Page 46  |  Page 47  |  Page 48  |  Page 49  |  Page 50  |  Page 51  |  Page 52  |  Page 53  |  Page 54  |  Page 55  |  Page 56  |  Page 57  |  Page 58  |  Page 59  |  Page 60  |  Page 61  |  Page 62  |  Page 63  |  Page 64  |  Page 65  |  Page 66  |  Page 67  |  Page 68  |  Page 69  |  Page 70  |  Page 71  |  Page 72  |  Page 73  |  Page 74  |  Page 75  |  Page 76  |  Page 77  |  Page 78  |  Page 79  |  Page 80  |  Page 81  |  Page 82  |  Page 83  |  Page 84